Klimaatuitdaging Britse landbouw vraagt om systeembenadering

De verandering van het klimaat leidt tot grote uitdagingen voor de landbouw en het natuurbehoud in het Verenigd Koninkrijk. Lange, hete en droge zomers en zachte en natte winters verhogen het risico op schade aan de landbouw en de natuur. Tegelijkertijd moeten voedsel- en ecosystemen een belangrijke bijdrage leveren aan klimaatmitigatie en -adaptatie.

De Britse landbouw staat onder druk om te veranderen, maar neemt zelf ook het voortouw. Innovaties die bijdragen aan een meer efficiënt gebruik van hulpbronnen kunnen een belangrijke rol spelen. Hierin schuilen kansen voor samenwerking die bijdraagt aan de ontwikkeling van nieuwe productiesystemen en technologieën zoals op basis van precisie- en roboticatechnieken. De uitdagingen zijn vergelijkbaar met die in Nederland. Een systeembenadering en waar nodig maatwerk zijn essentieel.

Scala nieuwe uitdagingen

De verandering van het klimaat brengt een scala van nieuwe uitdagingen voor landbouw en natuur in het Verenigd Koninkrijk met zich mee. Bijvoorbeeld op het terrein van waterbeheer, bodemkwaliteit en plant- en dierziektes. Een warmer klimaat draagt bij aan betere groeiomstandigheden van sommige gewassen, maar de algehele impact van de steeds langere, drogere en hetere zomers op de landbouwproductie zal negatief zijn.

Landscape
Beeld: ©Andy-Waddington CC

Scala nieuwe uitdagingen

De verandering van het klimaat brengt een scala van nieuwe uitdagingen voor landbouw en natuur in het Verenigd Koninkrijk met zich mee. Bijvoorbeeld op het terrein van waterbeheer, bodemkwaliteit en plant- en dierziektes. Een warmer klimaat draagt bij aan betere groeiomstandigheden van sommige gewassen, maar de algehele impact van de steeds langere, drogere en hetere zomers op de landbouwproductie zal negatief zijn.

Opbrengstverliezen

Aanhoudende droogtes hebben de laatste jaren al opbrengstverliezen veroorzaakt in bijvoorbeeld de graan-, wortel- en aardappelteelt. Hogere temperaturen leiden tot een snellere afbraak van organische stof in de bodem en in sommige regio’s tot hittestress bij rundvee. Ook kunnen hogere temperaturen en luchtvochtigheid later deze eeuw mogelijk meer fytoftora-uitbraken veroorzaken.

Ziektes en plagen

Natte en warme winters creëren ideale omstandigheden voor de verspreiding van plant- en boomziektes en plagen in de landbouw, maar ook in de natuur. Meer regenval in de winter verhoogt ook het risico op overstromingen. En meer droogte en hitte in de zomer verhoogt het risico op bos- en natuurbranden in het land.

'De National Farmers Union (NFU) wil de landbouwsector klimaatneutraal maken tegen 2040. De NFU wil dit bereiken door in te zetten op productiviteitsgroei en koolstofopslag, en door gebruik te maken van hernieuwbare en bio-energie'

Uitdagingen vergelijkbaar, omstandigheden anders

De uitdagingen in de VK en Nederland zijn weliswaar vergelijkbaar, maar de problemen vaak anders, namelijk gevormd door lokale omstandigheden en ingebed in andere voedsel- en ecosystemen. De landbouw in Nederland en het Verenigd Koninkrijk worden beide gekenmerkt door specialisaties als de melkveehouderij, varkenshouderij en aardappelteelt, maar vinden plaats in uiteenlopende klimatologische- en agro-ecologische omstandigheden. Die verschillen betekenen ook dat het Verenigd Koninkrijk, anders dan Nederland, een grote schapenhouderij kent - verreweg de grootste van Europa - en veel graanproducenten telt.

