Franse boeren en regering teleurgesteld over resultaat jaarlijkse onderhandelingen over prijzen in de keten
Ondanks de invoering van de voedselwet EGAlim ter verbetering van het inkomen van de boer, hebben de op 1 maart afgeronde onderhandelingen in Frankrijk niet het gewenste resultaat opgeleverd.
De wet EGAlim werd in 2017 ingevoerd, als resultaat van de “Etats-Généraux de l'Alimentation”. Boeren, verwerkende industrie, supermarkten en overheid spraken samen een pakket maatregelen af. Dit zou leiden tot een einde aan de prijsoorlogen, een betere beloning voor boeren en gezonder eten voor de Fransen.
Elk jaar onderhandelen de ketenpartijen tussen november en eind februari over de prijzen voor het komende jaar. Hoewel er de afgelopen maanden veel afspraken zijn gemaakt, eindigen de handelsbesprekingen dit jaar wederom onbevredigend.
Net als de voorgaande jaren werd een kat-en-muis spel gespeeld. De boeren beschuldigen de supermarkten ervan de prijzen te drukken, de retail klaagde over de prijsverhogingen van de voedingsindustrie en op hun beurt was de voedingsindustrie van oordeel dat de marges van de retail weinig transparant waren.
Franse regering: meer controles op toepassing wet EGAlim
De Franse regering heeft zo goed mogelijk geprobeerd iedereen op zijn verantwoordelijkheden te wijzen. Daarnaast is het aantal controles flink opgevoerd. De regering controleerde op de naleving van de wet, met name voor wat betreft de gehanteerde prijzen in de retail, de afspraken over levering en de informatie op verpakkingen. Een speciaal email adres was aangemaakt om illegale praktijken in supermarkten te kunnen melden. Forse boetes werden uitgedeeld. Zo werd half februari de supermarktketen Intermarché gedagvaard wegens oneerlijke handelspraktijken in hun betrekkingen met 93 leveranciers. Een spectaculaire boete van 150,75 miljoen euro werd opgelegd. Intermarché gaat hiertegen in beroep en verdedigt zich door aan te voeren dat deze onderhandelingen met leveranciers gevoerd zijn in het belang van de consument.
Toch was dit alles niet voldoende om de gemoederen te kalmeren. Boeren demonstreerden in supermarkten en voor overheidsgebouwen. De grootste Franse boerenbond FNSEA waarschuwde dat de "indicatoren in veel sectoren op knalrood staan!".
Verandering van spelregels
In de aanloop naar de prijsonderhandelingen van dit jaar accepteerde de oud CEO van supermarktketen Système U, Serge Papin, een speciale opdracht van het Franse ministerie van landbouw om te kijken naar verbetering van de toepassing van de wet EGAlim en de jaarlijkse onderhandelingen.
Papin stelt nu voor over te gaan naar een systeem van meerjarenafspraken, in plaats van het huidige systeem van jaarlijkse onderhandelingen. Hiermee moeten boeren meer zekerheid krijgen en een betere positie in de onderhandelingen. Daarnaast wordt gestreefd naar zoveel mogelijk ‘tripartiete’ afspraken tussen boeren, verwerkers en retail, om de transparantie in de prijsvorming te verbeteren. Het rapport van Papin verschijnt naar verwachting over een maand. Hierna wil de Franse minister van Landbouw Julien Denormandie, samen met de minister van Economische Zaken, in gesprek met de marktpartijen om de verbeteringen door te voeren. De wet hoeft hier in principe niet voor te worden aangepast. "Als de grote distributiebedrijven en de voedingsindustrie hun praktijken niet veranderen, zullen het de boeren zijn die verdwijnen", waarschuwde de minister.
De Franse minister van Landbouw is groot voorstander van deze tripartiete contracten. In dat kader heeft hij een bezoek aan Lidl gebracht om te bekijken hoe de directeur van Lidl Frankrijk, Michel Biero, een aantal tripartiete overeenkomsten heeft gesloten voor o.a. de melkprijzen. Door open kaart te spelen wordt de mogelijkheid gecreëerd contracten op te stellen gebaseerd op vertrouwen. En dit is juist wat er miste bij de afgelopen commerciële onderhandelingen.