Inge Horstmeier: van soja tot zeewier in Argentinië, Chili, Paraguay en Uruguay

Met een studie rechten in Maastricht heeft Inge niet de traditionele achtergrond van veel LVVN-raden. Toch werkte zij in haar loopbaan veelvuldig aan landbouw- en voedselgerelateerde thema’s. Bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) was zij business development coach voor Zuid-Amerika en later was ze actief in het landenteam markttoegang voor fytosanitaire producten van het toenmalige ministerie van LNV.

‘Ik onderhandelde met landen in Azië, het Midden-Oosten en Afrika over markttoegang voor Nederlandse plantaardige producten. Toen deze functie vrijkwam, zag ik het als een mooie voortzetting van wat ik al deed.’ In 2021 begon zij in Argentinië, midden in de coronaperiode. ‘De opstart was uitdagend: mondkapjesplicht, quarantaine en veel online werken. Ook reizen binnen het werkgebied was lastig, want bijvoorbeeld Chili zat nog volledig op slot.’

Algemene impressie

Haar standplaats Buenos Aires noemt ze een groene, goed bereikbare stad met parken en mogelijkheden om te wandelen en fietsen. ‘Het land Argentinië is enorm divers: van droog en bergachtig in het noorden tot koud en bergachtig in het zuiden. Voor deze baan moet je veel reizen, want de landbouw gebeurt niet in de stad. Dat vind ik juist het leuke – je ziet nieuwe plekken en ontmoet mensen.’

Focus verschuiven

Argentinië is traditioneel een belangrijk handelsland voor Nederland, maar door de politieke en economische situatie was de belangstelling van Nederlandse bedrijven bij haar start in 2021 afgenomen. ‘Dan moet je als nieuwe LVVN-raad de overweging maken: als het handelsdeel minder wordt, waar kunnen we meer op inzetten? Voor mij was dat verduurzaming van grote agrarische ketens zoals soja, tarwe, granen, pinda’s en vlees.’

Duurzaamheid staat in de regio steeds hoger op de agenda. Dat komt door Europese regelgeving, maar ook door de wens van boeren om hun land in betere staat achter te laten voor de volgende generatie. Thema’s als bodemgezondheid en ontbossing kregen prioriteit. ‘Met extra financiering van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) konden we inzetten op natuur gebaseerde oplossingen (nature-based solutions) en kennisuitwisseling tussen bedrijven en kennisinstellingen.’

Projecten met impact

Een van de eerste projecten richtte zich op kleine boeren in het noorden van Argentinië. Zij kregen ondersteuning om een regeneratief landbouwmodel toe te passen: productie opschalen zonder schade aan natuur en biodiversiteit. ‘Ze zijn nu nog niet exportklaar, maar met deze aanpak voldoen ze op termijn aan Europese normen.’

Een ander project, samen met het Land Innovation Fund en een Argentijnse boerenorganisatie, heeft als doel om biodiversiteitsindicatoren voor productieve gebieden te ontwikkelen. ‘Met onze financiering konden we het aantal onderzochte gebieden verdubbelen, waardoor de impact groter werd. Zo werken we altijd: aansluiten bij bestaande initiatieven en samenwerken met betrouwbare partners.’

Betrouwbare partners zijn onder meer de faculteit agronomie van de Universiteit van Buenos Aires, NGO’s zoals Solidaridad en Tropical Forest Alliance, en grote boerenorganisaties die zich richten op duurzaamheid en bodemgezondheid. ‘Via hen bereik je het grootste deel van de boeren en heb je toegang tot veel data voor verder onderzoek.’

Duurzaam gebruik van zeewier

Hoewel visserij geen speerpunt is in het werkgebied, is Inge trots op de stappen in duurzaam gebruik van zeewier en algen. In Chili begon dit met een klein onderzoek, gevolgd door een innovatiemissie. ‘We ontdekten dat samenwerking tussen Nederland en Chili op dit gebied mogelijk is.

Vervolgens hebben we gekeken naar de kust van Argentinië: hoe staat het daar met zeewier, en kun je de productie ecologisch opschalen? Het thema verbond meerdere landen in mijn werkgebied en heeft ook potentie in Brazilië, mijn volgende standplaats.’ Zeewier kan bijvoorbeeld dienen als veevoersupplement om de methaanuitstoot te verlagen, een onderwerp dat wereldwijd relevant is.

