Franse Nationale Strategie Biodiversiteit gepresenteerd
Op 27 november jongstleden heeft premier Elisabeth Borne de nieuwe Franse Nationale Strategie voor de Biodiversiteit officieel gepresenteerd. Biodiversiteit is een prioriteit voor de Franse regering, en ze hebben ook een speciale staatssecretaris die daarmee is belast, mevrouw Sarah El-Haïry. Komend jaar geeft de Franse regering ook 1 miljard euro extra uit voor het behoud van de biodiversiteit in Frankrijk.
Achtergrond
De nieuwe Nationale Strategie Biodiversiteit (NSB) maakt integraal onderdeel uit van de zogenaamde ‘planification écologique’ van de Franse regering, het brede programma voor verduurzaming van de Franse economie en samenleving. De NSB zal ook regering breed worden uitgevoerd, door alle relevante ministeries. De NSB is tot stand gekomen op basis van een uitgebreid proces van co-creatie met alle relevante stakeholders. Dat participatieve ontwikkelingswerk begon al in 2019 en is afgerond met het verzamelen van adviezen van de betrokken nationale instanties (agentschappen en adviesorganen van de overheid) in oktober 2023. Door de premier zijn daarna de maatregelen, de indicatoren en de financiële middelen vastgesteld.
Een heleboel aandacht gaat in de strategie uit naar de vele overzeese gebieden die Frankrijk heeft. 80% van de biodiversiteit is immers daar aanwezig. Eén hectare bos in Frans Guyana kan meer dan 300 boomsoorten herbergen, meer dan in heel continentaal Europa. In de zuidelijke en Antarctische gebieden zijn de zeevogelgemeenschappen de meest diverse ter wereld. Ook de oceanen hebben een heel prominente plaats in de strategie, aangezien Frankrijk in oppervlakte zee de tweede natie ter wereld is.
De Nationale Strategie Biodiversiteit kent 4 hoofdlijnen
- Verminderen van de druk op de biodiversiteit
- Herstel van aangetaste biodiversiteit waar mogelijk
- Betrekken van alle stakeholders
- Vrijmaken van middelen om deze ambities te realiseren
Hieronder worden de belangrijkste maatregelen uit de NSB kort beschreven. Sommige maatregelen waren al bekend, anderen zijn echt nieuw. Met sommige maatregelen is men al concreet gestart, anderen zijn meer streefcijfers. Maar als pakket vormen ze dus het Franse NSB.
Verminderen van de druk op de biodiversiteit
Tegen 2030 zal 10% van het Franse grondgebied de hoogste beschermingsstatus kennen. De bescherming zal vooral betrekking hebben op uitzonderlijke ecosystemen die de waarde van het Franse grondgebied uitmaken: 100% van de koraalriffen in de Franse overzeese gebieden zullen tegen 2025 beschermd zijn, 65% van de mangroves zullen worden beschermd tegen 2030 en de zogenaamde Posidonia weilanden zullen volledig worden beschermd. Een nieuw nationaal park voor wetlands zal tegen 2030 zijn gecreëerd.
Bebouwing van grond (die eerder groen was) vermindert de veerkracht van gebieden bij extreme klimaatgebeurtenissen zoals overstromingen en droogte. Het draagt daarnaast bij aan het verdwijnen van groene landschappen. Dit is de reden waarom bebouwing van natuur, agrarisch land, en bos zal worden gehalveerd tussen nu en 2030, waardoor 120.000 hectare per jaar kan worden behouden als groene ruimte.
Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wordt verder teruggebracht in Frankrijk, dankzij de zogenaamde ‘Ecophyto 2030-strategie’: de ambitie is om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te halveren tegen 2030 (ten opzichte van de periode 2015-2017).
Om lichtvervuiling te verminderen in Frankrijk tegen 2030, zal de regelgeving voor niet-essentieel gebruik van licht worden uitgebreid, controles en sancties zullen worden vergemakkelijkt, het plaatsen van zwarte roosters in het veld zal eveneens worden vergemakkelijkt en materieel van overheid zal waar zinvol eerder worden vervangen.
De strijd tegen plastic zal worden voorgezet, met name door het geleidelijk verbieden van wegwerpverpakkingen. Tegen 2025 zal 50% van de kustgemeenten betrokken zijn bij de benadering van ‘plasticvrije stranden’, om 100% te bereiken in 2030.
Walvisachtigen en zeehonden ondervinden veel gevolgen van geluidsoverlast. De overheid zal actie ondernemen om geluidsoverlast onder water te verminderen, in samenwerking met scheepvaartmaatschappijen, de recreatieve sector en andere relevante partijen. Dit voornemen kwam voort uit de grote publieksconsultatie
Tussen nu en 2025 zullen 500 interventies tegen invasieve uitheemse soorten worden georganiseerd. Tegen 2030 zal de snelheid van vestiging van bekende of potentiële invasieve soorten met minstens 50% worden verminderd.
