Onafhankelijkheidsdag Oekraïne: ‘Niet langer een vreugdevolle en lawaaiige dag, het beste scenario is nu stilte’

De ware essentie van Onafhankelijkheidsdag heroverwegen

Na 2014: de Revolutie van de Waardigheid (ook bekend als de Maidanrevolutie), de illegale annexatie van de Krim door Rusland en de hybride oorlog die de Russische federatie lanceerde in het oosten van Oekraïne hebben veel landgenoten – ik ben er een van – de ware essentie van onze Onafhankelijkheidsdag heroverwogen.
We begrepen dat de tijd was gekomen om onze onafhankelijkheid en territoriale integriteit te verdedigen, ook op het slagveld. Sinds toen is Onafhankelijkheidsdag voor mij niet langer een vreugdevolle en lawaaiige feestdag, maar een dag van bewustzijn dat ik een burger ben van een land dat continu zijn onafhankelijkheid verdedigt.’

Sinds 2022 is het geluid van het felle vuurwerk vervangen door de geluiden van raketmotoren, Russische drones en explosies. ‘Het beste scenario voor Onafhankelijkheidsdag is dan nu ook stilte en rust’, deelt Kateryna. ‘Ook is dit een dag waarop we iedereen die heeft gevochten of nog steeds vecht om onze onafhankelijkheid te verdedigen zouden moeten bedanken. Zij hebben de grootste offers gebracht voor ons land: hun huizen, hun dierbaren, hun gezondheid en hun leven.’

Veranderingen in het werk

Op de ambassade werkt Kateryna op de landbouwafdeling (lees meer over dit werk). Sinds het begin van de Russische agressie tegen Oekraïne is het werk van Kateryna en haar collega’s enorm veranderd.

‘Niet alleen de werkomstandigheden, vooral in de eerste maanden na de invasie, maar ook werkinhoudelijk. Nederland ondersteunt Oekraïne op economisch gebied, militair, financieel en humanitaire noodhulp. Ik ben er trots op dat ik werk op de ambassade van een van de landen die ons land het meest helpen. Ik persoonlijk en veel Oekraïense burgers zijn oprecht dankbaar aan de Nederlandse overheid en burgers voor deze hulp.’

Deze nieuwe mate van partnerschap tussen onze landen zorgde voor mij ook voor werkinhoudelijke veranderingen. Topprioriteiten van ons team zijn nu: het ondersteunen van de Oekraïense agrarische sector om voedselzekerheid in de regio te kunnen waarborgen en daarnaast het ondersteunen van Oekraïne bij het integratieproces in Europa. Dit is precies wat we doen samen met Nederlandse bedrijven, organisaties uit de sector, onderzoeks-, ontwikkelings- en opleidingsinstanties. Uiteraard doen we dit samen met de Nederlandse overheid.’

Mooie momenten waarderen

Kateryna: ‘Omdat ik al die tijd in Oekraïne ben gebleven had ik de kans om me aan te passen en te wennen aan deze realiteit, wat soms nog steeds niet makkelijk is. Maar na elke “donkere dag” vol angst, wanhoop, zorgen om mijn geliefden en waarin ik mensen help – soms complete onbekenden die in de problemen zitten door Rusland – begin ik in toenemende mate de mooie dagen of momenten in mijn leven te waarderen. Praten en lachen met familie, vrienden en collega’s, ook al is die humor soms nogal zwartgallig, dat komt nou eenmaal door deze donkere tijden.

‘Mensen die sinds 2022 in ons land leven zijn verbonden door een gezamenlijke ervaring’, vindt Kateryna. ‘Hierdoor hoeven we vaak niet eens iets tegen elkaar te zeggen en weten we elkaar toch te begrijpen of te ondersteunen. Soms is het genoeg om elkaar in stilte te omhelzen of samen te huilen. Het is moeilijk om uit te leggen dat dit effectieve communicatie kan zijn, maar dat is nou eenmaal hoe het nu voor ons werkt.’

Communicatie: “oorlogsetiquette”, taal en spelling

Communicatie is sowieso veranderd volgens Kateryna. ‘Niet alleen met mensen op de post maar ook in mijn netwerk. We hanteren een soort “oorlogsetiquette”: we vragen elkaar hoe de nacht was en of we hebben kunnen slapen, zeker als bepaalde delen van de stad hevig zijn gebombardeerd en vernietigd zijn door nachtelijke aanvallen. We wensen elkaar een “rustige nacht”. Collega’s en partners van de ambassade wiens geliefden, kinderen en vrienden met het Oekraïense leger ons land verdedigen hebben veel meer ondersteuning en zorg nodig. Datzelfde geldt voor moeders die amper aan slaap toekomen wanneer ze met hun kinderen de nacht moeten doorbrengen in een schuilkelder.’

'Het valt me ook op dat steeds meer mensen uit mijn netwerk weigeren om in de Russische taal te communiceren en overstappen naar het Oekraïens. In internationale communicatie is het dan ook een belangrijk signaal van steun voor ons land – en in het gevecht tegen de Russische ambities - als mensen de Oekraïense spelling van geografische plaatsen aanhouden zoals Kyiv, Kharkiv, Lviv, Odesa en Dnipro.’

'Cultuur is een waardevolle tool voor communicatie en meer eenheid'

Kateryna: ‘Cultuur is een waardevolle tool voor communicatie en meer eenheid. Moderne Oekraïense literatuur, film, theater, kunst en fotodocumentaires zijn extreem populair geworden. Ik hoop dat onze Oekraïense cultuur ook gewaardeerd wordt in Nederland. Cultuur is namelijk een afspiegeling van belangrijke historische gebeurtenissen, waar we nu allemaal deelgenoot van zijn. De strijd van onze voorouders – die eeuwenlang tegen de Russische aanvallen vochten – is afgebeeld in boeken en kunstwerken en inspireert nu Oekraïners om ons land te verdedigen.’

'Elke actie helpt Oekraïne om een onafhankelijk Europees land te zijn'

‘Ik wil graag alle Nederlanders bedanken die dit lezen en hebben geholpen Oekraïense vluchtelingen op te vangen, of oorlogsslachtoffers hebben behandeld of gerehabiliteerd, of liefdadigheidsevenementen hebben opgezet om Oekraïne te ondersteunen of alleen maar een kat of hond uit de oorlogszone hebben geadopteerd. Elke actie, hoe onbeduidend die ook lijkt, helpt Oekraïne een onafhankelijk Europees land te zijn.’