Uganda ziet kansen in stadslandbouw
De twintig snelst groeiende steden ter wereld liggen bijna allemaal in Afrika. De Ugandese hoofdstad Kampala is daar een van. Met die snelle groei is een goede stedelijke planning hard nodig, maar het ontbreekt aan effectieve instrumenten. Er liggen op dit gebied veel uitdagingen en kansen. Waaronder op het gebied van stadslandbouw.
Kampala is de afgelopen decennia in hoog tempo gegroeid. Met een gemiddelde groei van ruim 5% is de stad nu zo’n 850 km2 groot. De verwachting is dat het aantal inwoners toeneemt van een kleine 4 miljoen nu tot ruim 7 miljoen in 2035. Dit binnen de context van de enorme bevolkingsgroei in heel Uganda: van 45 miljoen inwoners op dit moment tot zo’n 100 miljoen in 2050. Uganda is met een gemiddelde leeftijd van 17 jaar een van de landen in de wereld met een gemiddeld zeer jonge leeftijd.
Lees verder onder foto
Stadslandbouw heeft potentie
De groei van Kampala zet naar verwachting dus door en goed doordachte planning is daarom noodzakelijk om deze groei op te vangen. Een van de zaken die kan bijdragen aan duurzame ontwikkeling van een stad, en die veel potentie heeft in Kampala, is stadslandbouw. Het betrekken van de jeugd hierbij is cruciaal omdat deze groep een groot deel van de bevolking vormt en niet graag naar het platteland trekt om landbouwbedrijven op te zetten.
Lokale zelfvoorziening
Het groene Kampala ligt dicht bij de evenaar en heeft net als vele andere steden in de wereld te maken met armoede en voedselonzekerheid. In het strategisch plan van de Kampala Capital City Authority (KCCA) worden verschillende strategieën en maatregelen genoemd op het gebied van voedselzekerheid. Ontwikkeling van stadslandbouw is centraal onderdeel van deze strategie. Kerndoel hiervan is om de lokale productie van voedsel te verhogen.
Onderzoekscentrum
Michael Kirya, manager bij het Kyanja Agricultural Resource Center in Kampala, benadrukt het belang van stadslandbouw. Hij vertelde het landbouwteam van de Nederlandse ambassade in Uganda tijdens een recent bezoek dat Kyanja in 2013 is opgezet door de KCCA om innovaties in stadslandbouw te testen en de bevolking van Kampala te inspireren en te trainen. Het Kyanja Center wil inwoners van Kampala betrekken bij de uitbreiding van stadslandbouw als bron van inkomen en voedselzekerheid.
Kyanja werkt samen met het Nederlandse bedrijfsleven. Holland Greentech Uganda heeft in samenwerking met partners een groente-demonstratieperceel opgezet in het centrum om de impact te demonstreren van moderne teeltpraktijken. Bijvoorbeeld op het gebied van hybride zaden, bemesting, irrigatie en grondonderzoek.
Trainingen
Kyanja geeft trainingen aan scholieren, boeren en ieder ander die kleinschalige landbouw wil bedrijven in de stad. Dit alles om te laten zien hoe op een relatief kleine oppervlakte op efficiënte wijze voedsel verbouwd kan worden. De innovatieve teelttechnieken hebben een stimulerende werking op de veelal jonge bezoekers van het centrum.
Video bezoek landbouwteam aan Kyanja Agricultural Resource Center
Samenwerking met Nederland
KCCA heeft de ambitie om in samenwerking met Nederland het centrum verder uit te breiden en te verduurzamen via een partnerschap van overheid, universiteiten en private sector. RVO-instrumenten worden ingezet om dit voor elkaar te krijgen. Deze samenwerking biedt perspectief, want Nederland heeft Uganda veel te bieden op het gebied van samenwerking tussen publieke en private partijen. Daarnaast op het gebied van slimme landbouwpraktijken, ook op kleine percelen in de stad.
Stedelijke voedselsystemen
De regering van Uganda voorspelt dat tegen 2040 50% van de bevolking in stedelijk gebied woont (nu 25%). Dat betekent dat verstedelijking een belangrijke motor moet zijn voor de economie van het land. Beschikbaarheid van goede voeding voor de stedelijke bevolking wordt komende jaren nog belangrijker. Er zullen minder mensen in de landbouw op het platteland gaan werken en dus moet de efficiëntie van de voedselproductie, ook in steden, omhoog.
Publiek-private samenwerking
Samenwerking tussen publieke en private actoren is van groot belang om mogelijkheden voor stadlandbouw te faciliteren. Initiatieven als Kyanja verdienen opschaling omdat hiermee landbouwkennis en -vaardigheden op een praktische manier worden overgebracht aan bewoners. Hierbij ligt de focus op de jeugdige bevolking van Uganda en dat is van groot belang om de toekomst van de voedselvoorziening in het land te verbeteren en innovatieve landbouwbedrijven te creëren in de stad.
Landbouwteam Uganda
Email: kam-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLagriUganda
Juni 2022