Myanmar en mogelijkheden voor Nederlands uitgangsmateriaal
Myanmar – het vroegere Birma – is een groot land. Voor veel gewassen was Myanmar mondiaal gezien lange tijd de grootste producent. De afgelopen jaren is die positie verloren gegaan, maar het land heeft de wil om deze positie terug te krijgen. Nederland ondersteunt het land daarbij door zowel plantaardige als dierlijke uitgangsmaterialen ter beschikking te stellen.
Myanmar met circa 55 miljoen inwoners is als land pakweg zestien keer groter dan Nederland – bij benadering ongeveer Frankrijk en het VK samen – en qua oppervlakte het grootste land op het vasteland van Zuidoost-Azië. De langste landgrens is met Thailand (2.400 km) en verder grenst het aan China en India (‘de corridor die beide reuzen verbindt’), Laos en Bangladesh.
Klimaatzones
Door zijn ligging kent het land een zeer grote diversiteit aan klimaatzones: van het hooggebergte in de Himalaya, de zinderende laagvlakten in de centrale Dry Zone en de immense Delta van de Irrawaddy als belangrijkste rivier met zijn talloze zijrivieren, tot de lange (sub)tropische kust en vele stranden en eilanden in het zuiden.
Het land heeft een regenval van 5.000 mm aan de kust, 2.500 mm in de Delta en 600 mm in de Central Dry Zone en vele bodemtypes met overwegend zeer vruchtbare gronden. De grote voorraden zoet water (circa tien keer groter per hoofd van de bevolking in vergelijking met de omringende landen), maken het mogelijk om nagenoeg alle gewassen te verbouwen, van rijst, granen, groentes, aardappelen, peulvruchten, oliehoudende zaden, bloemen en fruit tot oliepalm, koffie, thee en specerijen, maar ook voedergewassen als mais en gras voor vee. Voor veel gewassen was Myanmar mondiaal gezien lange tijd de grootste producent. Het land werd daarom ook wel ‘the Garden of Asia’ genoemd en heeft de potentie en ambitie deze positie terug te krijgen.
Nederlands pootgoed levert beter rendement op
Hoogwaardig pootgoed is de sleutel voor de ontwikkeling van de aardappelsector in Myanmar. Door goed uitgangsmateriaal te gebruiken met een aangepaste, goede teelttechniek en passende mechanisering kan de productiviteit minimaal verdubbelen. Telers hebben gezien dat de Nederlandse rassen hogere opbrengsten en een beter rendement geven.
Transitie naar meer democratie
Myanmar is ook een land dat de transitie heeft ingezet naar een meer democratische samenleving, met een – overwegend – gekozen parlement en een burgerregering. De militaire greep op het land is echter nog lang niet verdwenen met posities en grip op belangrijke ministeries en posities in de regering. De vele, vaak zeer langlopende interne conflicten in een land met 135 erkende etnische identiteiten leggen een zware hypotheek op de ontwikkelingen. Het vredesproces krijgt de grootste politieke prioriteit, maar de veiligheidssituatie in onder meer Rakhine en Shan State en de ingewikkelde civiel-militaire verhoudingen en ook de grote verwevenheid van economische en drugs gerelateerde belangen (het land is de grootste heroïneproducent ter wereld), maken de situatie en (nabije) toekomst voor het land ook complex en voor een groot gedeelte onvoorspelbaar.
Grote stappen voorwaarts met verbeterde groenterassen
Met verbeterde rassen met hoge kwaliteit zaad zijn groentetelers in Myanmar in staat grote stappen voorwaarts te maken. Nederland steunt de ontwikkeling in deze sector via een tweetal projecten.
Lees artikel grote stappen voorwaarts met betere groenterassen
Landbouw belangrijke sector
Landbouw is economisch de belangrijkste sector en vertegenwoordigt circa 1/3 van het bruto nationaal product. De sector biedt daarbij directe werkgelegenheid en inkomen aan circa 50% van de bevolking.
In de afgelopen vijftig jaar heeft de landbouw door opeenvolgende dictaturen in Myanmar echter een flinke stap teruggedaan in productiviteit en efficiëntie en heeft hierdoor zijn sterke concurrentiepositie voor veel gewassen verloren ten opzichte van andere landen in de regio. De rijstproductie per hectare is bijvoorbeeld nog ongeveer de helft van die in de omringende landen. De opbrengsten en kwaliteit van gewassen zijn vaak zelfs zo laag dat veel boeren en ook andere ‘plattelandsbewoners’ economisch amper nog het hoofd boven water kunnen houden. Een derde van de totale plattelandsbevolking leeft onder de armoedegrens. Een doorsnee ‘plattelands-huishouden’ heeft naar schatting genoeg voedsel voor tien maanden per jaar.
Kansen voor broedeieren in Myanmar
De vraag naar kippenvlees groeit de komende jaren in Myanmar enorm. In dit land liggen enorme kansen om te investeren in broederijen en in andere delen van de pluimveevleesketen.
Mogelijkheden voor Nederland
De landbouw in Myanmar ligt dus onmiskenbaar op achterstand in vergelijking met andere (buur)landen: noodzakelijke kennisopbouw, investeringen en modernisering zijn het land de afgelopen vijftig jaar veelal voorbijgegaan.
Toch is er een heel goede uitgangssituatie: er is veel energie en drive aanwezig onder de overwegend jonge bevolking en de gunstige natuurlijke omstandigheden (goede grond, ruime zoetwatervoorraden, verschillende klimaatzones, strategische ligging) maken dit land tot een zeer kansrijke kandidaat voor effectieve verbeteringen in de landbouw en daarmee tot een land dat weer netto exporteur kan worden van veel landbouwproducten en zo bijdraagt aan meer voedselzekerheid.
Verbeteringen ook waaraan Nederland over een breed front bijdraagt, maar waar ook focus nodig is; daarvoor zijn het land en zijn behoeften simpelweg te groot. Op dit moment wordt bijvoorbeeld via meerjarige programma’s en projecten ingezet op zaken als verbetering van het landbouwonderwijs, capaciteitsopbouw bij de plantenziektekundige dienst van Myanmar, kwekersrecht en rassenregistratie, modernisering van boerenorganisaties, verantwoord gebruik van pesticiden, verbetering bodemvruchtbaarheid en bemesting. Daarnaast wordt er ook door Nederland (overheid en bedrijfsleven) al volop geïnvesteerd in de (verdere) ontwikkeling van dierlijke en plantaardige sectoren en gewassen.
In enkele afzonderlijke artikelen worden eerdergenoemde ontwikkelingen nader toegelicht voor de sectoren zaaizaad, (poot)aardappelen, groenten en broedeieren.
Landbouwteam Myanmar
Geleidelijke openstelling voor zaaizaadsector Myanmar
De zaaizaadsector van Myanmar is lang relatief gesloten geweest voor productie en handel. Het Integrated Seed Sector Development (ISSD) programma van Wageningen University & Research ondersteunt de overheid van Myanmar bij het simpeler maken van de zaaizaad wet- en regelgeving. Ook helpt het programma de Myanmarese private sector in het uitbouwen van bedrijfsactiviteiten.
Juni 2017