Boeren in Rwanda in actie tegen bodemerosie

Verlies van vruchtbare grond door erosie is een groot probleem in Rwanda. Daarom wordt ingezet op verschillende maatregelen om dit tegen te gaan, zoals terrasvorming en aanplant van bomen. De non-profit organisatie OneAcreFund is op dit gebied actief.

Vanwege het bergachtige landschap en het klimaat met vaak hevige regenval, is er in Rwanda veel bodemerosie. Het eerste dat opvalt als je door het land reist, is dat alle rivieren een rode kleur hebben door de weggespoelde bodem.

Lees verder onder foto

Rivier in Rwanda
Beeld: ©Water for Growth
Rivier in Rwanda met roodbruine kleur door weggespoelde bodem

Terrasvorming

Verbetering van de bodemkwaliteit is dan ook een belangrijk aandachtspunt voor veel bedrijven en organisaties die in Rwanda actief zijn in de landbouwketen. De focus ligt daarbij op het tegengaan van erosie door terrasvorming en beplanting. Herstel van de bodemvruchtbaarheid door bemesting en compostering heeft ook veel aandacht.

OneAcreFund

Een voorbeeld van een organisatie die veel kleine boeren in Rwanda hierbij ondersteunt - onder andere met financiële steun van het ministerie van Buitenlandse Zaken -, is OneAcreFund, een non-profit organisatie met een marktgericht model.

Het model werkt als volgt:

  1. Lening in natura: boeren kunnen een bestelling plaatsen voor hoogwaardige zaden en kunstmest op krediet. OneAcreFund kent een flexibel terugbetalingssysteem waarbij de looptijd van de lening variabel is.
  2. Distributie: OneAcreFund levert inputs op loopafstand van de boeren.
  3. Opleiding: boeren krijgen trainingen gedurende het seizoen over moderne landbouwtechnieken.
  4. Marktbevordering: OneAcreFund biedt oplossingen voor opslag van de oogst en leert boeren over marktfluctuaties, zodat zij de verkoop van hun gewassen beter kunnen spreiden om zo hun inkomen te verhogen.
Zakken kunstmest in loods van OneAcreFund
Zakken kunstmest in loods van OneAcreFund

OneAcreFund bereikt in Rwanda 450.000 boerenfamilies met betere zaden en kunstmest. Vooralsnog voorziet de organisatie boeren in Rwanda alleen van zaden voor mais en bonen, maar er zijn plannen om ook pootaardappelen en groentezaden te verstrekken.

Trainingen

Naast het leveren van inputs voor een betere productie, worden boeren getraind door de fieldofficers van OneAcreFund. De trainingen volgen de productiecyclus:  1) bodemvoorbereiding en bemesting, 2) planten en zaaien, 3) plaagbestrijding, 4) oogsten, opslag en compostering en 5) nutrition.

Lees verder onder foto

Solange Mukamana is aangesloten bij OneAcreFund
Solange Mukamana is aangesloten bij OneAcreFund

Sinds 2019 levert OneAcreFund jonge bomen die langs de randen van de terrassen kunnen worden geplant om erosie tegen te gaan, maar ook om de boeren duurzaam van brandhout en vruchten te voorzien. OneAcreFund heeft in 2019 10 miljoen jonge bomen geleverd en het plan is om in 2020 15 miljoen bomen te distribueren.

Boomkwekerij van OneAcreFund
Boomkwekerij van OneAcreFund

Geen toegang tot bodemanalyses

Ondanks de verbeterde toegang tot zaden en kunstmest neemt de voedselproductie onvoldoende toe. Waarschijnlijk komt dat omdat boeren alleen toegang hebben tot kunstmest die niet specifiek is gericht op de bodem. De meeste boeren in Rwanda hebben geen toegang tot bodemanalyses en bemestingsadvies. Daarom krijgen de boeren training van OneAcreFund in bodemgezondheid en -bemesting via micro-doseringen direct bij het zaad of de wortels van de plant. Ook doet OneAcreFund proeven met verbeterde kunstmestsamenstellingen.

Nieuwe kunstmestfabriek

Op dit moment bouwt het Marokkaanse fosfaatbedrijf OCP ten zuiden van de hoofdstad Kigali een kunstmestfabriek met een jaarlijkse capaciteit van 100.000 ton en heeft de organisatie een mobiel bodemlaboratorium geschonken aan de overheid van Rwanda, waarmee per district de bodemsamenstelling in kaart kan worden gebracht. Hierdoor kunnen straks meer specifieke kunstmestmixen gedistribueerd worden door OneAcreFund.

Als boeren echt specifiek advies willen, kunnen zij terecht bij Holland Greentech en het laboratorium van AgroCares.

Een tweede uitdaging waar OneAcreFund voor staat, is de grote hoeveelheid kunstmest die door bijvoorbeeld regen, niet meer verkocht kan worden. Deze kostbare meststoffen worden door OneAcreFund vernietigd in overleg met de Rwanda Environmental Management Authority.

Wie ideeën heeft voor een goede toepassing van deze reststroom kan zich melden bij de Nederlandse ambassade in Kigali via email KIG-LNV@minbuza.nl of rechtstreeks bij OneAcreFund

Landbouwteam Rwanda
kig-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLagriRwanda

Mei 2020

Deze bijdrage maakt deel uit van de Agrospecial Bodemverbetering. Via onderstaande link kunt u alle overige bijdragen lezen over dit thema.