Initiatieven tegen ontbossing in Brazilië

Op 5 april jongsleden heeft de Landbouwafdeling van de Nederlandse Ambassade in Brasília een bijeenkomst van het Initiatief voor Duurzame Handel (IDH) gefaciliteerd. De Landbouwafdeling ontving een group van 18 stakeholders uit 2 gemeentes van het Amazonegebied, namelijk Juruena (MT) en Paragominas (PA), waaronder vertegenwoordigers van grote landbouwbedrijven, overheid en onderzoekinstanties.

Het IDH, dat in Utrecht gezeteld is, zet zich in voor duurzame productieketens  en een belangrijke doelstelling hierbij is het bijdragen aan een vermindering van wereldwijde ontbossingen. Hierbij wordt vooral de landschapsaanpak gehanteerd, wat inhoud dat men zich niet alleen focust op productiesystemen, maar ook aandacht schenkt aan de omgeving van betrokken bedrijven, zowel op het milieukundige als op het maatschappelijke vlak. Traditioneel staan de gemeentes Juruena en Paragominas bekend om hun grote landbouwactiviteit (m.n. extensieve veeteelt), met een even grote mate van ontbossing, maar dankzij een enthousiaste samenwerking tussen lokale stakeholders is men er in de laatste jaren in geslaagd om deze trend terug te dringen. Het doel van de bijeenkomst was om de stand van zaken in beide gemeentes te presenteren met een doorkijk naar de toekomst, alsmede het uitwisselen van ervaringen.

Naast een intensieficatie van de landbouwproductie (minder koeien = minder uitstoot en benodigd areaal) is éen van de huidige strategieën voor het tegengaan van ontbossing in Brazilië het weer in gebruik nemen van (door de landbouw) gedegradeerde gronden, naast het aanleggen van bos voor productiedoeleinden.  De toepassing van deze strategieën in beide gemeentes zijn tijdens de bijeenkomst besproken, met inbegrip van het kostenplaatje, dat door de lokale ondernemers en onderzoeksinstanties in kaart is gebracht. Eén van de projecten van IDH in deze gebieden sluit aan op deze strategieën door het aanleggen van geïntegreerde landbouwsystemen, met name voor de productie van cacao.

Heel interessant en niet geheel verassend was de conclusie dat ontbossing ook (nog veel) gebeurt door mensen die geen eigendomstitels hebben, vooral gezien de (decennia) lange bureaucratische weg die hiervoor bewandeld moet worden. Die kunnen o.a. geen krediet krijgen om op duurzame wijze te produceren of anderszins te investeren, waardoor hen weinig rest dan ontbossing. In dit verband werd er ook een samenwerking met het Nederlandse Kadaster geopperd, die onlangs in Brazilië grote vorderingen op dit gebied heeft geboekt (zie: Nederlandse kadaster draagt bij aan de vereenvoudiging land registratie in Brazilië).