Chili: hobbels op de weg

Chili, lang en smal, ingeklemd tussen het Andesgebergte en de Pacific. Je zou verwachten dat logistieke efficiency hoog en kosten laag zijn, want er is immers altijd wel een exporthaven in de buurt. De realiteit is echter ingewikkelder. Chili is de laatste jaren gedaald op de internationale ranking van efficiency op het gebied van (agro)logistiek, en probeert het verloren terrein terug te winnen. Zeker nu exportvolumes en -waarde blijven toenemen. Nederlandse kennis en technologie kunnen daarbij helpen.

Agrologistiek

In Chili zijn logistieke kosten als percentage van de waarde van het vervoerde product bijna een vijfde (19%), terwijl het gemiddelde in de OESO slechts 9% is. En die 19% is nog dankzij de belangrijke exportproducten koper en cellulose, ketens die goed georganiseerd zijn, want voor de overige (voornamelijk landbouw) producten varieert het percentage tussen de 23% en 41%. Op de LPI, de Logistics Performance Index, waarmee de Wereldbank 160 landen ter wereld vergelijkt op het gebied van logistieke efficiency, stond Chili in 2007 op de 32e plaats. In 2014 was het land afgezakt tot plek 42, en afgelopen jaar stond Chili zelfs op een beschamende 46e plaats, achter landen als India, Kenia en Thailand. Ter vergelijking: koploper is Duitsland, Nederland staat vierde, en België zesde.

Stakingen in havens

Waarom zakt Chili? Het antwoord is niet eenduidig, maar feit is dat andere landen het ten opzichte van Chili beter hebben gedaan, waardoor het Zuid-Amerikaanse land achterstand heeft opgelopen. Een reden is dat het relatieve gewicht van de grootste producten koper en cellulose afneemt, omdat andere – logistiek gezien ingewikkelder – ketens als vers fruit, wijn en zalm met meer kleine producenten en distributeurs sterker groeien.

Arica in Chili

Meer dan 4.000 km over de weg

Meer dan 4.000 km over de weg

Kent u het verhaal van de tomaat die 4.000 km per vrachtwagen reisde…?

Het gaat het voorstellingsvermogen soms te boven, maar het is geen grap. Tomaten die 4.000 km over de weg afleggen. De belangrijkste tomatenproductie regio’s in Chili voor de interne markt, liggen op 140 km ten noorden en 200 km ten zuiden van Santiago, in het midden van het langgerekte land. Maar tijdens de wintermaanden mei t/m augustus is het daar te donker en te koud en komen de tomaten uit Arica, in het extreme noorden, op de grens met Peru. Het zijn de tomatenkwekers uit de regio Santiago die daar hun filialen hebben. Per vrachtwagen gaan de tomaten naar de distributiecentra nabij Santiago, om daar vandaan door te reizen naar de eindbestemming. Ja, in sommige gevallen dus ook weer terug naar Arica. Naast hoge transportkosten houdt het ook de introductie van nieuwe variëteiten tegen. Men produceert namelijk vooral (vlees)tomaten die tegen een stootje kunnen. De consument weet niet beter, want die eet al decennialang van die harde smaakloze kogels.

Agrologistiek
Tomaten zo hard als kogels

Landbouwminister Carlos Furche onderstreept het belang van de Chileense landbouw- en fruitproductie, een sector die in 2016 dubbel zo hard groeide als het gemiddelde van de Chileense economie en de grootste werkgever van het land is. Er vinden allerlei initiatieven plaats om de daling op de LPI-lijst tegen te gaan. Publiek-private aanleg van nieuwe wegen en havens, verbetering in koeling en opslag, betere en efficiëntere verpakking om de kwaliteit langer goed te houden, etc. Allemaal terreinen waar Nederlandse kennis en technologie de gevraagde oplossingen kunnen bieden.

De Nederlandse ambassade in Santiago ziet deze mogelijkheden ook en heeft daarom eind 2014 een succesvolle handelsmissie onder leiding van de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb naar Chili georganiseerd. In mei 2016 hebben negen decisionmakers uit de haven-logistieke sector Nederland bezocht. Deze activiteiten hebben bij de Chileense autoriteiten een brede interesse gewekt in Nederlandse kennis en kunde op het gebied van havenontwikkeling en logistiek. Dat heeft geleid tot afspraken tussen Nederland en Chili op het gebied van havenontwikkeling, infrastructuur en logistiek.

Export van kersen

De laatste jaren groeit de export van Chileense kersen naar China gestaag. Chili heeft precies een ‘productie-window’ die er voor zorgt dat de kersen net voor het Chinese Nieuwjaar op de markt van de Aziatische reus komen, als de prijzen door het plafond schieten. Fruitexporteurs associatie ASOEX heeft met enkele grote reders afgesproken om in de laatste weken van het jaar snellere boten in te zetten, waardoor de reistijd naar Hongkong en Shanghai met vijf dagen wordt ingekort naar 22 respectievelijk 25 dagen. Ook is er een sterke toename van export per vliegtuig, al is het verschil in transportkosten ten opzichte van scheepvaart aanzienlijk.

De Chileense overheid probeert het exporteurs zo makkelijk mogelijk te maken, en de diverse hobbels op de weg te verlagen en te verminderen. Douane en inspectie van SAG (Servicio Agrícola y Ganadero, vergelijkbaar met onze NVWA) op een en hetzelfde terrein, transparante regels en de beschikbaarheid van digitale informatie zijn voorbeelden daarvan. Met de Nederlandse NVWA wordt al jaren met de Chileense overheid samengewerkt voor de ontwikkeling van elektronische certificering, waardoor certificaten sneller afgegeven kunnen worden en betrouwbaarder zijn. Zo helpt Nederland aan handelsfacilitering voor Chileense export. En als ook nog toekomstige stakingen voorkomen kunnen worden, dan kan het niet anders dan dat Chili weer zal stijgen op de LPI naar een plaats die recht doet aan de ambitie en mogelijkheden van het land.

Ir. Bart Vrolijk, Landbouwraad

Maart 2017