Sinds de uitbraak van de besmettelijke Lumpy Skin Disease bij runderen in Frankrijk heeft minister Annie Genevard in juli en in augustus buitengewone vergaderingen belegd van het Comité national d’orientation de la politique sanitaire animale et végétale (CNOPSAV), ook wel genoemd het Parlement du Sanitaire. Deze bijeenkomsten brachten vertegenwoordigers samen van landbouw, veterinaire en wetenschappelijke sectoren. De Franse minister toont zich voorzichtig tevreden over de resultaten van de aanpak.
Wat is Lumpy Skin Disease (LSD), ofwel nodulaire dermatose?
LSD is een virale dierziekte die niet overdraagbaar is op mensen. Niet door contact met besmette runderen, noch door het eten van producten afkomstig van deze dieren (vlees, melk, kaas), noch door insectenbeten bij mensen.
De ziekte verspreidt zich door het verplaatsen van besmette dieren of via insecten die als vector fungeren (dazen en stekende vliegen).
Deze ziekte, die zeer schadelijk is voor de gezondheid van runderen en de veeteelt, moet onmiddellijk en verplicht worden uitgeroeid, overeenkomstig de Europese regelgeving.
Het verloop in Frankrijk
Na de eerste vaststelling van de virusinfectie Lumpy Skin Disease (LSD) bij runderen in Savoie op 29 juni 2025, verspreidde de ziekte zich snel.
Op 28 augustus waren er 77 uitbraken van LSD vastgesteld in Frankrijk, geconcentreerd in drie gebieden en beperkt tot de grens van drie departementen: 32 in Savoie, 44 in Haute-Savoie en 1 in Ain. Deze uitbraken betreffen 45 veehouderijen. Na een plateau van ongeveer tien uitbraken per week tussen begin juli en begin augustus is het wekelijkse aantal nieuwe uitbraken de afgelopen twee weken gedaald tot 2 per week. Sinds 22 augustus zijn er geen nieuwe uitbraken meer geconstateerd.
Deze duidelijke daling getuigt van de doeltreffendheid van de maatregelen die zijn genomen en als de bestrijdingsmaatregelen door alle actoren strikt blijven worden toegepast, zou een snelle uitroeiing van de LSD mogelijk moeten zijn in Frankrijk.
Beslissingen en maatregelen
Op 16 juli 2025 werden de volgende hoofdstrategieën goedgekeurd, tijdens een bijeenkomst van het zogenaamde Parlement du Sanitaire:
- Gedwongen dépeuplement (ruimen van vee) binnen de getroffen sanitaire zones, conform Europese regelgeving, om besmettingsbronnen te verwijderen.
- Invoering van gereguleerde zones met strikte beperkingen op dierenbeweging en extra monitoring.
- Verplichte vaccinatiecampagnes in de getroffen zones.
Vaccinatiecampagne
De vaccinatie in de beperkingsgebieden rond de haarden is op 18 juli van start gegaan en betreft alle runderen, ongeacht hun leeftijd, die zich bevinden in het zogenaamde “beperkingsgebied” met een straal van 50 kilometer rond de haarden. De vaccinatie van runderen in dit gebied, die verplicht is en volledig door de staat wordt betaald, heeft tot doel de ziekte uit te roeien door de verspreiding ervan rond de haarden te beperken.
Twee maanden na het uitbreken van LSD op het Franse grondgebied en anderhalve maand na de start van de vaccinatiecampagne is meer dan 90 % van het vee in de gereglementeerde zones gevaccineerd, wat neerkomt op meer dan 220 000 gevaccineerde runderen.
Het verzoek van het regionale comité voor het beleid inzake dier- en plantengezondheid (CROPSAV) van Corsica om ook daar preventieve en verplichte vaccinatie in te voeren, is ingewilligd. Corsica loopt risico vanwege de nabijheid van het eiland tot Italië, met name Sardinië, waar sinds 21 juni 2025 ook LSD heerst. De vaccinatie van alle rundveehouderijen op Corsica gaat op 1 september van start en zal vier maanden duren.
Psychologische begeleiding
In de door het virus getroffen gebieden bevinden Franse veehouders zich in een zeer moeilijke situatie. Daarom zijn er door de landbouwkamers en de Mutualité sociale agricole (sociale zekerheid voor landbouwers) speciale teams opgericht voor psychologische begeleiding. Ook Franse dierenartsen en betrokken overheidsfunctionarissen kunnen beroep doen op ondersteuning.
Compensaties
Gezien de urgentie om de getroffen veehouders snel financieel te ondersteunen en de wens om de heropbouw van de veestapel te begeleiden, zijn uitzonderlijke maatregelen genomen, waaronder het toekennen van een voorschot in de dagen na het slachten.
In afwachting van de resultaten van de taxaties van de vervangingswaarde van de dieren hebben 42 eigenaren van geslachte dieren tot nu toe voorschotten ontvangen voor een totaalbedrag van 2,4 miljoen euro.
Franse minister tevreden over aanpak
De minister gaf op 28 augustus 2025 een overzicht van de gezondheidssituatie en de genomen maatregelen en zij herinnerde aan de maatregelen voor psychologische ondersteuning en schadevergoeding. Minister Genevard toonde zich voorzichtig tevreden over de aanpak:
"Ik bevestig vandaag opnieuw dat de staat zich volledig inzet om besmettelijke nodulaire dermatose uit te roeien en onze veestapels in het hele land te beschermen. De resultaten zijn er en bevestigen dat de bestrijdingsstrategie die op 16 juli door de CNOPSAV is goedgekeurd, de juiste is. Het virus is echter nog steeds aanwezig en we mogen niet verslappen, anders loopt het risico op een heropleving van het virus. Deze goede resultaten op het gebied van vaccinatiegraad en aanzienlijke vermindering van het aantal uitbraken zijn het resultaat van de volledige en voortdurende inzet van iedereen, die ik hier wil prijzen: veehouders, dierenartsen, gezondheidsorganisaties, overheidsfunctionarissen. "
Achtergrondinformatie preventieve aanpak dierziekten
Voor meer achtergrondinformatie over de verschuiving van het dierziekten beleid van de Franse overheid naar een meer preventieve aanpak, zie link onder dit artikel.