Zeugen buiten

Binnen dezelfde sectoren bestaan tussen beide landen ook verschillen in productiesystemen.  In tegenstelling tot Nederland loopt een hoog percentage (veertig procent) van de zeugen in het Verenigd Koninkrijk buiten. Dat levert voor de jonge biggen problemen op met temperatuurbeheersing.

Bindend klimaatdoel

Onder de Climate Change Act 2008 heeft de Britse regering in 2019 een wettelijk bindende doelstelling vastgelegd van een nul-emissie van broeikasgassen in 2050. Dit betekent dat emissie van broeikasgassen in de toekomst geheel moet worden vermeden of – in de moeilijkste gevallen – moet worden gecompenseerd door aanplant van bomen of door CO2 uit de atmosfeer te onttrekken.

De National Farmers Union (NFU) belooft een stap verder te gaan en de landbouwsector klimaatneutraal te maken tegen 2040. De NFU wil dit bereiken door in te zetten op productiviteitsgroei en koolstofopslag, en door gebruik te maken van hernieuwbare en bio-energie.

Cows
Beeld: ©Jeremy-Bolwell CC

Voedselverwerkende industrie

De landbouw en voedingsmiddelenindustrie nemen zelf het voortouw met initiatieven die bijdragen aan de klimaatbestendigheid van het voedselsysteem. De voedselverwerkende sector, supermarkten en horecabedrijven streven naar verduurzaming van hun toevoerketens, bijvoorbeeld door een efficiënter gebruik van water en energie en meer recycling en gebruik van groene energie. Zuivelbedrijven als Muller, Arla en FirstMilk werken samen met melkveehouders om de uitstoot van broeikasgasemissies te reduceren. McDonald’s, PepsiCo en Nestlé ondersteunen boeren bij de omschakeling naar regeneratieve landbouwmethodes.

Betalingen aan boeren

De overheid wil de productiviteit en verduurzaming van de landbouw bevorderen door middel van onderzoek en gerichte betalingen aan boeren. De regering stelt R&D-fondsen beschikbaar via het Farming Futures R&D Fund.

Agrarische bedrijven in Engeland kunnen deelnemen aan het Future Farming Resilience programma voor advies. Uit het Farming Investment Fund kunnen zij subsidie ontvangen voor bijvoorbeeld de aanschaf van nieuwe apparatuur. Als onderdeel van het nieuwe Environmental Land Management (ELM) programma kunnen boeren in Engeland inschrijven op het Sustainable Farming Incentive programma voor betalingen voor het leveren van publieke diensten zoals een verbeterde waterkwaliteit en biodiversiteit.

Natuurherstel

Het ELM-programma moet ook bijdragen aan het herstel van natuur en landschap. De regering heeft onder de Environment Bill een bindende doelstelling vastgesteld om het biodiversiteitverlies een halt toe te roepen tegen 2030. Beheerders van land kunnen de komende jaren inschrijven op het ELM-programma voor betalingen voor activiteiten die ruimte maken voor natuur in het boerenlandschap of voor projecten voor veranderingen in het landgebruik, zoals aanplant van bomen en herstel van veengebieden.

Samenwerking Nederland en VK

Het streven naar verbetering van de productiviteit in de landbouw en natuurbehoud in het Verenigd Koninkrijk biedt aanknopingspunten voor samenwerking met Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen. Het land telt vele samenwerkingsverbanden tussen het bedrijfsleven, universiteiten en onderzoeksinstituten op het gebied van bijvoorbeeld precisielandbouw, water- en bodembeheer, nieuwe teelttechnieken en alternatieve eiwitten. Een voorbeeld van zo’n samenwerking is het partnership met het bedrijfsleven van de vier zogeheten Agri-Tech Centres. Zij werken met Wageningen University & Research aan een partnerschap.

Contact

Landbouwteam Verenigd Koninkrijk
Email:  lon-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgriLondon

November 2022

Deze bijdrage maakt deel uit van de Agrospecial Klimaattop COP27. Via onderstaande link kunt u alle overige bijdragen lezen over dit thema.