Nederlandse Kadaster draagt bij aan de vereenvoudiging land registratie in Brazilië

Het opmeten (georeferencing) en registreren van land, en het verkrijgen van (land)eigendomstitels in Brazilië is gecompliceerd, zeer tijdrovend en duur. Voor de kleine en middelgrote boeren tot 400 hectare kan dit proces, soms tientallen, jaren duren.  Het ontbreken van titels drukt de prijs van het land, creëert onzekerheid en is een rem op de ontwikkeling en op (buitenlandse) investering in de landbouwsector.

Dat dit eenvoudiger, sneller en goedkoper kan heeft het Nederlandse Kadaster bewezen in een pilot-project dat recent (januari 2018) in de deelstaat Mato Grosso is afgerond. In nog geen vier maanden tijd zijn alle metingen en administratieve handelingen voor de eigendomstitels van 55 boeren in Tangara da Serra afgerond.

De pilot is een onderdeel van de LAND samenwerking tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Kadaster met als doel snel assistentie te verlenen aan landen waar landregistratie een probleem is.

Het zogenaamde “fit for purpose”  model  (ofwel goed is goed genoeg) dat Kadaster heeft toegepast dankt zijn succes aan drie elementen.

  • Focus op het doel. De technische standaarden zijn gericht op het efficiënt registreren van landrechten voor iedereen. De veldmetingen worden gedaan met betaalbare, eenvoudige en moderne instrumenten, in combinatie met satellietbeelden. De bereikte nauwkeurigheid is goed genoeg, en valt zelfs ruimschoots binnen de landelijke normen. 
  • De methode is participatief. Er wordt met de gemeenschap en tussen buren overlegd om de onderlinge grenzen aan te wijzen en eventuele grensconflicten direct op te lossen.
  • Er wordt met alle betrokken autoriteiten samengewerkt en gecoördineerd waardoor het voor de aanvrager niet meer nodig is om alle autoriteiten afzonderlijk af te gaan: één loket in het veld waar alles afgehandeld kan worden

In het project is samengewerkt met Wageningen Universiteit (WUR) en op lokaal niveau met de plaatselijke kadaster (Cartório), de associatie van notarissen, lokale orde van advocaten, het INCRA (nationaal instituut voor landhervorming) en de Universiteit van Campinas (UNICAMP).

Het succes en de potentie van “fit for purpose” is niet onopgemerkt gebleven op nationaal niveau.  In Brasilia staat het INCRA voor de uitdaging om vóór 2023 landregistratie voor het hele land te realiseren; wat in het huidig tempo onmogelijk zal lukken en een fortuin gaat kosten. Zij staan daarom open voor alternatieven om hun doelen te bereiken. Daarnaast zou deze aanpak de zgn milieuregistratie (CAR) in Brazilië kunnen aanvullen en steunen. Het CAR vormt de basis voor strategische milieu monitoring, planning en het tegengaan van ontbossing maar de landelijke dekking is nog maar zo’n 35 %.  

Tenslotte wordt ook door INCRA gewerkt aan het wijzigen van de nationale wetgeving met als doel om de procedures voor landregistratie te vereenvoudigen.

De samenwerking met het Nederlandse Kadaster valt in goede aarde en men kijkt uit naar opvolging en verdere kennisuitwisseling.

Incra (Nationaal Instituut voor Landhervorming)
Kadaster
Kadaster