Vlaanderen: innovatieve bedrijfsoplossingen voor duurzaam waterbeheer

Na de droge zomer van 2018 besloot de Vlaamse regering om een project op te starten om met behulp van bedrijven Vlaanderen beter voor te bereiden op langdurige droogteperiodes met de daarbij gepaard gaande waterschaarste.

Project ‘Proeftuinen Droogte’

In de begroting van 2019 werd zo 4 miljoen euro vrij gemaakt aan subsidies voor bedrijven die met een gezamenlijk initiatief rond innovatief en duurzaam watergebruik niet alleen hun eigen hergebruik van water of de aanleg van hun eigen strategische watervoorraad willen bevorderen, maar ook voor anderen ter inspiratie kunnen dienen. De Vlaamse Milieumaatschappij begeleidt de uitvoering van dit zogeheten project ‘Proeftuinen Droogte’, die over de periode januari 2020-december 2024 loopt.

Programma ‘Water-Land-Schap’

Het project ‘Proeftuinen Droogte’ kadert in het bredere programma ‘Water-Land-Schap’ van de Vlaamse overheid, dat in oktober 2017 werd gelanceerd. Het doel van dit programma is klimaatresistente maatregelen ter versterking van het landschap te stimuleren. Het programma beschikt over een budget van 10 miljoen euro voor een periode van 10 jaar en beoogt een nauwe samenwerking tussen landbouwers, bedrijven, inwoners en landschapsbeheerders.

Circulaire landbouw: van mest tot irrigatiewater

In totaal heeft het project ‘Proeftuinen Droogte’ een 8-tal initiatieven ter subsidiëring geselecteerd. Eén van de initiatieven betreft de mestzuivering tot irrigatiewater. Het bijzondere aan dit initiatief is dat het in tegenstelling tot traditionele mestverwerking de effluent zodanig verder behandelt en ontzilt dat het uiteindelijk de kwaliteit van regenwater verkrijgt en dus geschikt is voor irrigatie. De aanvoer van mest wordt voorzien door landbouwers uit de nabije omgeving.  Al met al is het een mooi praktijkvoorbeeld van circulaire landbouw, waar ook Minister Schouten fors op wil inzetten met de Nederlandse landbouw.

Op een varkensbedrijf in Langemark worden daartoe de volgende tanks gebouwd: twee opslagtanks voor ruwe mest, een loods voor dikke fractie, een buffertank voor dunne factie, een biologische zuiveringstank van 10.000 kubieke meter en drie buffertanks voor 32.000 kubieke meter irrigatiewater. Bij de behandeling van de mest wordt gebruik gemaakt van groene energie (zonne- of windenergie) en ten einde in de nabije toekomst ook CO2-neutraal te zijn wordt nog gezocht naar een duurzame warmtebron.

Het is de bedoeling van het bedrijf om het irrigatiewater na productie via een netwerk van 5 km naar de afnemers in de nabije omgeving te transporteren.

Andere initiatieven

In Oudenaarde bevindt zich een ander geselecteerd project op het gebied van duurzaam en innovatief watergebruik. Daar wordt een voormalig waterzuiveringsinstallatie van tapijtenfabrikant Balta omgebouwd tot bufferbekken voor regenwater voor omliggende landbouwbedrijven.

Nog andere projecten betreffen de ombouw van klassieke drainage systemen naar peilgestuurde drainage om zo het niveau van het grondwater beter te kunnen monitoren (provincie Limburg), de omschakeling naar een systeem van slim waterbeheer voor glastuinbouw (Duffel), de aanpassing van de waterzuiveringsinstallatie van een bedrijf (Olen), de bouw van een innovatieve waterzuivering (Edegem) en van een collectieve waterzuivering (Keiberg-Vossem).