Sierteeltsector blij met uitstel fytosanitaire regels VK
Het besluit van de Britse overheid om de aanscherping van fytosanitaire regels bij import uit te stellen tot begin 2022 is bij Vereniging Bloemenveilingen Nederland (VBN) met gejuich ontvangen. “Dit bericht uit Londen geeft veel rust in de bloemensector”, zegt Eveline Herben van VBN. “De fytosanitaire certificering van snijbloemen is verschoven van 1 april 2021 naar 1 januari 2022. Dat geeft de betrokken partijen meer tijd om de logistieke processen aan te passen aan de nieuwe situatie.”
De VBN is een belangrijke belangenbehartigende organisatie in de sierteelt. De veiling fungeert als scharnier tussen de producenten en handelaren van snijbloemen en planten. Vanuit die rol is de VBN nauw betrokken bij alle kwesties die voortkomen uit de Brexit. Dat in samenwerking met de Vereniging voor Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten. De organisaties hebben hiervoor intensief contact met het ministerie van LNV, de NVWA, de KCB en het landbouwteam op de Nederlandse ambassade in Londen.
Eveline Herben is bij de VBN verantwoordelijk voor dit dossier. Zij is ook voorzitter van de werkgroep bloemen & planten van de Europese organisatie Copa/Cogeca. In deze EU-koepelorganisatie wordt ook al jarenlang gewerkt aan het verminderen van de schade voor de handel in landbouwproducten door de uittreding van het VK uit de Europese Unie. “De Brexit is een Europese aangelegenheid, maar als het gaat om de sierteeltsector zijn de belangen van Nederland verreweg het grootst.”
Is de Brexit een lastige kwestie?
“Dat is het zeker, mede omdat het beleid van het VK steeds wijzigt. Dat bleek op 11 maart weer toen het VK de inwerkingtreding van voor ons belangrijke procedures negen maanden naar achteren schoof. Dat is in dit geval gunstig voor de snijbloemenexport. November vorig jaar besloten de Britse autoriteiten opeens dat bij export van alle snijbloemen per 1 april 2021 een fytosanitair certificaat nodig zou zijn. Daarvoor was het bericht dat dat voor slechts sommige soorten snijbloemen nodig was. Nu weer uitstel. Gezien de enorme volumes die naar het VK gaan, heeft zo’n wijziging grote gevolgen. Voor de betrokken partijen is het dus steeds weer schakelen.”
'Fytosanitaire certificering, een direct gevolg van de Brexit, heeft een enorme impact'
Hoe belangrijk is het VK voor de Nederlandse sierteeltsector?
“De cijfers spreken boekdelen. Het VK importeert per jaar voor €1,2 miljard aan plantmateriaal en snijbloemen. Daarvan komt voor €855 miljoen uit Nederland, ofwel ruim 70%. Een deel daarvan is opgekweekt in andere EU-landen of komt uit derde landen als Kenia, Ethiopië, Colombia en Ecuador. Deze stroom gaat via Nederland naar het VK en krijgt dus ook te maken met nieuwe procedures. Bij elkaar gaat het om naar schatting 250.000 zendingen per jaar. Fytosanitaire certificering, een direct gevolg van de Brexit, heeft dus een enorme impact. Zeker omdat veel zendingen partijen bevatten van verschillende oorsprong.”
De deal tussen de EU en het VK in december 2020 betekent geen heffingen aan de grens. Is dat goed voor de handel uit Nederland?
“Voor snijbloemen zou het tarief op 8% komen te liggen. Dat tarief is door het akkoord op nul gezet voor in de EU geteelde snijbloemen en is voor de sector natuurlijk een groot pluspunt. Maar dat geldt dus niet voor bloemen uit derde landen die via Nederland naar het VK gaan. Daarop wordt wel 8% importheffing gerekend. Bloemen uit bijvoorbeeld Kenia kunnen wel tegen een nultarief rechtstreeks naar het VK vanwege het handelsverdrag Kenia -VK, maar niet als deze bloemen eerst in Nederland zijn ingeklaard. Dat gebeurt omdat Nederlandse handelaren een divers assortiment van producten met verschillende herkomst samenstellen voor klanten in het VK. Die logistieke keten in de sierteeltsector kun je niet zomaar omgooien.”
