Japan zet robots en AI in om voedselverlies te beperken

Japan staat bovenaan in Azië als het gaat om voedselverspilling. De overheid wil het verlies in 2030 met 50% terugdringen ten opzichte van 2000. Bijvoorbeeld met behulp van innovatieve technologieën.

Japan is het land van vers voedsel van hoge kwaliteit. Verse vis voor de sushi, rauwe eieren, groente en fruit. Supermarkten en foodservice zijn compromisloos als het gaat om kwaliteit van voedselproducten. Een bezoek aan de supermarkt leert dat de meeste verse producten vaak nog op dezelfde dag geconsumeerd moeten worden om de kwaliteit te behouden.

Voedselverlies is dan ook een groot probleem. Japan gooit jaarlijks meer dan 6 miljoen ton voedsel weg. De geschatte kosten hiervan bedragen naar schatting 19 miljard dollar per jaar. Japan is hiermee koploper in Azië. Om deze reden heeft de Japanse regering nieuwe wetgeving aangenomen om de verliezen met 50% te verminderen in 2030. Deel van de oplossing ligt in moderne technologie, zoals robots, artificial intelligence en 3d-printers.

Tekst gaat onder foto verder

Selectie en verwerking groenafval
Selectie en verwerking groenafval

Voedselverlies aan het eind van de keten

Japan is een grote importeur van voedsel en agrarische grondstoffen. Zo’n 62% van de calorieën en 34% van het productvolume wordt ingevoerd. Dit zijn vooral dierlijke producten en veevoer. Veel daaraan gelieerde duurzaamheidsvraagstukken, zoals watergebruik en klimaateffecten, bevinden zich dan buiten het land. Het probleem van de voedselverliezen in Japan speelt vooral aan het eind van de keten: foodservice, horeca en consument.

Japan verspilt jaarlijks 27,6 miljoen ton voedsel, waarvan 21,2 miljoen ton volgens het Japanse landbouwministerie MAFF als veevoer wordt hergebruikt. 6,4 miljoen ton wordt echt weggegooid, zo’n 51 kilo per persoon. Met China staat Japan daarmee in Azië stijf bovenaan. Meer dan de helft hiervan is afkomstig van de Japanse food service en de retail. De consument neemt de rest voor zijn rekening.

Belangrijkste oorzaken voedselverspilling in Japan (2020)
The best-before date expired 44,3%
Decrease of freshness 33,4%
No food, ingredients etc., thrown away in the last year 19,8%
It didn't look delicious anymore 14,9%
I didn't like the taste/ It was something I don't like 12,3%
I prepared more than I could eat 6,7%
I bought too much  6,3%
I prepared it, but couldn't eat it due to changed plans 5,9%
Others    

2,4%

Bron: Statista

Beleid van de regering

Traditioneel is er in Japan veel respect voor grondstoffen en voedsel vanuit de boeddhistische “Mottainai”-gedachte. Oftewel: “Voorkom verspilling en draag zorg voor een efficiënt gebruik van alle middelen en grondstoffen met respect en gevoel van dankbaarheid”.

Met het hoogste percentage voedselverlies in Azië in het achterhoofd heeft de Japanse regering een nieuwe wet aangenomen. Doel is een daling van het verlies in 2030 met 50% ten opzichte van 2000, oftewel 1,1 miljoen ton minder verlies. Een ambitieus doel waar (naast een publiekscampagne) vooral de bedrijven mee aan de slag moeten. Dit geldt met name voor de foodservice en supermarkten. De Japanse technobedrijven worden uitgedaagd om met slimme oplossingen te komen.

´Japanse technobedrijven worden uitgedaagd om met slimme oplossingen te komen´

Strenge toepassing labels

Het voedselverlies in Japan is hoog vanwege de hoge kwaliteitseisen en de one-third rule. Voedsel in Japan is gelabeld met "消費期限" (shōhi kigen, te gebruiken tot) of 賞味期限 (shōmi kigen, houdbaar tot). Omdat de foodservice en retail beide labels erg streng toepassen, wordt veel weggegooid.

