Honger naar kennis is in China grenzeloos
Nederland en China werken sinds jaar en dag intensief samen op het terrein van kennisontwikkeling. Dat gebeurt in de zuivel, varkenshouderij en zeker ook de tuinbouw. Wageningen UR (WUR) is prominent in China aanwezig, maar ook verscheidene groene hbo- en mbo-instellingen, zoals Lentiz, InHolland, Van Hall-Larenstein, Aeres en HAS Den Bosch zijn in het land actief.
China en Nederland hebben een lange geschiedenis als het gaat om kennisdeling. Al in de jaren negentig werden in China verschillende expertise centra opgericht, gefinancierd door de twee landen gezamenlijk.
De ontwikkeling van de landbouw had toen nog een lange weg te gaan. De enorme groei van de bevolking en het hoge percentage ondervoeding leidde wereldwijd tot zorgen. De demonstratiecentra hebben er toe bijgedragen dat anno 2019 ondervoeding in China nauwelijks nog een probleem is, en inmiddels op de zesde plaats staat van agrarische exportlanden.
Ondanks deze enorme prestatie is de productiviteit nog steeds laag. China zet dan ook sterk in op het verkrijgen van landbouwkennis en –technologie. Het land ziet Nederland als een belangrijke partner. Op een aantal terreinen is China inmiddels ook kennisleverancier. Denk daarbij aan de toepassing van e-commerce, big-data en moleculaire technieken zoals Crispr-Cas1.
Lees verder onder foto
Vraag naar kwaliteitsvoeding
De Chinese landbouw en de agribusiness bevinden zich in een belangrijke fase van ontwikkeling. Met de stijging van het inkomen per inwoner neemt de vraag naar kwaliteitsvoeding toe. Als gevolg van de verandering in voedingsgewoonten van de sterk groeiende middenklasse verandert ook de landbouwproductie, van bulkgewassen naar producten met een hogere toegevoegde waarde.
Het areaal landbouwgrond per inwoner is ongeveer gelijk aan Nederland en neemt door de toenemende verstedelijking verder af. Dit proces zet de komende jaren door. China heeft daarom vooral een concurrentievoordeel in de arbeidsintensieve voedselproductie en minder in landintensieve productie.
Watertekorten en ammoniak
Ook de druk op de watervoorraden neemt toe. China staat bovenaan de lijst van landen met de grootste risico’s voor watertekorten in de landbouw, vooral in het dichtbevolkte noordoosten. Ook verzilting is in deze regio een groeiend probleem. Arbeidsproductiviteit in de landbouw is nog significant lager dan in de rest van de economie. In 2050 woont naar verwachting 75% van de bevolking in steden. De rurale bevolking is tegen die tijd gehalveerd. Vergrijzing op het platteland neemt sneller toe dan in de stad. Stijging van de lonen heeft een verdere trek naar de stad tot gevolg.
De problemen in China met bodemvervuiling zijn groot. Het gemiddelde gebruik van kunstmest behoort met 400 kg/ha tot het hoogste in de wereld. Het gebruik van pesticiden per hectare is tweemaal zo hoog als het mondiale gemiddelde. De ammoniakuitstoot is de afgelopen decennia sterk gestegen, als gevolg van het gebruik van kunstmest en dierlijke mest. Vooral de toename van de veestapel heeft geleid tot een sterke toename.
De ontwikkelingen in de landbouw, met een focus op zuivel, intensieve veehouderij, aardappelteelt en tuinbouw, en de daaraan gekoppelde vraag naar kennis zijn Nederland op het lijf geschreven.
'In de Chinese tuinbouw zijn vrijwel alle grote Nederlandse tuinbouwtechnologie-bedrijven actief'
Samenwerking nieuwe stijl
Net als in de jaren negentig focust de kennisuitwisseling op zuivel, intensieve veehouderij en tuinbouw. Nam in de jaren negentig van de vorige eeuw de overheid nog het initiatief, nu is het de sector zelf die dat doet. De Nederlandse overheid ondersteunt deze initiatieven met middelen en capaciteit. In de Chinese context blijft het belangrijk dat de Nederlandse overheid (financieel) commitment toont. Anders maken projecten weinig kans van slagen.
Zuivelsector voorloper
In 2013 werd het Sino-Dutch Dairy Development Centre (SDDDC) geopend. Dit samenwerkingsverband tussen China Agricultural University (CAU), WUR en FrieslandCampina richt zich op verbetering van de voedselveiligheid, productiviteit en duurzaamheid van de Chinese zuivelketen met ondersteuning van de in Nederland aanwezige zuivelexpertise.
In de loop van de jaren is het partnership versterkt met elf Chinese en Nederlandse partners. De activiteiten van het SDDDC richten zich vooral op de overdracht van Nederlandse zuivelkennis naar de Chinese zuivelsector. Die kennis beslaat onder andere melkkwaliteit, voermethoden, dierenwelzijn en duurzame ontwikkeling.
Er worden praktijktrainingen gegeven voor zuivelmanagers in de – speciaal daarvoor opgerichte – Dutch Dairy Expertise Centra. Ook zijn er kennisuitwisselingsprogramma’s voor landbouwstudenten.