Er zal door de overheid een dienst worden opgericht die bedrijven gaat begeleiden bij het ontwikkelen van hun ‘due diligence’ beleid op milieugebied.
Herstel van aangetaste biodiversiteit
Frankrijk steunt de nieuwe Europese verordening voor natuurherstel, en wil nu reeds een aantal maatregelen doorvoeren voor natuurherstel:
- nieuwe maatregelen voor het herstel van blijvend grasland
- nettowinst van 50.000 km extra heggen tegen 2030 en verbeterd beheer van alle heggen op het platteland (in het kader van het zogenaamde nationale Pact voor de heggen)
- 50.000 ha wetlands zullen worden hersteld tegen 2026, omdat die cruciaal zijn voor het opvangen van de gevolgen van klimaatverandering
1 miljard bomen van verschillende soorten, die aangepast zijn aan het toekomstige klimaat, zullen worden geplant in de loop van de komende tien jaar om bossen en steden veerkrachtiger te maken in het licht van klimaatverandering. Bosbeheer, dat biodiversiteit bevordert, zal worden ontwikkeld, inclusief de bescherming van bosbodems. Scholieren zullen actief worden betrokken bij de inspanningen om bomen te planten, in het kader van het plan van president Macron ‘Eén boom, één leerling’.
De groene corridors tussen natuurgebieden zullen worden ontwikkeld of hersteld, om de verplaatsing van flora en fauna mogelijk te maken. De bescherming van bedreigde soorten zal worden versterkt.
Betrekken van alle stakeholders
Met het georganiseerde bedrijfsleven wordt samengewerkt om individuele bedrijven bewust te maken van de afhankelijkheid van natuur en de impact van activiteiten op de biodiversiteit, teneinde deze impact zo veel mogelijk te beperken. De MVO-rapportageverplichtingen helpen om de aandacht voor biodiversiteit te versterken in de strategie van individuele bedrijven. Daarnaast zullen BPI France (investeringsbank van de Franse overheid) en het Franse milieuagentschap ondersteuning bieden aan MKB bedrijven om hun uitdagingen op het gebied van biodiversiteit in kaart te brengen en oplossingen te identificeren.
Het onderwijs op het gebied van biodiversiteit zal verder worden ontwikkeld, op scholen en voor professionals.
Lokale bestuurders zullen worden getraind in biodiversiteit en klimaatkwesties. Lokale bestuurders zullen ook worden ondersteund door multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek, maatschappelijke organisaties en de kunstwereld om hun beleid op lokaal niveau vorm te geven en uit te voeren. Dit gebeurt in het kader van het zogenaamde ERABLE-programma (‘Het levende verhaal vertellen om actie te ondernemen’).
Elk jaar wordt in de maand mei in heel Frankrijk het ‘Fête de la nature’ georganiseerd, om burgers bewust te maken van de mogelijkheden, de schoonheid en de betekenis van natuur en biodiversiteit. Verder is het spel ‘Mission Nature’, ook wel ‘biodiversiteitslotto’ genoemd, ontwikkeld door de Franse nationale organisatie voor kansspelen in samenwerking met het Franse bureau voor biodiversiteit en het het ministerie voor Ecologische Transitie, om concrete projecten te financieren voor herstel van natuur en biodiversiteit.
Vrijmaken van middelen om deze ambities te realiseren
Er is 2024 1 miljard extra beschikbaar op de Franse begroting voor de Nationale Strategie Biodiversiteit. Verder zal veel aandacht besteed worden aan het elimineren van subsidies die een negatieve impact hebben op natuur en biodiversiteit.
Uit dit extra geld zal in 2024 150 miljoen euro beschikbaar gesteld worden om lokale en regionale projecten te financieren om de stand van de biodiversiteit in kaart te brengen (in het kader van de ‘Atlas van de biodiversiteit’), natuurherstel en het verminderen van druk op de biodiversiteit. De overheidsdiensten die actief zijn op het gebied van beheer en controle van natuur en biodiversiteit zullen worden versterkt met extra personeel. Tenslotte zullen allerlei subsidies worden verstrekt voor particuliere initiatieven voor herstel van natuur en biodiversiteit.
De Nationale Strategie Biodiversiteit zal in de praktijk ten uitvoer worden gebracht door de regio’s, onder regie van de nationale overheid. Het Franse Biodiversiteitsbureau zal de indicatoren voor de implementatie van de strategie monitoren, onder toezicht van premier Elisabeth Borne, die de strategie waar nodig zal bijsturen of aanpassen.