'Voedselsysteem Kenia en Tanzania robuuster maken'

De agrofoodsector in Kenia en Tanzania staat voor enorme uitdagingen. Aan de ene kant klimaatverandering, aan de andere kant een snelle groei van de bevolking. “De noodzaak om het voedselsysteem efficiënter in te richten, wordt met de dag groter”, zegt Bart Pauwels, de nieuwe landbouwraad op de Nederlandse ambassade in Nairobi. Zijn werkgebied omvat de landen Kenia en Tanzania.

Pauwels is eind juli in Kenia gearriveerd. Hij waakt ervoor om al te stellige uitspraken te doen. Daarvoor is het simpelweg nog te vroeg. Zijn agenda loopt vol. “De banden tussen Kenia en Nederland zijn stevig, zeker op agrarisch gebied. Allerlei organisaties en instellingen willen met mij praten. En ik trouwens ook met hen. Voor mij is het belangrijk om snel een netwerk op te bouwen. Dat helpt om samen met mijn landbouwteam prioriteiten te stellen. Waar zetten we op in en wat kan de bijdrage daarbij zijn van de Nederlandse agroketen?”

Bart Pauwels
Bart Pauwels

Van Peking naar Nairobi

Pauwels werkte hiervoor op de Nederlandse ambassade in Peking. Voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat was hij in China actief op de terreinen milieu, transport en watermanagement. “Dat zijn thema’s die ook voor de landbouwsector van belang zijn. Denk bijvoorbeeld aan het terugdringen van de verliezen in de voedselketen. De internationale I&W-prioriteiten en die van LNV sluiten op elkaar aan. De insteek is alleen anders. Voor mij staat komende jaren het voedselsysteem centraal. Dat vind ik een mooie uitdaging.”

Bruisende stad

Hij woont met zijn vrouw en vier jonge kinderen in Nairobi. Zijn eerste indrukken? “Nairobi is een bruisende stad. Modern, groen en natuurlijk druk. Maar binnen een kwartier zit je midden in de natuur. Nairobi is een makkelijke stad om je weg te vinden. Dat was in Peking wel anders.”

'Nederlandse aardappelveredelaars hebben gewerkt aan de registratie van gecertificeerde zaadrassen. Inmiddels zijn twaalf Nederlandse rassen in het land geregistreerd'

Nieuwe president

Hij arriveerde in Kenia twee weken voor de presidentsverkiezingen (9 augustus). De vrees was dat de verkiezingen onrustig zouden verlopen. Dat was namelijk bij de vorige verkiezingen het geval. Advies aan hem was om alert te zijn en zoveel mogelijk een taxi te nemen. “Het bleek allemaal gelukkig mee te vallen. De uitslag staat vast, het Hooggerechtshof heeft dat onlangs bevestigd. William Ruto is de nieuwe president. Zijn kabinet is ambitieus. Stimuleren van de voedselproductie heeft topprioriteit. Daar kunnen Nederlandse bedrijven ondersteuning bij bieden. Wat mij betreft worden de banden tussen Kenia en Nederland verder aangehaald.”

Voedselzekerheid in gevaar

De oorlog in Oekraïne, de wereldwijde economische crisis, de stijgende energieprijzen en klimaatverandering; het raakt allemaal het voedselsysteem. “De noodzaak om meer én duurzamer voedsel te produceren, is groot. Langdurige droogte in combinatie met bevolkingsgroei leidt ertoe dat de voedselzekerheid in Oost-Afrika in gevaar komt. De grote uitdaging is om de regionale voedselsystemen robuuster en weerbaarder te maken. Het kan en moet duurzamer, efficiënter en slimmer.”

aardappelketen
In Mbeya, een regio in de zuidelijke hooglanden van Tanzania, is een Potato Center verrezen. Bedrijven en overheden uit Nederland en Tanzania zijn initiatiefnemers van dit educatie- en onderzoekscentrum.

Pootgoed naar Tanzania

Tanzania hoort ook bij zijn werkgebied. Net als Kenia is landbouw een van de belangrijkste pijlers van de nationale economie. Tanzania en Nederland werken al meer dan 40 jaar samen in deze sector. De samenwerking is vastgelegd in verschillende memoranda over de ontwikkeling van de aardappel-, tuinbouw-, pluimvee- en aquacultuursector.

Kwaliteitszaad

“In de aardappelsector is de toegang tot kwaliteitszaad voor boeren een uitdaging”, weet Pauwels. “Nederlandse aardappelveredelaars hebben gewerkt aan de registratie van gecertificeerde zaadrassen. Inmiddels zijn twaalf Nederlandse rassen in het land geregistreerd. De komende jaren ga ik onder andere kijken naar versterking en verbreding van samenwerkingsverbanden met overheden, sectororganisaties, kennisinstituten en onderzoekers. Samenwerking met de private sector leidt hopelijk tot een betere beschikbaarheid van gecertificeerd zaad voor een duurzame landbouwontwikkeling. Daar ga ik mij voor inzetten.”

aardappelketen

Meerjarenplan

Komende weken gaat hij met zijn teamleden aan de slag om een meerjarenplan te maken, passend bij de beleidsprioriteiten van LNV en de vraagstukken in zijn werkgebied. “We willen onze energie focussen op een aantal speerpunten. Gebruik van beter uitgangsmateriaal in de Keniaanse en Tanzaniaanse landbouw, zowel plantaardig als dierlijk, komt ongetwijfeld op dat lijstje te staan. Het efficiënter maken van de logistieke ketens ook. Beide punten sluiten aan bij de ambities van de nieuwe regering in Kenia. Er is dus perspectief op samenwerking tussen beide overheden.”

Bilaterale landbouwwerkgroep

Die samenwerking is er trouwens al. De landbouwwerkgroep Kenia-Nederland is daar een voorbeeld van. Deze werkgroep bespreekt alle actuele ontwikkelingen in de agrosector en zoekt naar nieuwe bilaterale samenwerkingsverbanden. Markttoegang voor Nederlandse agroproducten en -technologie is een van de belangrijke gespreksthema’s. Tanzania kent niet zo’n werkgroep, maar heeft wel met Nederland een Memorandum of Understanding (MoU) getekend over samenwerking op agrarische thema’s. Dat betekent dat in Tanzania Nederlandse bedrijven welkom zijn om te assisteren bij de verbetering van het voedselsysteem.”

Landbouwteam

Het team van Pauwels bestaat uit vijf personen, waarvan drie werkzaam zijn op de ambassade in Nairobi en twee op de ambassade in Dar es Salaam (Tanzania). Pauwels: “Vier van mijn collega’s zijn al vele jaren actief in het team. Zij hebben een groot netwerk en kennen de agrosector door en door. Wat dat betreft kwam ik hier in een warm bad terecht.”

Contact

Landbouwteam Kenia en Tanzania
E-mail: nai-lnv@minbuza.nl (Nairobi) dar-lnv@minbuza.nl (Dar es Salaam)
Twitter: @NLAgriKenya en @NLAgriTanzania