Buitenlandse vraag naar Nederlands voedsel hoog
In 2019 is de exportwaarde van voedingsmiddelen toegenomen en ook dit jaar blijft de vraag naar deze producten hoog. Maar de boeren en tuinders staan voor stevige uitdagingen: arbeidstekorten en stikstofmaatregelen zorgen voor extra kosten en druk op de productievolumes.
De uitvoer van voedingsmiddelen is vorig jaar toegenomen. ABN AMRO schat op basis van de beschikbare uitvoercijfers in dat de uitvoerwaarde over heel 2019 met 5 procent is toegenomen.De uitvoerwaarde van vlees steeg met ruim 7 procent het hardst. De flinke stijging van vleesproducten is het gevolg van de Afrikaanse varkenspest in China, waardoor op de wereldmarkt tekorten aan varkensvlees zijn ontstaan. De uitvoerwaarde van varkensvlees is naar schatting met circa 30 procent toegenomen. Dit was deels volume (circa 16 procent) en deels prijs.
Niet alleen de uitvoerwaarde van vlees steeg, vrijwel alle productgroepen kenden in 2019 een stijging. Zo steeg de waarde van de visexport met 6 procent en de uitvoerwaarde van groente en fruit met 7 procent. De cijfers van groente en fruit zijn enigszins vertekend, omdat een groot deel van de fruitexport niet van Nederlandse bedrijven afkomstig is. Circa drie kwart van de fruituitvoer is namelijk wederuitvoer. Veel tropische vruchten komen de Rotterdamse haven binnen en worden vervolgens via vrachtvervoer of binnenvaart de grens overgebracht naar andere landen in Europa. Van de groente-export komt meer dan 80 procent van Nederlandse tuinders.
Export van groente
Nederlandse groenten zijn geliefd in het buitenland. Hierdoor steeg de uitvoerwaarde van verse groenten in 2019 met circa 11 procent naar 7,2 miljard euro. Dit betreft met name tomaten, paprika’s, uien, komkommers en aardappelen. Nederlandse akkerbouwers en tuinders leveren een belangrijke bijdrage aan de invulling van de groenteconsumptie van een aantal Europese landen. Zo is een groot deel van alle tomaten die in Duitsland worden gegeten afkomstig uit Nederlandse kassen. Met betrekking tot groenten is Duitsland voor slechts circa 40 procent zelfvoorzienend. Ook de Britten zijn deels afhankelijk van de Nederlandse productie. Nederland exporteert jaarlijks voor circa 280 miljoen euro aan tomaten naar het Verenigd Koninkrijk (VK).
Beperkte groei zuivel
De uitvoerwaarde van zuivelproducten steeg zeer beperkt in 2019. Het grootste deel van de zuivelproducten gaat naar Duitsland. De uitvoerwaarde naar dat land groeide met 5 procent en dat is de belangrijkste reden waarom de zuivelexport nog wel op een plusje uitkwam, want naar veel andere landen zoals China, Frankrijk en het VK daalde de exportwaarde juist. De hoeveelheden stegen overigens sterker dan de waarde, omdat de prijs wat achterbleef. Zuivelexporteurs kenden even een paniekmomentje toen de Amerikaanse president Donald Trump hogere importtarieven aan Europese lidstaten op mocht leggen ter compensatie van de onrechtmatige staatssteun van de Europese Unie (EU) aan vliegtuigbouwer Airbus. Kaas was een van die producten die op de lijst met hogere importtarieven stond, maar al snel werd duidelijk dat de schade meeviel: de belangrijkste Nederlandse exportkazen, zoals Gouda en Edammer, waren uitgezonderd. Zuivelproducenten uit Frankrijk, Duitsland en het VK werden het hardst geraakt door de hogere importtarieven.