De Amazone beschermen met Nederlandse kennis
'De Amazone staat in brand. Ontbossing bereikt recordomvang in Brazilië.' Onlangs stond de internationale pers hier vol van. De Amazone is het grootste primaire tropische bos ter wereld en speelt een zeer belangrijke rol in het mondiale klimaatevenwicht en het tegengaan van broeikaseffecten. Een betere landadministratie zorgt voor een betere bescherming van bossen.
Ontbossing in Brazilië komt met name voor in gebieden waar eigendomsrechten van land niet duidelijk zijn. Meestal is dat publiek land, dat valt onder de verantwoordelijkheid van de staat1. Land grabbing vindt van oudsher plaats op dit publieke land: door het simpelweg te bezetten, kun je proberen het eigendom ervan te claimen.
Lees verder onder foto
Maar ook is het hebben van een eigendomstitel van land belangrijk voor boeren zelf. Niet alleen vanwege de betere rechtszekerheid, maar met name omdat een titel de weg opent naar een betere economische ontwikkeling. Met een titel kan een boer toegang krijgen tot kredieten om te investeren in de boerderij, en tot overheidsprogramma’s die plattelandsontwikkeling aanjagen. En als je eenmaal een titel hebt, met rechten én plichten, dan moet je je ook aan de wettelijke regelingen houden, met name voor het behoud van natuur op je eigen perceel.
Betere integratie van landinformatie noodzakelijk
Brazilië is een enorm land met een federale overheid, staten die vrij autonoom zijn en vele gemeentes. Deze autoriteiten werken niet goed samen, waardoor er diverse kadasters worden opgebouwd die onderling onvoldoende informatie uitwisselen. Dit bemoeilijkt duurzaam en effectief landbeleid, zoals de branden en ontbossing aantonen.
De kadasterautoriteiten (INCRA, Receita Federal en registratiekantoren) hebben een kadastrale kaart die 70% van het Braziliaanse oppervlak beslaat (CNIR / SIGEF). Tegelijkertijd heeft het ministerie van Milieu, gebaseerd op de nieuwe boswet van 2012, een milieukadaster geïntroduceerd – de CAR – waarin mensen zelf aangeven waar hun land is. Beide kadasters zijn niet op elkaar afgestemd, met alle gevolgen van dien.
Succesvolle Nederlandse Kadaster methode
Het Nederlandse Kadaster heeft een methode ontwikkeld die snel, betaalbaar en transparant is. Deze methode - 'Fit for Purpose' - is met goede resultaten in verschillende landen wereldwijd toegepast. In Brazilië werd de methode werd toegepast in een pilot in Tangara da Serra, Mato Grosso. Eigendomstitels werden uitgereikt in vier maanden in plaats van de gebruikelijke twintig jaar, tegen 3% van de normale kosten. Structurele veranderingen zijn doorgevoerd, doordat diverse instellingen samenwerkten, en de procedures vereenvoudigden. Het opschalen van deze pilot zou een flag ship-project kunnen zijn van Braziliaanse-Nederlandse samenwerking met overheid en bedrijfsleven voor betere rurale ontwikkeling, inclusief de noodzakelijke bescherming van bossen.
Lees verder onder foto
Citaat uit het veld naar aanleiding van een pilot van deze Kadaster methode in Mato Grosso:
“Soms lijkt deze landadministratie zo moeilijk, of zelfs onmogelijk. Wat ik mooi vind, is dat we nu met jullie hebben aangetoond dat snelle en betaalbare registratie van eigendom wél kan. Dat motiveert enorm, en is een goed voorbeeld voor alle overheidsinstanties.”
Mathilde Molendijk
Manager Kadaster International
November 2019
____________________________________________________________________________________
[1] Moutinho, P., Guerra, R., Azevedo-Ramos, C. 2016. Achieving zero deforestation in the Brazilian Amazon: What is missing? Elem. Sci. Anth., 4, p.000125.