Lees verder onder foto
Varkenssector blijft niet achter
Onder leiding van Agrifirm heeft de Nederlandse varkenssector samen met Chinese partner JingAn en gemeente AnPing in de province Hebei het Research and Technology Application Center (RTTC) opgericht. Doelen van het centrum zijn:
- introductie van nieuwe innovaties in de Chinese markt, inclusief de kennisinfrastructuur om deze innovaties te ondersteunen;
- introductie van nieuwe technieken voor huisvesting, genetica en diergezondheid, gericht op een verantwoorde productie en consumptie (dierenwelzijn) en vermindering van broeikasgasemissies;
- training van medewerkers van bedrijven in al deze nieuwe technieken.
De ketenbenadering staat centraal. Het cluster is daarvoor een langdurig samenwerkingsverband aangegaan met Chinese private partijen, overheid en onderzoeksinstellingen. Bijna twintig Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen zijn bij het project betrokken.
Het demonstratie- en trainingscentrum moet lokale investeerders, overheden, klanten en kennisinstituten overtuigen om Nederlandse producten en diensten toe te passen. Het is de bedoeling dat het centrum in 2021 de deuren opent.
De tuinbouwsector: vele bloemen bloeien
In de tuinbouw zijn vrijwel alle grote Nederlandse tuinbouwtechnologie-bedrijven actief. Dat geldt ook voor de zadensector. Overdracht van kennis over Nederlandse hightech tuinbouw loopt meestal via deze bedrijven. Kennisoverdracht is daardoor gefragmenteerd als gevolg waarvan projecten niet altijd optimaal renderen.
Dit wordt zowel door de Chinese overheid als door Nederlandse zijde erkend. Er lopen nu verschillende trajecten met als doel een meer structurele kennisoverdracht. Voorbeelden hiervan zijn:
- het Chinese nationale tuinbouwtrainingscentrum in Yanling in de provincie Shaanxi waar Nederlandse technologie wordt gedemonstreerd;
- plannen om een Sino-Dutch high tech tuinbouw-trainingscentrum op te zetten in Jiashan, nabij Shanghai;
- de plannen om in samenhang met de opzet van een Chinees Corpus museum een tuinbouw training en leisure park op te zetten,
- een initiatief om een Chinees equivalent op te zetten van het World Horti Center op een viertal locaties.
Voor dit laatste initiatief heeft het World Horti Center eerder dit jaar met TUS-Holdings uit Beijing een overeenkomst getekend. Doel is om samen met partners in onderwijs en onderzoek en de bedrijven die gevestigd zijn in World Horti Center te komen tot kennisuitwisseling en business development.
'Samenwerking met China kan oplossingen voor de wereldwijde maatschappelijke uitdagingen dichterbij brengen'
Groene kennisinstellingen actief
WUR heeft een eigen kantoor in Beijing van waaruit de samenwerking met China wordt gecoördineerd. WUR heeft samenwerkingsverbanden met diverse Chinese top-universiteiten waaronder de China Agricultural University en de Nanjing Agricultural University. De Nederlandse universiteit heeft vele kennisprojecten lopen, bijvoorbeeld op het gebied van aardappelteelt, gewasbescherming en kastechnologie (Greenhouse Challenge 2020).
Maar ook groene hbo- en mbo-instellingen zijn bezig in het land. Lentiz heeft bijvoorbeeld diverse trainingstrajecten lopen. Daarnaast zijn ook instellingen als InHolland, Van Hall-Larenstein, HAS Den Bosch en Aeres Group actief.
Kennisoverdracht belangrijk, maar er zijn ook zorgen
Samenwerking met China kan oplossingen voor de wereldwijde maatschappelijke uitdagingen (vertaald in de Sustainable Development Goals) dichterbij brengen. Nederlandse kennis en technologie kunnen substantieel bijdragen aan de internationale doelstellingen van de Nederlandse visie op het gebied van kringlooplandbouw en duurzaamheid.
Overdracht van Nederlandse kennis en technologie helpt China te komen tot een meer duurzame en diervriendelijke landbouw. Het inzicht aan Chinese zijde dat de kwaliteit van bodem en lucht urgent om aandacht vraagt, is veelbelovend. Dit weerspiegelt zich nu al in de belangstelling voor Europese technologie op het vlak van mestverwerking.
Als het gaat over kennis- en technologieoverdracht zijn er zorgen over de veiligheid van het zakendoen met China (intellectueel eigendom, joint ventures en transparante regelgeving). Hoewel verbeteringen te zien zijn – bijvoorbeeld de verplichting van joint ventures met een Chinees meerderheidsbelang wordt voor steeds meer agrarische sectoren losgelaten - blijft het ook in de toekomst nodig om hiervoor aandacht te houden.
Wouter Verhey (landbouwraad) landbouwteam China
E-mail: pek-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgriBeijing
November 2019
___________________________________________________________
1CRISPR-Cas9 is een unieke technologie waarmee genetici en medische onderzoekers delen van het genoom kunnen bewerken, door delen van het DNA te verwijderen, toe te voegen of te wijzigen in volgorde. Het is momenteel de eenvoudigste, meest veelzijdige en precieze methode van genetische manipulatie.