Nederland betrokken bij Chileense aanpak tegen ketenverliezen

Wereldwijd is Latijns-Amerika een van de regio’s waar het voedselverlies van groenten en fruit het hoogst is met 55%. Dat blijkt uit onderzoek van de FAO.  In vergelijking met andere regio’s gaat vooral in de eerste schakels van de voedselketen veel verloren. Sinds 2017 werkt een nationaal comité in Chili hard aan terugdringing van de verliezen. Dat in samenwerking met regionale en internationale partijen, ook uit Nederland.

Op initiatief van het Chileense ministerie van Landbouw komen maandelijks diverse publieke en private stakeholders uit de voedingssector samen om de problematiek aan te pakken. Pilar Eguillor, voorzitter van het comité, geeft aan dat er sprake is van grote verliezen bij de kleine en middelgrote producenten (max. 20 hectare).

Meer dan 90% van de sector bestaat uit kleinschalige producenten en juist binnen deze groep liggen de verliespercentages hoog. Een gebrekkige productieplanning en de afwezigheid van koelvoorzieningen liggen ten grondslag aan de grote verliezen.

Medewerkers voedselbank Lo Valedor
Medewerkers voedselbank Lo Valedor

Afhankelijk van tussenhandelaren

De producenten van groenten en fruit zijn afhankelijk van tussenhandelaren voor de afname en distributie van hun oogst. Hierdoor worden producten vaak onnodig lang ongekoeld bewaard en niet altijd compleet afgenomen. Verliezen zijn ingecalculeerd en de resten worden verwerkt tot compost of diervoeder. De producent beschouwt dit niet direct als verlies, aldus Eguillor.

'Producten worden vaak onnodig lang ongekoeld bewaard'

Met trainingen probeert het comité bewustwording te creëren bij de producenten. Hiernaast probeert het ministerie met de campagne ‘Mas Unidos’ moderne landbouwcoöperaties te vormen die naast gezamenlijke afzet ook werken aan duurzaamheid en innovatie. Deze coöperaties van kleine boeren moeten ook investeringen in coldchain dichterbij brengen.

Op het gebied van moderne coöperaties kijken de Chilenen graag naar het Nederlandse voorbeeld en werkt het ministerie samen met Rabobank. Ook postharvest-kennis en -technologie uit ons land is in trek bij de Chilenen.

Voedselbanken en restproducten

In tegenstelling tot Nederland wordt drie kwart van de geproduceerde groenten en fruit verkocht op markten, slechts een kwart via supermarkten. De grootste groenten- en fruitmarkt van het land Lo Valledor werkt actief aan het thema voedselverlies. De markt die met name functioneert als groothandel heeft dagelijks 30.000 bezoekers en verhandelde afgelopen jaar 500 duizend ton landbouwproducten.

In 2015 is de stichting Lo Valledor opgericht die nu met zeven werknemers functioneert als voedselbank. Directeur Hugo Espinosa van de voedselbank geeft aan dat ze niet verkoopbare producten ontvangen en uitdelen aan gaarkeukens, weeshuizen en ouderen. Zo deelde de voedselbank in 2020 ruim 574 ton aan voeding uit. Dit jaar is begonnen met een pilot in samenwerking met een lokale universiteit om schillen, bladeren en stammen te verwerken tot soep en geconcentreerde extracten, aldus Espinosa.

'De voedselbank deelde in 2020 ruim 574 ton aan voeding uit'

Startup

De Nederlandse organisatie ENVIU startte begin 2020 een alternatief verkoopkanaal om verliezen in de keten aan te pakken. Het doel van de startup Fresh&Co was het wegnemen van de tussenhandelaren en regionale producten directe toegang te geven tot een e-commerce platform.

lees verder onder foto

Producent van Fresh&Co
Producent van Fresh&Co

Nils Lindeen, CEO van Fresh&Co, geeft aan dat ze de voedselverliezen binnen hun onderneming hebben teruggebracht tot onder de 5% door te focussen op regionale en seizoensgebonden producten. Daarnaast ondersteunen ze vijftig producenten bij het maken van hun oogstplanning en bestellen ze niet meer dan noodzakelijk om overproductie en reststromen te beperken.

E-certificering

Chili heeft als export-georiënteerde economie belang bij goed functionerende internationale waardenketens. Het land is voor Nederland een gelijkgestemde partner in de regio en het maakt zich hard voor het faciliteren van vrije internationale handel.

De Nederlandse NVWA en de Chileense voedselwarenautoriteit SAG werken al ruim tien jaar samen op het gebied van E-certificering. Met de coronapandemie als extra drijfveer heeft dit afgelopen jaar geresulteerd in de implementatie van een papierloze exportcertificering voor alle plantaardige export naar lidstaten van de EU.

Het land heeft soortgelijke overeenkomsten met een aantal buurlanden en met de VS. Deze digitalisering vergemakkelijkt de internationale handel van ruim $6,6 miljard aan Chileens fruit dat jaarlijks wordt uitgevoerd. De vereenvoudiging van administratieve processen voorkomt indirecte voedselverliezen.

Koelinstallaties

Diverse Nederlandse bedrijven bieden technische oplossingen om verliezen in de keten te voorkomen. Zo heeft Van Amerongen een vestiging en een breed netwerk van klanten in de Chileense fruitteelt aan wie het bedrijf koelinstallaties levert. “Door onze Controlled Atmosphere en Ultra Low Oxygen installaties zorgen we op een natuurlijke manier voor een langere houdbaarheid. Hiernaast geven we door het delen van data onze Chileense klanten meer grip op de kwaliteit van hun product. Fruit wordt op deze manier op het beste moment op de markt gebracht. Daardoor zijn de verliezen beperkt”, aldus Wouter Keekstra, area-manager van Van Amerongen.

Innovatieve vloermat

Voor de lange zeereis van het Chileense fruit naar Azië, Europa of de VS biedt de in Wageningen ontwikkelde OTFLOW-vloermat de oplossing voor reefer-containers. Het product verbetert de luchtstroom in de zeecontainers en zorgt voor een 30% beter verdeelde en gecontroleerde temperatuur.

lees verder onder foto

Demonstratie van Otflow
Demonstratie van Otflow

Met financiële steun van RVO kreeg het bedrijf de kans om uit te breiden op de Chileense markt. Het product is uitermate geschikt voor temperatuurgevoelige producten zoals bosbessen, kersen, avocado’s en druiven, belangrijke producten voor de Chileense exportsector.

Kansen Nederlands bedrijfsleven

De Nederlandse ambassade houdt zich ook komend jaar bezig met ontwikkelingen binnen de Chileense agro-logistieke sector. Er is veel publieke en private interesse voor de versterking van de agro-logistieke keten in Chili. Het betrekken van de kleine en middelgrote producenten bij de internationale exportketens krijgt hierbij extra aandacht.

Door vorming van coöperaties neemt de financiële slagkracht van het Chileense MKB voor investeringen toe, wat weer kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven genereert. Mocht u interesse hebben in de Chileense markt aarzel dan niet om contact op te nemen met de Nederlandse ambassade in Chili.

Landbouwteam Chili
E-mail: stg-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgriArgentinie

Juni 2021

Deze bijdrage maakt deel uit van de Agrospecial Mondiale aanpak van voedselverliezen. Via onderstaande link kunt u alle overige bijdragen lezen over dit thema.