Polen heeft in 2024 opnieuw recordexportcijfers geboekt voor landbouw- en voedingsproducten, ondanks mondiale uitdagingen zoals schommelende prijzen en een sterke zloty. Volgens recente rapporten bereikte de waarde van de export in 2024 circa €51 – 53,5 miljard, een stijging van rond 2,5 – 3 % ten opzichte van 2023, waardoor het land een van de grootste agrarische exporteurs binnen de Europese Unie blijft.
Beeld: Unsplash
Sinds Polen in 2004 lid werd van de EU, is de export van Poolse landbouw- en voedingsproducten explosief gegroeid. De exportwaarde is in die periode ruim tien keer zo groot geworden, mede door toegang tot de interne Europese markt en het afschaffen van handelsbelemmeringen. In 2004 was Polen nog relatief bescheiden op de EU-markt; tegen 2023 stond het land in de top 10 van EU-exporteurs van agrarische producten, vlak achter landen als Nederland, Duitsland, Frankrijk en Spanje.
In 2024 ging het grootste deel van de Poolse agrarische export naar landen binnen de Europese Unie: Ongeveer 71–74 % van de exportwaarde (€36,3 – €39,5 miljard) was bestemd voor EU-landen, waarbij Duitsland met afstand de grootste afnemer blijft. Andere belangrijke EU-afnemers zijn Frankrijk, Nederland, Italië en Tsjechië.
Export naar Nederland
Nederland neemt structureel een belangrijke plaats in binnen de Poolse agrarische export. Uit gegevens uit 2023 blijkt dat Nederland rond €3,1 – €3,2 miljard aan Poolse landbouw- en voedingsproducten importeerde, waarmee het tot de top-4 afnemers behoort – achter Duitsland en vaak vergelijkbaar met of net boven Frankrijk en Italië. Tot de belangrijkste exportcategorieën naar Nederland behoren: vlees (vooral pluimvee en rundvlees), maïs en andere granen en tabaksproducten.
Buiten de EU ging zo’n 26–29 % van de export naar derde landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Oekraïne en Turkije.
Export verder stimuleren
De Poolse overheid en sectororganisaties richten zich op meerdere pijlers om export verder te stimuleren:
- modernisering van landbouwproductie en verwerkingscapaciteit via investeringen en EU-steunprogramma’s
- diversificatie naar nieuwe markten buiten de EU, met speciale aandacht voor Afrika, Midden-Oosten en Azië waar groeiende vraag is
- kwaliteitsverbetering en productinnovatie om aan strenge internationale standaarden te voldoen
- steun voor producenten om te concurreren met lage prijs-aanbieders, vooral door het uitbreiden van certificeringen en merkpositionering van Poolse producten.
Ondanks de groei staat de Poolse agrarische export onder druk. Dit komt door schommelende prijsniveaus op de wereldmarkt en een sterke zloty, die de concurrentiekracht kan verminderen. Daarnaast is er toegenomen concurrentie waarvan sommige producten snel marktaandeel winnen dankzij versoepelde handelsregels. Dit leidt tot interne discussies en protesten van boeren, die beleidsmakers aansporen om de prijs- en productievoorwaarden binnen de EU-regels te beschermen.