Agrarische sector Brazilië kan niet zonder genetisch materiaal uit het buitenland

Nederland heeft in Brazilië een ijzersterke positie als het gaat om plantaardige en dierlijke genetica. Met dit uitgangsmaterieel kunnen ons land een rol spelen bij een verdere duurzame ontwikkeling en intensivering van de Braziliaanse landbouwproductie. Er zit nog veel groei in dit land. Ondanks dat er – in waarde - meer kaas of voorgebakken patat frites naar Brazilië wordt geëxporteerd.

Uitgangsmateriaal

Ondanks de diepe economische en vooral politieke crisis waar Brazilië zich in bevindt, gaat het goed met de agrarische sector. Het is een belangrijke en robuuste pijler van de Braziliaanse economie.

Indrukwekkende productiecijfers

De agrarische productiecijfers zijn indrukwekkend, evenals de exportcijfers. Het land is van continentale afmetingen en mogelijkheden om de productie verder uit te breiden zijn er legio. Brazilië heeft 84 miljoen hectare land- en bosbouw, meer dan 150 miljoen hectare grasland maar ook nog 566 miljoen hectare natuurlijke vegetatie. Het land wordt door wereldvoedselorganisatie FAO aan de lat gezet om een belangrijk deel van de extra productie van voedsel dat straks nodig is om de wereld te voeden voor zijn rekening te nemen. Dat samen zegt genoeg over het belang en potentieel van dit land voor de productie van biomassa, landbouwproducten en de wereldvoedselvoorziening. Door uitbreiding van het areaal, maar vooral door intensivering van de productie.

Afhankelijk van invoer genetisch materiaal

Opvallend is dat Brazilië door de bank genomen voor de meeste sectoren (nog) sterk afhankelijk is van de invoer van – kwalitatief hoogstaand - genetisch materiaal uit het buitenland. Daar zijn ze zelf niet zo goed in.

En dat is de meeste Nederlandse bedrijven niet ontgaan. Inmiddels is er een breed scala van bedrijven actief op de Braziliaanse markt. Bedrijven actief op gebied van runder-, varkens en pluimveegenetica, pootaardappels, zaden (groenten en fruit) en uitgangsmateriaal voor de sierteelt (bollen, stekken etc). In Brazilië spelen Nederlandse bedrijven een prominente rol in deze sectoren!

Uitgangsmateriaal
Varkenshouderijbedrijf Castrolanda

Lokale vestigingen

Bedrijven actief op gebied van dierlijk uitgangsmateriaal hebben een lokale vestiging, al dan niet door overname van lokale bedrijven waarmee marktaandeel wordt verkregen. Ook de zaadbedrijven zijn lokaal gevestigd.  Stekken, bollen en pootaardappels worden nog vooral uit Nederland geleverd. Men werkt hier met lokale importeurs/vertegenwoordigers/distributeurs.

De Braziliaanse overheid zou – onder druk van lokale bedrijven die op dit vlak actief zijn – overigens graag deze grote afhankelijkheid van het buitenland voor uitgangsmateriaal in een aantal strategische sectoren (zoals pluimvee) verminderen en een eigen industrie ontwikkelen. En onderneemt soms – via wet of regelgeving of importverboden – pogingen daartoe. Maar tot op heden is dat niet echt gelukt.

Dierlijk uitgangsmateriaal

Brazilië is een van ’s-werelds grootste producenten en exporteurs van dierlijke eiwitten. Met nog grote ambities. Hier geldt de wet van grote getallen, zowel voor de productie als projecties voor groei. Brazilië heeft ruim 200 miljoen runderen en een melkveestapel van meer dan 20 miljoen. Er wordt jaarlijks 13 miljoen ton pluimveevlees en ruim 3,5 miljoen ton? varkensvlees geproduceerd. De Outlook van FIESP die jaarlijks wordt gepubliceerd, voorspelt voor de komende tien jaar een groei van 22% van de productie van rundvlees, 37% van de zuivelproductie, 25%  van de pluimveevlees- en 26% van de varkensvleesproductie. Indrukwekkende cijfers nietwaar?  En een paradijs voor toeleveranciers van dierlijk uitgangmateriaal natuurlijk.

Vele binnenlandse consumptie

En vergis je niet. Hoewel Brazilië ‘s-werelds grootste exporteur van pluimveevlees, de 3e exporteur van rundvlees en de 4e exporteur van varkensvlees is, wordt ca 70% van het pluimveevlees, en meer dan 80% van rund en varkensvlees binnenlands geconsumeerd.

De rundveehouderij voor de vleesproductie is overwegend zeer extensief. De zogenaamde feedlots nemen nog niet echt een vlucht. De pluimveeproductie vindt 100% in geïntegreerde systemen plaats en de varkenshouderij is gemixt. In de melkveehouderij tref je van alles aan.

