In Frankrijk is de wet ‘Duplomb’, naar de gelijknamige senator, definitief door het parlement aangenomen. De wet haalt zogenaamd ‘belemmeringen weg voor het uitoefenen van de landbouw’. In de praktijk gaat het o.a. om gelijkschakeling met een aantal EU-normen, en daarmee bijvoorbeeld de herintroductie van een eerder verboden gewasbeschermingsmiddel (acetamipride, een neonicotinoïde). Veel Fransen buiten de landbouw ervaren deze wet echter als een stap terug in de bescherming van het milieu.
Beeld: Flickr_Nicolas Duprey CD 78
Boerenprotesten
De wet vindt zijn oorsprong in de boerenprotesten van begin 2024. De boeren betoogden toen dat de Franse wetgeving hen in Europa op achterstand zette, vanwege allerlei normen die nationaal strenger zouden zijn dan de Europese. De regering toonde zich gevoelig hiervoor, en stelde zich voortaan sec te gaan richten op de EU-standaarden, en daar nationaal geen schepje bovenop te doen. De Senatoren Duplomb en Menonville namen het voortouw bij het opstellen van een wet hiertoe. Deze wet heeft nu de eindstreep gehaald, na een zeer lange en gecompliceerde behandeling in het Franse parlement. Het is een publiek geheim dat de regeringscoalitie intern verdeeld was over deze wet.
Wat staat er in de wet Duplomb?
De nieuwe wet biedt de boer wat meer ruimte voor een aantal zaken, vandaar de naam: wet ter vermindering van belemmeringen voor het uitoefenen van de landbouw.
Het gaat hierbij om:
- Herintroductie van het gewasbeschermingsmiddel acetamipride, met een paar randvoorwaarden, zoals een evaluatie drie jaar na herintroductie van het middel, en een verbod op het planten van gewassen die bestuivers aantrekken in eerder behandelde gebieden.
- De Franse Nationale Gezondheids- en Veiligheidsautoriteit (ANSES) moet bij de beoordeling van gewasbeschermingsmiddelen voortaan ook rekening houden met de impact die het middel heeft op de landbouw (dus niet alleen de veiligheid). De wet verankert ook de rol van het ‘Comité voor Oplossingen’, die prioritering aanbrengt in het werk om alternatieven voor gewasbeschermingsmiddelen te vinden.
- De nieuwe wet maakt een einde maakt aan de verplichte scheiding tussen de verkoop van gewasbeschermingsmiddelen en advies over gebruik (behalve voor fabrikanten van gewasbeschermingsmiddelen). De facturering voor verkoop en specifiek advies moeten wel gescheiden blijven
- De aanleg van reservoirs voor wateropslag (ten behoeve van de landbouw) en landbouwirrigatiewerken krijgen officieel de erkenning van “groot algemeen belang”, waardoor vergunningverlening makkelijker wordt en bezwaarprocedures moeilijker.
- De wet levert ook enige vereenvoudiging op voor de vergunningverlening voor de bouw of aanpassing van stallen. Vanaf eind 2026 worden de drempels voor wanneer een veehouderij een milieueffectrapportage (MER) moet uitvoeren verhoogd, voor pluimveehouderijen van 40.000 naar 85.000 dieren, en voor varkenshouderijen van 2.000 naar 3.000 dieren.
Voorstanders, maar ook kritiek
De meeste boerenbonden zijn tevreden met de wet, maar NGOs, politieke partijen en boerenbonden ter linkerzijde van het spectrum zijn teleurgesteld.
De Franse Nationale Gezondheids- en Veiligheidsautoriteit ANSES heeft zich fel uitgesproken tegen de herintroductie van acetamipride. Het agentschap benadrukt dat het aan wetenschappelijke risicoanalyse is, en niet aan de politiek, om te bepalen of een pesticide veilig is. De wet ondermijnt volgens ANSES de onafhankelijkheid van hun beoordelingsproces.