Duitsland publiceert nationale voedingsstrategie

De Duitse regering heeft begin dit jaar haar eerste nationale voedingsstrategie gepubliceerd. De strategie bestaat uit veel ambities en wensen om goede voeding voor iedere Duitser bereikbaar te maken en te houden. Hoe wil de overheid zelf bijdragen aan de ambities om goed eten voor meer mensen bereikbaar te maken? En wat wordt er verstaan onder “goed eten”? In dit artikel geven we een overzicht.

Beeld: ©Mordo Bilman (Unsplash)

De strategie zet de gezondheid van de consument, en de keuzevrijheid om gezond en duurzaam voedsel te kunnen kopen, centraal. De onderzoeksresultaten moeten bijdragen aan gebalanceerde voedselpatronen, en reductie van vetten, zouten en suikers. Naast een nieuwe impuls aan onderzoek naar voeding en gezondheid, wordt ook ingezet op eerlijke en transparante communicatie met de consument.

Goed eten

Het draait in de voedingsstrategie om “goed eten voor mens en planeet”. In Duitsland liggen de ziektekosten als gevolg van ongezonde voeding op een geschatte 33 miljard EUR per jaar. De voedingsstrategie legt dan ook de nadruk op humane gezondheid en beschikbaarheid van gezond voedsel voor iedereen, ongeacht sociale aspecten zoals inkomensklasse en herkomst.

Beeld: ©BMEL
In het kader van de voedselstrategie blijft Duitsland inzetten op reductie van voedselverspilling om het voedselsysteem te verduurzamen.

Duurzame voedselvoorziening

In de strategie wordt ook aandacht besteedt aan de duurzaamheid van voedselproductie en voedselvoorziening. De overheid kiest duidelijk voor biologische landbouw als duurzame vorm van voedselproductie en streeft ernaar in 2030 30% van de voedselproductie in Duitsland biologisch gecertificeerd te hebben. Qua voedselvoorziening erkent de overheid kwetsbaarheid in de lage zelfvoorziening van productgroepen als groenten (35%) en fruit (20%). In deze categorieën van voedselproductie is de zelfvoorziening van Duitsland te laag, en zijn ze afhankelijk van voedselproductie in het buitenland.

Meer plantaardige productie en ketens

Om boeren in Duitsland te ondersteunen om nieuwe gewassen te telen en zo te bouwen aan een bredere zelfvoorziening, zijn er verschillende programma’s om regionale ketens van met name plantaardige producten op te zetten. Er wordt ook gewerkt aan passend beroepsonderwijs. Bovendien streeft de overheid een volledige plicht op herkomstvermelding op producten na, ook als het om verwerkte producten gaat.

Beeld: ©Kontrollgesellschaft Ökologischer Landbau mbH
In 2023 is in Duitsland bio certificering voor de gastronomie gelanceerd, met een brons, zilver en gouden certificaat op basis van het aandeel biologische producten in het aanbod.

Voedingsomgevingen

De overheid wil werk maken van gezondheid bevorderende en duurzame “voedingsomgevingen”. Concreet kan de overheid daar een belangrijke rol in spelen. Zo worden er dagelijks 40 miljoen maaltijden in openbare kantines en catering gegeten. Deze grote afzetmarkt wordt door de overheid actief ingezet om de afzet van duurzaam geproduceerd voedsel te vergroten. Regionaal wordt er ook ingezet op “verduurzaming van de voedingsomgeving” met een programma voor modelregio’s waarin maatschappelijke innovaties worden ontwikkeld en uitgerold.

DGE kwaliteitsstandaards

Het Deutsche Gesellschaft für Ernährung, DGE, heeft kwaliteitsstandaards ontwikkeld voor maaltijden. Er zijn ondertussen standaards beschikbaar voor bijvoorbeeld kinderdagverblijven, scholen en bedrijfskantines. De overheid wil dat deze standaards steeds breder gehanteerd worden, en stelt DGE cetrtificering per 2030 voor kinderdagverblijven verplicht.

Het consumptielandschap

We worden dagelijks omgeven door signalen die ons tot ongezonde voeding proberen over te halen. Als het aan de overheid ligt, verdwijnen daarom reclames van ongezonde voeding gericht op kinderen jonger dan 14 jaar. Bovendien wil de overheid op basis van voortschrijdende wetenschappelijke inzichten de gezondheidsadviezen voor suiker-, vet- en zoutgehalten voor verschillende leeftijdsklassen aanpassen. Er wordt daartoe een centrale database voor wetenschappelijke resultaten opgebouwd.

Communicatie heeft een centrale rol in de voedingsstrategie. De Duitse overheid wil dat op verpakkingen eerlijker wordt gecommuniceerd over gezondheidsaspecten door de Nutri-Score verder te ontwikkelen en ook voor de gastronomie geschikt te maken. In de communicatie wordt ingezet op een voorzetting van bestaande bewustwordingscampagnes rond leefstijl (IN-FORM, KINDERLEICHT), voedselproductie (Lernort Bauernhof) en voedselverspilling (Zu Gut für die Tonne).

Voedingsstrategieën in Duitsland

Naast de nationale voedingsstrategie hebben ook de deelstaten Berlijn, Hessen en Nedersaksen een voedingsstrategie. Deze strategieën zijn het resultaat van trajecten vanuit burgerinitiatieven, zoals de Ernährungsräte, en krijgen nu vanuit de nationale strategie een steun in de rug. Bovendien zijn steden en gemeenten eveneens betrokken bij verduurzaming van het voedselsysteem. Zo is er een netwerk van tientallen Bio-Städte die zich inzetten voor meer consumptie van biologische producten en een versterkte relatie tussen stad en platteland.  In hun werk aan verduurzaming van de voedselvoorziening worden steden onder andere gesteund door het nationale programma Duurzame Toekomststeden van het Duitse ministerie van Onderwijs & Wetenschap.

Meer informatie

De nationale Voedingsstrategie van Duitsland 

IN FORM - het nationale programma voor gezonde voeding en leefstijl 

Zu gut für die Tonne - het nationale programma tegen voedselverspilling 

Bio-certificering in de gastronomie 

De voedingsstrategie van Hessen 

De voedingsstrategie van Nedersaksen 

De voedingsstrategie van Berlijn 

Het netwerk van Duitse “Bio steden”

Het nationale programma Duurzame Toekomststeden 

Contact

Landbouwteam Duitsland
Email: bln-lnv@minbuza.nl
Twitter:  @AgriBerlijn
LinkedIn: Netherlands Agricultural Network in Germany | LinkedIn