Biobased economie hoog op agenda Brazilië
Brazilië wil blijven vooroplopen in de biobased economie. Tal van innovaties vinden in het land plaats. Dat gebeurt bijvoorbeeld in Agropolo Campinas-Brazil, een platform voor innovatie in agro, food en bio-energie.
Brazilië is zowel qua omvang als qua bevolking nummer vijf van de wereld. De economie bevindt zich met een markt van ruim 200 miljoen consumenten in de top-tien. Het land beschikt over natuurlijke hulpbronnen van mondiaal belang. De groeiende wereldbevolking wordt voor een belangrijk deel door de Braziliaanse agrarische sector gevoed.
Het land is ook een belangrijke producent en exporteur van biobrandstoffen (ethanol en biodiesel) en vezels (cellulose). En het potentieel is nog groot. Er is land en zon te over en 12% van de mondiale zoetwaterreserves bevindt zich in Brazilië. In grote delen van het land kan 365 dagen per jaar geproduceerd worden.
Opkomende kenniseconomie
Brazilië is een opkomende kenniseconomie in de wereld. De AWTI stelt in zijn rapport Collaborate to Innovate: Knowledge and Innovation Cooperation Between Brazil and The Netherlands: “Het improvisatievermogen van de Brazilianen is inspirerend. Brazilië weet goed om te gaan met diversiteit, en het vermogen om gaandeweg problemen op te lossen is groot: vision without planning.”
Veel toonaangevende Nederlandse onderzoeks- en kennisinstellingen zijn er al actief. Tussen 2010 en 2014 groeide de samenwerking met Nederland op onderzoeksgebied met 19%. Wetenschappelijke samenwerking creërt op haar beurt marktkansen.
Samenwerking met Nederland
Veel innovatie in Brazilië is catch up-innovatie, waarbij in het buitenland ontwikkelde technologie wordt aangepast aan de lokale behoeften. Waardetoevoeging is nodig om de afhankelijkheid van commodities te verminderen. De Braziliaanse overheid stimuleert samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijfsleven om het eigen verdienvermogen te doen toenemen.
Hotspots voor innovatie
Interessant is de ontwikkeling van zogeheten innovatie-hotspots en tech-parks in Brazilië. Een interessant voorbeeld daarvan is Agropolo Campinas-Brazil, dat – geïnspireerd door Agropolis International in Frankrijk – een jaar geleden werd opgericht als platform voor innovatie en samenwerking.
Doel van het platform is de ontwikkeling van gezamenlijke R&D- en innovatieprojecten op het gebied van agro, food, biodiversiteit, bio-energie, groene chemie en duurzaamheid in de regio Campinas (in de staat São Paulo). Dat in samenwerking met Agropolis International en andere partners.
De oprichters van Agropolo Campinas-Brazilië zijn:
- het ministerie van landbouw en voedselvoorziening van de staat São Paulo
- het ministerie van economische ontwikkeling, wetenschap, technologie en innovatie van de staat São Paulo
- gemeente Campinas, een hotspot op het gebied van BioBased Economy (BBE)
- Universiteit van Campinas (UNICAMP)
- Associtech, vereniging van eigenaren van het Techno Park Campinas
- Agropolis International (Montpellier, France)
- Embrapa (landbouwkundig onderzoek) en het Consulaat van Frankrijk ondersteunen het initiatief.
Meer toegevoegde waarde
Door middel van innovaties wil Agropolo zowel Campinas als Brazilië een grotere speler maken in de productie en afzet van biobased producten met een hoge toegevoegde waarde. Zo kan ook een significante bijdrage worden geleverd aan de klimaatafspraken van Parijs.
De volgende kwantitatieve doelen zijn gesteld (in eerste instantie voor de regio Campinas, later is opschaling mogelijk): een reductie van broeikasgassen van 40% in 2025 (ten opzichte van 2005), een verdubbeling van het aantal BBE-banen in 2050 (ten opzichte van 2015) en een groei van de biobased economie van de huidige 20% van het BBP naar 30% in 2025 en 40% in 2050.
Delen van kennis
De eerste bijeenkomsten van Agropolo Campinas-Brazil, tussen november 2015 en juni 2016 waren vooral gericht op ‘incubatie en mobilisatie’ van het Agropolo-concept en op kennisdeling. Vooral kennisinstellingen hebben hieraan deelgenomen.
Eind juni 2016 is een workshop Biobased Economy gehouden. Deze werd eind augustus gevolgd door een workshop Urban, Agricultural and Food Waste: energy, recycling of nutrients and fertilizer production. Het waren de eerste twee in een serie workshops van het zogenoemde PPP-Bio project, gericht op de totstandkoming van de Roadmap of the strategic areas of research aiming at creating a world-class bioeconomy ecosystem. Het project heeft een looptijd van twee jaar.
De São Paulo Research Foundation (FAPESP), een belangrijke speler in R&D financiering, heeft steun uitgesproken voor het Agropolo Campinas-Brazil initiatief en financiert het genoemde PPP-Bio project.
Internationale samenwerking
Agropolo Campinas-Brazil zoekt internationale samenwerking. Duitsland (Fraunhofer, food sector) en Frankrijk (Montpellier) en het Nederlandse BE-Basic (TKI-BBE) zijn al aangehaakt.
Het platform is interessant omdat “collaborative innovation” in dit platform helpt om risico’s in biobased business development te reduceren en zowel ketenontwikkeling als beschikbaarheid van hulpbronnen bevordert. Daarnaast kan Agropolo Campinas-Brazil een omgeving worden voor business development voor Nederlandse bedrijven, ontwikkeling van pilot- en demoprojecten, publiek-private samenwerking stimuleren en matchmaking faciliteren (lokale partners en fondsen).
Het initiatief binnen de prioriteiten die de ministeries van EZ en OCW met het Braziliaanse ministerie voor Wetenschap, Technologie, Innovatie en Communicatie (MCTIC) hebben afgesproken. Samenwerking in dit platform bouwt daarnaast voort op bestaande relaties op het gebied van innovatie, technologie en wetenschap ((ITW) en inspanningen (BEBasic, NWO, Living Lab), en is in lijn met het 2015 AWTI-rapport (van onderzoekssamenwerking tot business).
Extra kansen voor Nederland
De ambassade (IA en LAN) zal dit initiatief actief ondersteunen en invloed uitoefenen op de agenda om extra kansen te creëren voor Nederland. IA en LAN trekken hierbij samen op omdat de uitdagende doelstellingen van Agropolo Campinas-Brazil de expertises van beide vraagt. Ook kunnen financiële middelen worden ingezet om Nederland in een vroegtijdig stadium optimaal te positioneren, bijvoorbeeld via werkbezoeken aan Nederland, inbreng van Nederlandse expertise in workshops en matchmaking.
Landbouw- en innovatieteam Brazilië
Oktober 2016