Lees verder onder foto
Het VK besloot onlangs tot uitstel van de fytosanitaire certificatieplicht. Was u verrast?
“Daar was onze belangenbehartiging steeds op gericht. Opeens is het zover. Het uitstel betreft de snijbloemen, driekwart van de sierteeltstroom naar het VK. Vooraanmelding en fytosanitaire certificaten worden voor snijbloemen verplicht per 1 januari 2022. Dat was 1 april aanstaande. Fysieke fytosanitaire inspecties in het VK vinden niet vanaf 1 juli 2021 plaats maar vanaf maart 2022. Dit geeft de sector lucht. We krijgen tijd om mogelijk meer risico gebaseerde inspecties te bewerkstelligen en de keten slim voor te bereiden. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om koppeling van de Britse digitale systemen aan die van de NVWA. Die koppeling is nodig om de snelheid in de logistieke keten te houden en de kosten te drukken. De bilaterale besprekingen hierover staan nu minder onder tijdsdruk. Dat is positief, maar we moeten er wel voor waken dat de sector achterover gaat leunen. Het VK is met de Brexit een derde land geworden en dat geeft hoe dan ook hindernissen én leidt tot extra kosten. We kunnen alleen proberen de schade te beperken. Dat vraagt actie van alle partijen in de keten. Uitstel op een aantal punten is leuk, maar de urgentie om de exportketen naar het VK voor te bereiden blijft even groot.”
Ook GroentenFruit Huis positief over uitstel
Ook GroentenFruit Huis is blij met het uitstel van de nieuwe Britse importeisen. Volgens de brancheorganisatie is het grootste winstpunt dat de verplichting van fytosanitaire certificaten, en daarmee de 100% inspectieplicht aan Nederlandse zijde, wordt uitgesteld tot 1 januari 2022.
GroentenFruit Huis gaf afgelopen maanden, onder meer via de Nederlandse landbouwraad in Londen, een duidelijk signaal af aan de Britse autoriteiten dat haar leden niet zullen exporteren als hun lading niet met een grote mate van zekerheid tijdig de klant bereikt. Zij kiezen dan voor verkoop van hun producten elders.
Hoe loopt de export van planten en snijbloemen naar het VK sinds 1 januari?
“De exportcijfers over januari en februari geven een wisselend beeld. Bij de snijbloemen is een plus van 14,2% gerealiseerd ten opzichte van dezelfde periode in 2020. De export van planten is die twee maanden juist met 12% gedaald. Voor planten zijn de certificeringsplicht en inspecties ingegaan op 1 januari en dat heeft direct gevolgen gehad. Dit deel van de sierteeltsector heeft het al behoorlijk voor de kiezen gekregen.”
Landbouwraad Tim Heddema: 'Zaak om niet achterover te leunen'
Landbouwraad in Londen Tim Heddema is niet verrast door het uitstel. Hij ontving hierover afgelopen weken signalen van de Britse overheid. “De regering neemt voor lief dat een deel van het agrobedrijfsleven nu klaagt over een ongelijk speelveld omdat bij de export naar de EU wel sinds 1 januari alle nieuwe vereisten gelden. De infrastructuur voor de import in het VK was er simpelweg niet klaar voor. Dan gaat het zowel om fysieke controleposten die in juli in gebruik moesten worden genomen als om de IT-systemen die enorme aantallen vooraanmeldingen en gezondheidscertificaten moesten gaan verwerken. Wij hebben als Nederlandse overheid in onze contacten steeds actief de omvang en het belang van onze export naar het VK benadrukt. Nu is het zaak om niet achterover te leunen. Wij zetten de gesprekken voort die moeten leiden tot de door beide zijden gewenste elektronische oplossingen die de last kunnen verlichten.”