Kansen voor kassen in Egypte en Jordanië

Nederlandse experts en bedrijven zijn al langer overtuigd dat kassen een uitkomst bieden voor Egypte en Jordanië. De uitdaging is om Nederlandse kennis en technologie aan te laten sluiten bij de lokale ondernemers.

Kassentechnologie biedt kansen voor Egypte en Jordanië. Door beschermde teelt op substraat kan het waterverbruik dalen naar 4 liter per kilo tomaten, waar buiten in de volle grond 250 liter per kilo nodig is. Voor landen met een groeiende bevolking en dreigende waterschaarste klinkt dat aantrekkelijk. In het ruwe klimaat van de woestijn kunnen kassen - afhankelijk van het technologieniveau - ook extra bescherming bieden tegen ziekten, plagen en de schroeiende zon.

Onderzoekskas van de Arab Organization for Industrialization in aanbouw
Onderzoekskas van de Arab Organization for Industrialization in aanbouw

Flink in kassen geïnvesteerd

In Egypte heeft de overheid in de afgelopen jaren flink in kassen geïnvesteerd, met de ambitie om 40.000 ha te realiseren. De Arab Organization for Industrialization, een aan het leger gelieerd bedrijf, nam het initiatief om deze doelstelling te realiseren. Voor Nederlandse kassenbouwers en tuinbouwdeskundigen bood dit zakelijke kansen. Maar het is de vraag of zo’n overheidsinvestering beklijft. Heeft het bijgedragen aan agrarisch ondernemerschap en aan een economisch duurzaam verdienmodel voor de sector? 

Egypte toont dat het ook anders kan. Een ondernemende Egyptische teler heeft een investeringsbedrijf ervan overtuigd om geld te steken in een high-tech kas. Een Nederlands bedrijf, Van der Hoeven Horticultural Projects bouwt nu in dit woestijnklimaat een volledig geautomatiseerde, elektrische kas met optimale water- en klimaatbeheersing. Zo kan de ondernemer het hele jaar door efficiënt sla en kruiden leveren aan de markt. De vraag is of dit een voorbeeld wordt dat andere ondernemers en investeerders zullen volgen. Komt deze investering onder de huidige marktomstandigheden uit?

Experimenten in Jordanië

Ook in het waterschaarse Jordanië wordt geëxperimenteerd met waterefficiënte kassentechnologie die is toegesneden op lokale omstandigheden. Als onderdeel van de Nederlandse hulp en handel-agenda heeft het Jordan Hydroponics Agriculture and Employment Development Project (HAED‐Jo) twee ondernemers ondersteund bij het bouwen en benutten van mid-tech kassen. Hierbij maakt WUR-Bleiswijk afkomstige kennis uit Nederland, Spanje en projecten wereldwijd toepasbaar voor Jordanië. Ook kleinere boeren experimenteren in dit land met bedekte substraatteelt.

Lees verder onder foto

Multispankas gebouwd in het HEAD-Jo project in Jordanië
Multispankas gebouwd in het HEAD-Jo project in Jordanië

Consortium van Nederlandse bedrijven

De lessen die zijn opgedaan in dit project, worden nu beschikbaar gesteld via een Kennis en Innovatie Centrum (KIC). Een consortium van Nederlandse bedrijven is samengekomen om deze trainingsfarm te ontwerpen en te bouwen vlak bij het vliegveld in Amman. Het zal demonstraties bieden voor verschillende technologieniveaus van high-tech, tot tunnel en tot vollegrond, om aan te sluiten bij de realiteit van verschillende telers. Het bedrijfsleven neemt het voortouw om telers, medewerkers en experts vanuit Irak, Egypte, Syrië en de Golf praktische trainingen te geven. Voor Nederlandse bedrijven en experts biedt het een kans hun technologie en kennis in de etalage te zetten.

Wensen van lokale ondernemers

Het blijft een uitdaging om goede aansluiting te vinden tussen wat Nederland te bieden heeft en waar lokale ondernemers voor willen betalen. De hulp en handel-agenda biedt een kans om deze werelden bij elkaar te krijgen. Dat betekent investeren in lokaal agrarisch ondernemerschap, zoals we dat ook in Nederland hebben geleerd. Dit vereist lokale capaciteit om voor de markt te produceren en te voldoen aan de (kwaliteits-)eisen die de markt en de samenleving stellen. Van daaruit moet een teler investeren in de schaal en technologie die het bedrijf verder helpt. Aan de andere kant vereist het capaciteit aan Nederlandse zijde om in te spelen op de wensen van lokale ondernemers en de marktkansen ter plekke.

Lees verder onder foto

Ontwerp voor het KIC Kennis en Innovatie Centrum (KIC)
Ontwerp voor het KIC Kennis en Innovatie Centrum (KIC)

Inspirerend verdienmodel

Een mooi voorbeeld van hoe dit kan, is ten zuiden van de Sahara te vinden. In eerste instantie is HollandGreentech in Rwanda begonnen met een distributiemodel voor geïntegreerde producten en diensten voor tuinders. Met passende Nederlandse kennis en technologie helpen ze op een commerciële manier ondernemende telers hun productiviteit en inkomen op een duurzame manier te verhogen. Dit model is nu ook in Kenia, Uganda, Zambia en Ghana uitgerold. Een inspirerend sociaal verdienmodel, dat ook impact zou kunnen hebben in Jordanië en Egypte.

Het landbouwteam van de Nederlandse ambassade voor Egypte en Jordanië blijft de kansen in de tuinbouw volgen om lessen te delen en de Nederlandse sector te informeren over kansen en uitdagingen. Het team hoopt na de coronapandemie een Nederlandse handelsdelegatie in Jordanië te verwelkomen op weg naar de expo in Dubai. Plan is ook om de Nederlandse tuinbouwsector een kans te geven zich te presenteren op de Sahara Expo in 2021 in Cairo.

Landbouwteam Egypte/Jordanië
E-mail: kai-lnv@minbuza.nl (Egypte)
amm-lnv@minbuza.nl (Jordanië)
Twitter: @NLagriEgJor

December 2020

Deze bijdrage maakt deel uit van de Agrospecial Bedekte voedingstuinbouw. Via onderstaande link kunt u alle overige bijdragen lezen over dit thema.