Zowel CRV, Isa Hendrix en Topigs Norsvin zijn in Brazilië gevestigd. Het is een zeer competitieve markt, alle bekende grote buitenlandse spelers zijn hier actief.

Nederlandse export van dierlijk uitgangsmateriaal naar Brazilië in 2016 (waarde in 1.000 US $)  (Bron: Agrostat)
Broedeieren en eendagskuikens 2.038
Rundersperma 550
Ander sperma 31
Uitgangsmateriaal

Plantaardig uitgangsmateriaal

Holambra , de “Nederlandse Kolonie” nabij de stad São Paulo, is uitgegroeid tot het belangrijkste tuinbouwcentrum in Brazilië. Hier is een belangrijk deel van het aanbod van uitgangsmateriaal en technologie voor de tuinbouwsector geconcentreerd. Vooral voor de sierteelt, maar ook Nederlandse zaadbedrijven als Enza, Rijk Zwaan en Bejo zijn hier gevestigd.

De Braziliaanse export van sierteeltproducten is beperkt, de productie vindt vooral voor de thuismarkt plaats. De orchidee is werkelijk razend populair hier. Ook de productie van groenten en aardappels is overwegend voor de thuismarkt. Braziliaans fruit is natuurlijk vermaard en er wordt veel fruit -via Nederland- naar de rest van de wereld geëxporteerd.

Nederland als voorbeeldland

Voor de sierteeltsector is Nederland een voorbeeldland voor Brazilië. De Braziliaanse overheid heeft weinig kaas gegeten van de sierteeltsector. We proberen waar dat kan input te leveren voor ontwikkeling van nieuwe wet- en regelgeving. Sierteeltgewassen vallen in Brazilië net als bijvoorbeeld groenten onder de zogenoemde ‘minor crops’. In Brazilië gaat de aandacht vooral uit naar ‘grote gewassen’ als soja, maïs, katoen en suikerriet. Ook van de Braziliaanse overheid. De wet- en regelgeving die hiervoor wordt ontwikkeld, wordt een-op-een toegepast op deze ‘minor crops’. Bijvoorbeeld de wetgeving voor gewasbeschermingsmiddelen, of risico analyses. En dat werkt in de praktijk niet. Het verdienmodel is immers heel anders: snel en veel veranderen. De Braziliaanse wet- en regelgeving heeft een stagnerende werking op de verdere ontwikkeling van de sector. Vernieuwing is moeilijk, snelle vernieuwing al helemaal. 

Gemiste kans

Ook voor de zaadsector geldt dat lokaal onderzoek en ontwikkeling onder de vigerende Braziliaanse wetgeving bepaald niet gestimuleerd wordt. Een gemiste kans voor Brazilië, want het zou een belangrijke producent en exporteur kunnen worden!

Hortitec beurs

Holambra is een belangrijke springplank naar de Braziliaanse markt. Met als hoogtepunt de jaarlijkse Hortitec beurs, die dit jaar van 21 – 23 juni plaats zal vinden. De Hortitec beurs biedt een uitstekende gelegenheid om de Braziliaanse markt te verkennen op gebied van uitgangsmateriaal en tuinbouwtechnologie en contacten op te doen.

Wat pootaardappels betreft zijn de grote Nederlandse handelshuizen al sinds jaar en dag actief op de Braziliaanse markt.

Nederlandse export van plantaardig uitgangsmateriaal naar Brazilië in 2016 (waarde in 1.000 US $) , Bron: Agrostat
Zaden 1,675
Pootaardappelen 6.479
Bollen, knollen, wortelstokken e.d. sierteelt 5.802
Stekmateriaal orchideeën 6.800
Stekmateriaal sierteelt overig 1.353

Wet- en regelgeving

Er zitten heel wat haken en ogen aan het exporteren van plantaardige en dierlijke producten naar Brazilië. Belangrijke vuistregel voor export van dit soort producten naar Brazilië is dat dit verboden is, tenzij het specifiek is toegestaan. Voor dierlijke producten moeten zowel productiefaciliteit als het product op een positieve lijst staan. Voor plantaardige producten moet er – aantoonbaar – sprake zijn van historische import van voor 2005 . Is dit niet het geval dan dient er een eerst een risico analyse te worden uitgevoerd. Hetgeen op dit moment nog jaren kan duren. En kostbaar is. Voor de zaden is er inmiddels een algemene zaadwet in werking getreden, waar men redelijk mee uit de voeten kan, maar voor de sierteeltsector werkt deze regelgeving zeer beperkend. Neem voor meer informatie contact op met het landbouwteam in Brazilië.

Landbouwteam Brazilië

Juni 2017