Op weg naar duurzame transitie die natuur, biodiversiteit en landbouwbeleid integreert

Ze zit in een nieuwe functie op een bijzondere positie: Lisa van den Boogaard is de eerste LNV-attaché met natuur en biodiversiteit als aandachtsgebied bij de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie. ‘Het belang van het herstellen van de natuur en biodiversiteit in combinatie met de transitie naar een duurzaam voedselsysteem vormt een fascinerende uitdaging.’

in gesprek met LNV-attache Lisa van den Boogaard
Lisa van den Boogaard

Lisa van den Boogaard is in maart 2023 gestart met haar functie. Ze woont en werkt dus alweer enige tijd in Brussel. Wat zijn haar indrukken? ‘Een overwegend Franstalige stad met de cultuur die daarbij hoort. Maar ik ben nog sterk verbonden met Nederland. Mijn partner woont daar en ik reis er vaak naar toe, de treinverbindingen zijn uitstekend en het is natuurlijk niet ver weg. Ik heb wel even moeten wennen aan Brussel omdat het echt een autostad is en de fietsinfrastructuur behoorlijk wat te wensen over laat, maar het is een leuke stad om te wonen.’

De Permanente Vertegenwoordiging van Nederland (PV EU) behartigt de Nederlandse belangen op verschillende beleidsterreinen bij de instellingen in de Europese Unie. De LNV-raad en het team behartigen hierbij de Nederlandse landbouw-, natuur- en visserijbelangen.

Voor haar verhuizing naar Brussel zat Van den Boogaard op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) in Den Haag. ‘Ik was betrokken bij de onderhandelingen over de Brexit. Daarbij moest ik de LNV-belangen behartigen. Die waren groot: het ging om onder meer de handel in groenten, fruit en zuivel en om de visserij. Complexe vraagstukken, waardoor ik eigenlijk het hele ministerie van LNV heb leren kennen. Behalve met de politieke onderhandelingen had ik te maken met de uitvoering van politieke akkoorden. Ik heb goed kunnen zien hoe politieke afspraken in de realiteit uitwerken.’ Die ervaring komt haar goed van pas op haar huidige post. Van den Boogaard: ‘Het is een nieuwe functie.’

Accent op behoud en herstel van natuur en biodiversiteit

Het team waarin Van den Boogaard werkzaam is, bestaat uit zes mensen die dagelijks bezig zijn met het vertegenwoordigen van de Nederlandse behoeften en prioriteiten in de EU. Het team staat onder leiding van Carla Boonstra, de LNV-raad bij de Permanente Vertegenwoordiging.

Het ministerie van LNV legt een duidelijk accent op behoud en herstel van natuur en biodiversiteit. Het is mijn taak de standpunten van Den Haag zo goed mogelijk over het voetlicht te brengen bij de EU-lidstaten, de Europese Commissie en het Europees Parlement. 

‘Het is van belang dat de landbouwsector een gezond verdienmodel heeft,’ gaat Van den Boogaard verder. ‘Tegelijkertijd is het belangrijk om de bedrijfsvoering aan te passen, zodat bedrijven binnen de ecologische grenzen blijven die de planeet nou eenmaal heeft. We bewegen naar een duurzame transitie van de sector, waarbij natuur en biodiversiteit in het gehele landbouwbeleid zijn geïntegreerd.’

Implementatie van de Green Deal

De belangen van het herstel van natuur en biodiversiteit en die van de landbouwproductie vormen een fascinerende uitdaging, die nauw verweven is met milieu- en klimaatbeleid. Van den Boogaard: 'Het is een complex krachtenveld, dat ingewikkeld is doordat er verschillende opvattingen over leven, tussen de 27 lidstaten van de EU onderling, maar ook binnen de lidstaten zelf. Daarnaast zijn er nog de Europese Commissie en het Europees Parlement.'

Van den Boogaard volgt de verkiezingen in de lidstaten en de EU dan ook met veel belangstelling. ‘In Nederland hebben we kort geleden de verkiezingen voor de Tweede Kamer gehad en in juni zijn er verkiezingen voor het Europees Parlement. Daarna komt er een nieuwe Europese Commissie. Dat zijn zeer belangrijke momenten voor mij: welke politieke krachtsverhoudingen komen er uit de bus en wat betekent dat voor het beleid? Dat is voorlopig nog afwachten.’ 

Intussen hoeft ze niet stil te zitten. ‘We zijn bezig met de implementatie van de Green Deal, een enorm pakket wetsvoorstellen en maatregelen dat grotendeels is aangenomen en als doel heeft om de EU klimaatneutraal te maken. Een uitdaging, die even groot als belangrijk is. We kijken nu hoe dat allemaal wordt uitgevoerd. De praktijk is vaak wat weerbarstiger dan de theorie.'

Na de Green Deal de Blue Deal

De verwachting is dat de nieuwe Europese Commissie met nieuwe voorstellen komt. ‘Waarschijnlijk komt er, na de Green Deal, ook een Blue Deal die zich richt op een brede strategische wateragenda. Voor Nederland is dat vanzelfsprekend van enorm belang; daar zullen we dus mee aan de slag moeten. Verder komen er naar verwachting herzieningen aan van de Kaderrichtlijn Water en de Kaderrichtlijn Mariene Strategie, die allebei ook van groot belang zijn voor Nederland. En waarschijnlijk zal Brussel in toenemende mate gaan kijken naar subsidies die nadelig uitpakken voor het milieu.’

‘We hebben een zeer innovatieve agrarische sector in Nederland, maar we kunnen zelf ook leren van anderen’

Kennisdeling past uitstekend bij onze diplomatie

Handelsbevordering zit niet in haar takenpakket, maar dat neemt niet weg dat Van den Boogaard contacten heeft met Nederlandse bedrijven. ‘Maar ook met bijvoorbeeld NGO’s, milieuorganisaties en andere maatschappelijke organisaties. Dat is onder andere om te horen hoe beleidsvoorstellen en maatregelen bij hen vallen. Het is belangrijk om draagvlak te hebben.’ 

‘Daarnaast bevorderen we kennisdeling,’ besluit ze. ‘We hebben een zeer innovatieve agrarische sector in Nederland. Ook kunnen we zelf nog veel leren van anderen. Die wisselwerking, dat past uitstekend bij onze diplomatie.’

Contact