Grote Poolse tuinders investeren in duurzame energie

De tuinbouwsector in Polen ontwikkelt zich geleidelijk. Een aantal ondernemers investeert in moderne kassen en innovatieve technologie, bijvoorbeeld in duurzame energievoorziening van hun gewassen. De bedrijven JMP Flowers (sierteelt) en Citronex (groenten) lopen voorop. De kassen van deze bedrijven zijn gebouwd en ingericht met Nederlandse technologie.

You can read this article in English here.

De energiekosten in Polen stijgen fors en de discussie over het verkrijgen van energie uit hernieuwbare bronnen in plaats van kolen wordt steeds luider. Ook Poolse ondernemers zelf willen klimaatvriendelijker produceren. Enkele voorlopers steken hun nek uit.

Lees verder onder foto

schaduw gordijnen in de kas
Beeld: ©Murawska

Orchidee heeft veel warmte nodig

JMP Flowers is een van de ondernemers die hebben besloten onafhankelijk te willen zijn van elektriciteit van buitenaf. Het is de grootste Poolse producent en exporteur van de orchidee Phalaenopsis. JMP exporteert ook succesvol naar Nederland, wat een uitdagende richting is in de sierteelt.

De orchideeën groeien op meer dan 18 hectare oppervlakte en hebben een goede bemesting, temperatuur en wateraanvoer nodig. Deze werkzaamheden worden grotendeels door machines uitgevoerd. Een onderbreking in de energietoevoer kan desastreus uitpakken voor de teelt. Om die reden heeft JMP Flowers een warmtekrachtkoppelingseenheid van het Duitse bedrijf Caterpillar gekocht met een elektrisch vermogen van 4,5 MW en een warmtevermogen van 5,25 MW.

Van kolen naar gas

Warmtekrachtsystemen maken gelijktijdige productie van elektriciteit en warmte mogelijk en zijn daarom een geschikte oplossing voor de bedekte tuinbouw. Het systeem wordt aangedreven door aardgas, dat klimaatvriendelijker is, zeker omdat veel kassen in Polen nog steeds met kolen worden verwarmd.

De kooldioxide die bij de warmteproductie ontstaat, wordt opgevangen en vervolgens naar de kas gestuurd om te circuleren. De planten zetten via fotosynthese de kooldioxide om in zuurstof, dat in de atmosfeer wordt geloosd. Deze vorm van emissiemanagement maakt deel uit van het circulaire model van JMP Flowers.

Lees verder onder beeld

bedekte teelt in Polen- infografiek
Beeld: ©A.Murawska

Energie in tomatenproductie

Het tuinbouwbedrijf Citronex teelt jaarrond tomaten. Dat is in Polen uitzonderlijk, omdat de meeste telers voornamelijk tussen het voorjaar en de herfst produceren. Dat vanwege de hoge kosten voor verwarming en verlichting in de winter. Citronex investeert €60 miljoen in een volledig nieuwe kas in Ryczywół (regio Mazovieckie) voor de teelt van biologische tomaten in een kas van 20 hectare.

De bouw heeft vertraging opgelopen vanwege de coronapandemie. De bedoeling is dat het nieuwe kassencomplex wordt verwarmd met restwarmte van de nabijgelegen energiecentrale Kozienice. De centrale haalt water uit de rivier Vistula om te gebruikt als koelmiddel. Door dit proces warmt het water op en dit mag niet direct in de rivier worden geloosd. Dat zou namelijk het hele ecologische systeem in het gebied in gevaar brengen. De energiecentrale gaat de kassen in Ryczywół voorzien van dit verwarmde water.

Dit is de tweede investering van dit type van het bedrijf. Citronex heeft nog twee andere kascomplexen. Een daarvan is 60 hectare groot (volgens plan wordt dit complex uitgebreid naar 100 hectare) en ligt in Bogatynia. De energie is afkomstig van een nabijgelegen energiecentrale en wordt geleverd in de vorm van restwarmte. Het andere complex ligt in Siechnice, waar Citronex 50 hectare kassen heeft voor de teelt van tomaten en komkommers. Hier wordt op dit moment nog gebruikgemaakt van energie die bij de energiecentrale is gekocht, maar het bedrijf denkt serieus na over een investering in warmtekrachtkoppeling vanwege de nabijgelegen gasleiding.

kas met tomaten
Beeld: ©Murawska

Concurrentievermogen

Lang niet alle Poolse tuinders zijn komende jaren in staat om te investeren in moderne technologie voor een duurzame verwarming van hun kassen. Toch zijn er ook tuinders, zeker de grotere in de sector, die rekening willen houden met het milieu en die - al is het niet voor 100% - bereid zijn om duurzame energieoplossingen in hun bedrijven te implementeren.

Stimuleren klimaatneutraal produceren

Om klimaatneutrale oplossingen aan te dragen voor de Poolse telers, organiseerde het landbouwteam van de Nederlandse ambassade in Warschau onlangs een webinar over energiegebruik in de kas. Dit webinar vond plaats tijdens de Circulaire Week in Polen in oktober. De Nederlandse tuinbouwsector heeft immers al veel kenmerken van een circulair systeem en kan dan ook als voorbeeld dienen voor de Poolse telers. Zeker nu gesproken wordt over uitfasering van kolen, is dit hèt moment voor Poolse telers om over te stappen op klimaatneutraal produceren. In dezelfde week is ook een webinar georganiseerd over energiegebruik in de landbouw.

Beide webinars zijn terug te zien via de  links onderaan de pagina.

Landbouwteam Polen
E-mail: war-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgriWarsaw

December 2020

Deze bijdrage maakt deel uit van de Agrospecial Bedekte voedingstuinbouw. Via onderstaande link kunt u alle overige bijdragen lezen over dit thema.