De one-third rule betekent dat voedselproducenten hun producten op een derde van de periode tussen productie en houdbaarheid aan de supermarkten moeten leveren. Retailers mogen anders de zending weigeren, omdat de kwaliteit voor consumenten in gevaar zou komen. Japan gaat hierin veel verder dan andere landen. Door het Japanse landbouwministerie (MAFF) wordt nu gekeken of voor drinkproducten, snacks en instant noedels deze regel versoepeld kan worden.

Tekst gaat onder foto verder

Voedselverspilling
Vlees van varkens die gevoed zijn met verwerkt voedselafval

Olympische Spelen 2021

Japan wilde de Olympische Spelen de duurzaamste ooit laten zijn, met aandacht voor biologische producten en vermindering van voedselverliezen. Tijdens de 2012-spelen in Londen werd het voedselverlies op de Olympische en Paralympische Spelen op 2.443 ton geschat. Hoewel de spelen deze zomer zonder buitenlandse gasten plaatsvinden, en nog onduidelijk is of überhaupt toeschouwers aanwezig moge zijn, zullen de sporters uit meer dan 200 landen wel in het Olympisch dorp eten. Het gaat dan om zo’n 2 miljoen maaltijden die aan strenge eisen moeten voldoen. Juiste porties en een goed supply management zijn dan cruciaal.

Tekst gaat onder foto verder

Olympische Spelen 2020
Olympische Spelen 2020

Smartphones, robots en artificial intelligence

Het gebruik van robots en artificial intelligence moet het voedselverlies in de foodservice verminderen. Supermarktketen Lawson Inc is begonnen met een DataRobot die vraag en aanbod beter op elkaar laat aansluiten. Hiermee kan het verlies van bederfelijke producten, zoals onigiri rijstballen, ei- en tonijn sandwiches, met 30% omlaag.

Drankproducent Suntory Beverage & Food experimenteert met een AI-product van het Japanse bedrijf Fujitsu. Met AI-technologie hoopt Suntory meer over beschadigingen tijdens het transport te weten te komen.

Ook NEC ontwikkelt AI-producten om het consumentengedrag te voorspellen aan de hand van bijvoorbeeld het weer, jaargetijde en koopgedrag. Speciale apps op smartphones en tablets komen op. Een daarvan is TABETE (vertaling: eet a.u.b.) waarmee consumenten voedsel bij restaurants kunnen bestellen dat anders weggegooid zou worden. De app van de startup kent inmiddels 200.000 gebruikers.

´NEC ontwikkelt AI-producten om het consumentengedrag te voorspellen aan de hand van bijvoorbeeld het weer, jaargetijde en koopgedrag´

Hilton beperkt verliezen met AI

Roger Brantsma, de Nederlandse General Manager van Hilton in Tokio vertelt te zijn begonnen met de toepassing van AI-technologie, Winnow Solutions. “Naast goede portiecontrole, individuele porties op buffetten en andere zaken die wij in de keuken doen om zo min mogelijk verlies te hebben, is dit systeem erg goed om onze voedselverspilling terug te brengen. We passen het systeem inmiddels toe in Hilton Tokyo Bay. Het is de bedoeling dat al onze hotels in Japan met dit systeem gaan werken voor het einde van 2021.”

Virtuele handelsmissie

Nederlandse bedrijven zijn nog niet erg actief op de Japanse markt om de voedselverliezen te verminderen. Op dit moment is het nog een Japans feestje. Wel bestaat er belangstelling voor 3D-printing van voedsel, gezond en op maat, zo bleek tijdens de virtuele handelsmissie in februari 2021 onder leiding van staatssecretaris Mona Keijzer.

Verwerking van stedelijk groente- en fruitafval
Verwerking van stedelijk groente- en fruitafval

Printer cartridges met droog poeder zijn lang houdbaar en voorkomen veel afval en voedselverliezen in de keten. Met printing on demand kun je meer controle en invloed op producten krijgen, zoals vorm, specifieke ingrediënten en smaak. Gezien de Nederlandse expertise is het wellicht een gat in de Japanse markt waar presentie belangrijk is en erg wordt gelet op kleur en fijnzinnige arrangementen.

Landbouwteam Japan
Email:  tok-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgriTokio

Juni 2021

Deze bijdrage maakt deel uit van de Agrospecial Mondiale aanpak van voedselverliezen. Via onderstaande link kunt u alle overige bijdragen lezen over dit thema.