Vertrekkend DG Sonnema: Bilaterale samenwerking is cruciaal voor voedselzekerheid
Vele keren is Marjolijn Sonnema de afgelopen vier jaar met handelsdelegaties in het buitenland geweest. Vietnam, Kenia, Colombia, noem maar op. De kernwoorden waren steeds samenwerking en kennisoverdracht. “De wereldbevolking groeit snel. Om alle monden te kunnen voeden, moet de voedselproductie omhoog. Daar speelt de Nederlandse agrofoodsector een belangrijke rol in. En zeker ook de landbouwraden, zij verbinden de betrokken partijen met elkaar.”
Marjolijn Sonnema neemt afscheid van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Vier jaar lang was zij Directeur-Generaal Agro en vanuit die functie ook verantwoordelijk voor de internationale tak van het ministerie. Deze zomer stapt zij over naar het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en wordt daar DG Volksgezondheid. “Voedselveiligheid is in mijn nieuwe functie onderdeel van mijn takenpakket. De land- en tuinbouw verdwijnt dus niet uit mijn gezichtsveld. Mijn verantwoordelijkheid verandert wel.”
Aanzien in de wereld
Wie met de vertrekkende DG praat, hoort lovende woorden over de Nederlandse agroketens. De sector past zich snel aan de veranderende omstandigheden aan, is innovatief, heeft aanzien in de wereld. “In elk land waar ik was, hoorde ik positieve berichten over de inzet van onze bedrijven en kennisinstellingen in die landen. Ze zijn in de hele wereld actief en leveren ter plekke een bijdrage aan een duurzame ontwikkeling van de landbouwketen. En dan heb ik het niet alleen over Wageningen en de grote agrofoodbedrijven, maar ook over MKB-bedrijven. Die zie je ook overal.”
Terugdringen voedselverspilling in Vietnam
Vaak is ze mee geweest met handelsmissies. Bijvoorbeeld naar Vietnam in 2019. Een van de hoofdthema’s was terugdringing van voedselverspilling. “Er gingen bedrijven en kennisinstellingen mee die daar kennis en ervaring mee hebben. Ter plekke zijn contacten gelegd en afspraken gemaakt. De verliezen in de keten zijn groot in Vietnam, het gaat om tientallen procenten. Bij de oogst, tijdens het transport, in de winkels. Nederland heeft hier oplossingen voor. Zowel op het gebied van kennisoverdracht aan boeren als met technologie, zoals gekoeld transport. De contacten zijn er nu, de verspilling van voedsel wordt komende jaren aangepakt. Met Nederlandse steun.”
Perspectief voor boeren in Colombia
Een ander voorbeeld, twee keer ging ze met een delegatie op bezoek in Colombia, in 2017 en 2018. Na het vredesakkoord met de FARC staat het land voor een enorme opgave, zeker op landbouwgebied. Kleine boeren die jarenlang afhankelijk waren van de cocateelt zijn op zoek naar een nieuw perspectief. “Nederlandse bedrijven zijn daar nauw bij betrokken, in een aantal regio’s wordt met lokale partijen gezocht naar andere gewassen zoals cacao en duurzame teeltmethoden. Dat vraagt ook om bilaterale samenwerking tussen overheden. Zo’n missie draagt daar aan bij.”
Bilaterale samenwerking met Kenia
In juli 2019 bracht ze een bezoek aan Kenia. Ook hier was een van de kernthema’s bilaterale samenwerking. Sonnema: “Er is een overeenkomst getekend tussen de Keniaanse en Nederlandse overheid over samenwerking op landbouwgebied, vooral op het terrein van kennis. Vanuit de kant van Kenia staat op een rij aan welke kennis behoefte is. Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen kunnen en willen dat leveren. Zo draagt de Nederlandse voedselketen bij aan de voedselzekerheid in het land.”
Nederland exporteert veel landbouwproducten als aardappelen, fruit en vlees. Sonnema constateert een omslag. “In toenemende mate gaat het om export van kennis om elders in de wereld op een duurzame manier meer voedsel te kunnen produceren. De vraag naar zulke kennis neemt toe en Nederland is in staat om die te leveren. Beide landen profiteren daar van.”
Landbouwraden informeren en bemiddelen
De landbouwraden op de Nederlandse ambassades spelen bij het leggen van de bilaterale contacten een belangrijke rol, zegt Sonnema. “Zij kennen de lokale situatie, weten wat de vraag is van het bedrijfsleven en hebben contact met de overheid. Landbouwraden informeren en bemiddelen. Dat werd afgelopen maanden tijdens de coronacrisis nog eens extra duidelijk. In een dagelijkse en later wekelijkse nieuwsbrief gaven de landbouwraden actuele informatie over de coronamaatregelen in hun werkgebied. Van dat nieuws is door de Nederlandse agrofoodsector gebruikgemaakt en het werd zeer gewaardeerd.”