Verenigd Koninkrijk zet in op beter omgaan met water en meststoffen
Het Verenigd Koninkrijk is de laatste jaren getroffen door extreme regenval en droogte, met als gevolg overstromingen en watertekorten in verschillende delen van het land. De Britse regering erkent de belangrijke rol voor de landbouw bij het beperken van de uitstoot van broeikasgassen en aanpassing aan klimaatverandering. De belangrijkste uitdagingen voor de Britse landbouw liggen op het gebied van het gebruik en beheer van water en meststoffen.
De Britse landbouw heeft de laatste jaren de gevolgen ondervonden van extreme weersverschijnselen. Zo staat het voorjaar van 2012 bekend als de ‘natste droogte’ ooit. Dit jaar kampen Britse boeren met de gevolgen van de heetste zomer sinds de metingen begonnen en de droogste zomer sinds 1921. De grond in Noordwest-Engeland was dit jaar het droogst sinds de metingen begonnen.
Veehouders in sommige delen van het land kampen nu met voedertekorten. De afgelopen zomer wordt door sommigen als een voorbode gezien van de weersveranderingen die de landbouw op de lange termijn te wachten staan. Volgens sommige berekeningen kan als gevolg van klimaatverandering het percentage beste landbouwgrond in Engeland en Wales de komende 40 jaar afnemen van 38% tot ongeveer 10%.
Overstromingen
De laatste jaren is het land ook getroffen door extreme overstromingen, in het bijzonder in Somerset, Cumbria en Yorkshire, maar ook elders in Engeland. Het rapport dat hierover is uitgebracht, stelt dat er in de komende jaren een niet te verwaarlozen kans is op vergelijkbare overstromingen. Op de lange termijn is er een kans op zelfs grootschaliger overstromingen. De Environment Agency van de Britse overheid heeft berekend dat onder een hoog klimaatveranderingsscenario meer 3 miljoen huizen het risico lopen op overstromingen vanuit het oppervlaktewater en 2,7 miljoen huizen als gevolg van stijgingen van rivieren en het zeewaterpeil.
Het agentschap wijst op de rol van de landbouw in sommige van de overstromingen vanuit het oppervlaktewater. Het noemt het voorbeeld van de dramatische toename van de maisteelt, vooral ten behoeve van vergistingsinstallaties, dat heeft geleid tot meer bodemverdichting en daarom meer afspoeling.
Rol voor de landbouw
De Britse landbouwsector erkent de rol van de landbouw in de beperking van de uitstoot van broeikasgassen en het aanpassen aan klimaatveranderingen. Boeren spelen al een belangrijke rol in de productie van hernieuwbare energie: meer dan twee derde van de Britse zonne-energie installaties staan op land van boeren. De National Farmers Union, de grootste boerenledenorganisatie in Engeland, heeft opgeroepen tot een eensgezinde en geïntegreerde aanpak van de overheid en boeren en zegt dat onmiddellijke actie nodig is.
Klimaatbeleid
Het Verenigd Koninkrijk was het eerste land ter wereld dat een wettelijk bindende limiet voor de uitstoot van broeikasgassen heeft ingevoerd. De Climate Change Act 2008 verplicht toekomstige regeringen om de uitstoot van broeikasgassen in 2050 netto 80% terug te dringen ten opzichte van 1990. In deze wet is ook vastgelegd dat de Britse regering een nationaal adaptatieprogramma uitvoert.
Nieuw plan
Dit voorjaar publiceerde het landbouwministerie Defra het nieuwe National Adaptation Plan voor de periode 2018-2023. De regering blijft samenwerken met boeren en andere watergebruikers aan een duurzamer en efficiënter watergebruik. Boeren worden aangemoedigd om actie te ondernemen tegen overstromingen. Op het gebied van water en bodembescherming gaat de regering samen met de landbouwsector de nationale regels voor teelt en ploegen bijwerken. Overigens gelden sinds dit voorjaar al strengere regels voor het omgaan met water en met betrekking tot bodembescherming, voor boeren die GLB-subsidies ontvangen of in een nitraatgevoelige zone actief zijn.
Productiviteit en duurzaamheid
De Britse regering benadrukt de belangrijke bijdrage van de groei van de landbouwproductiviteit aan het klimaatbeleid. De samenwerking tussen de boeren en onderzoekers wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld door subsidies uit diverse programma’s. Die programma’s dragen onder meer bij aan de toepassing van nieuwe technologieën in de landbouw.
Clean Growth Strategy
In de Clean Growth Strategy van het ministerie van Business, Energy & Industrial Strategy (BEIS) staan vele maatregelen voor een toename van de landbouwproductiviteit en vermindering van broeikasemissies. Zo wordt ingezet op de opslag van koolstof door efficiëntere bemesting, ontwikkeling van nieuwe teelt- en foktechnologieën en bestrijding van endemische dierziekten. Maar ook op gebruik van precisie-landbouw op kleinschaliger bedrijven, en de ontwikkeling van robotica en nieuwe sensortechnologieën. De Clean Growth Strategy spoort tevens aan tot actie op het gebied van voedselverspilling, door het terugdringen productieverliezen en door meer hergebruik van voedselafval.
Klimaatslimme landbouw
Net als Nederland wil het Verenigd Koninkrijk een rol spelen in de mondiale voedselzekerheid en internationaal bijdragen aan klimaatslimme landbouw. De Britse regering ambieert een positie ‘in de frontlinie van de komende landbouwrevolutie’ door Britse innovaties die bijdragen aan de productiviteit en de klimaatbestendigheid van de landbouw. Hier liggen kansen voor innovatiesamenwerking voor Nederland.
Environmental Land Management
De hoeksteen van het nieuwe landbouwbeleid van de Britse regering na de brexit moet het nieuwe Environmental Land Management programma worden, waarmee boeren worden beloond voor het leveren van publieke diensten. Het programma draagt volgens de regering bij aan het beperken van de uitstoot van broeikasgassen, bijvoorbeeld door het creëren van nieuwe bossen voor koolstofopname. Het programma sluit hiermee aan bij de Clean Growth Strategy dat voorziet in het inrichten van een netwerk van bossen, inclusief nieuwe bossen op landbouwgrond.
Samenwerking in the Broads National Park
Nationaal park The Broads is een wetland aan de Noordzeekust dat in gebruik is door boeren. Het is een van de gebieden in het land dat mogelijk het zwaarst zal worden getroffen door klimaatverandering en stijging van de zeespiegel. Tegelijkertijd is het park ook kwetsbaar voor de extra vervuiling, verzilting en eutrofiëring die als gevolg van klimaatverandering kunnen optreden.
De autoriteiten van het park hebben gekozen voor een innovatieve aanpak om de ecologische veerkracht te versterken en klimaataanpassingen te ontwikkelen. Zo wordt met steun van onder andere supermarktketen Tesco gewerkt aan nieuwe technologieën om de wegvloeiing van meststoffen en bodemdeeltjes naar rivieren te beperken. Voor het maaien van moeras en rietland wordt gebruikt gemaakt van een speciaal ontwikkelde ‘Fen Harvester’. Tesco heeft bijgedragen aan de aanschaf van een zogenaamde ‘BE Wonder Wheel’, waarmee boeren gratis kunnen proefdraaien bij het poten van aardappels. Dit wiel wordt achter de tractor getrokken om het aardappelbed zodanig aan te passen dat het de wegvloeiing van meststoffen en bodemdeeltjes tegengaat.
Bas Harbers, Tim Heddema
Landbouwbureau Londen|
Twitter: @timheddema en @AgriLondon
November 2018