Een sterk team

Inge benadrukt dat ze haar werk niet alleen deed, maar in samenwerking met haar team. In Argentinië werkte ze met landbouwadviseur Ignacio Elena en beleidsondersteuner landbouw Andrea Sifon. Op de Nederlandse ambassade in Chili is Eleonora Pizarro werkzaam als landbouwadviseur. Samen vormen zij het complete LVVN Attaché Netwerk (LAN) team in het werkgebied.

‘Onze landbouwadviseur in Argentinië is landbouwingenieur, afgestudeerd aan de faculteit agronomie van de Universiteit van Buenos Aires en beschikt over een waardevol netwerk. Onze beleidsondersteuner heeft veel ervaring bij het Argentijnse ministerie en kent de juiste contacten. In Chili zorgt Eleonora Pizarro, eveneens landbouwingenieur, voor de aansluiting tussen Nederland en Chili, onder meer dankzij haar academische ervaring.’

In Paraguay en Uruguay zijn er geen Nederlandse ambassades, maar wel zeer waardevolle honoraire consuls met goede netwerken. ‘In Paraguay zijn we actiever geworden omdat het land meer naar Europa wil exporteren en hulp nodig heeft bij het voldoen aan Europese eisen, zoals het aantonen dat producten ontbossingsvrij zijn.’

Advies aan opvolger

Haar opvolger Lucas du Pré is inmiddels op 15 augustus begonnen als nieuwe LVVN-raad in Buenos Aires. Haar advies: ‘Zorg voor een goed netwerk, wees open en nieuwsgierig. Mensen in deze landen zijn toegankelijk en delen graag waar ze mee bezig zijn. Ze weten verrassend veel over Nederland en vragen daar ook naar. Dat biedt veel kansen voor samenwerking.’

Bekendheid vergroten

Een uitdaging voor haar opvolger ziet Inge in de beperkte bekendheid van het werkgebied bij Nederlandse bedrijven en beleidsmakers. ‘Er liggen veel kansen, maar die moet je concreet aanbieden. Daarnaast is er een ander en beter beeld nodig van de productiemethoden hier. In Argentinië staan koeien vrijwel altijd buiten, met veel ruimte, wat een andere, vaak dierwaardigere productiewijze oplevert dan in Nederland. Productiestandaarden zijn niet per se lager, maar anders ingericht vanwege de ruimte.’

Trots op resultaten

Terugkijkend is Inge trots op het stevige netwerk dat haar team heeft opgebouwd rond de prioriteiten van LVVN: duurzame voedselsystemen, natuur en biodiversiteit, voedselzekerheid. ‘We hebben goed gekeken naar wat de vier landen te bieden hebben en hoe Nederland daarvan kan profiteren. Bodemgezondheid is daar ook onderdeel van. Het gaat niet alleen om kennis brengen, maar ook om halen.’

Het programma voor nature-based solutions is daar een voorbeeld van. Met budget van de afdeling voedselzekerheid investeerde het team in drie grote projecten: regeneratieve landbouw, biodiversiteitsindicatoren in vier productieve gebieden en duurzame ontwikkeling van veengronden in Chili en Argentinië. ‘Omdat we dat drie jaar lang hebben kunnen doen, konden we tegelijkertijd ons netwerk versterken.’

Wat blijft en wat ze meeneemt

Het belangrijkste wat Inge zal missen zijn de mensen: haar team en de energie in de landbouwsector. ‘Het is de grootste sector van het land en dat merk je in de dynamiek van het werk.’ Naast haar werk genoot ze van wijnproeven, reizen en de culinaire diversiteit. ‘Er zijn enorm veel restaurants – van verborgen Chinese eettentjes tot sterrenrestaurants voor een prikkie. Inge noemt zichzelf een foodie, iets wat ze meeneemt naar Brazilië. ‘Eten en drinken verbindt mensen en opent deuren, ook professioneel.’

Toekomst en wensen

Inge kijkt met plezier terug op haar tijd in Argentinië, Chili, Paraguay en Uruguay. ‘Ik heb in alle vier de landen een fantastische tijd gehad. Ik hoop dat mijn opvolger dat ook ervaart en dat meer Nederlanders – bedrijven en andere stakeholders – ontdekken hoeveel er hier te halen én te brengen valt.’

Ze ziet graag dat er weer een bedrijfsmissie naar Argentinië komt. ‘De afgelopen twee jaar hebben we twee missies naar Chili gehad. Het zou mooi zijn als Argentinië weer op de agenda komt.’