Hongarije wil dalende trend varkenshouderij omzetten
In 2011 nam de Hongaarse regering de nieuwe “Agricultural and Rural Development Strategy” (ARDS) aan. Deze strategie was gericht op een duurzame ontwikkeling van het platteland en moest samen gaan met de EU 2020 strategie.
Een van de belangrijkste doelen van ARDS was het diversifiëren en multifunctioneel maken van de landbouwsector. Als onderdeel van ARDS werd meer politieke prioriteit gelegd bij de ontwikkeling van de varkenssector, Hongarije wilde daarmee de dalende trend in de Hongaarse varkenshouderij een halt toeroepen en stelde zich tot doel de bestaande populatie te verdubbelen naar ca. 6 mln. dieren in 2020.
In de afgelopen jaren is het belang van de varkenshouderij in Hongarije afgenomen. Telde de varkensstapel tot aan de jaren 90 een omvang van ca. 8 mln. dieren, inmiddels is dit gedaald tot ca. 3 mln. dieren. De belangrijkste oorzaken achter de afname van het belang van de varkenshouderij zijn o.a. verouderde kennis, de slechte financiële situatie van de veehouderij in combinatie met een omvangrijke zwarte markt. De Hongaarse varkenshouderij wordt gekenmerkt door een grootschalige, gesloten bedrijfsstructuur zonder sterke specialisatie. Technische resultaten over het aantal biggen per zeug en voerconversie blijven vaak ver achter op West Europa (de zwarte markt speelt hierin ook een rol).
Kwalitatief hoogstaande veestapel
Om het tij te keren, kondigde de Hongaarse Regering in 2012 een besluit aan waarin prioriteit werd gegeven aan het ontwikkelen en ondersteunen van een kwalitatief hoogstaande veestapel. De daling van de varkensstapel moest een halt worden toegeroepen, de ambitieuze doelstelling “verdubbeling van de varkensstapel in 2020 tot 6 mln. dieren” werd uitgesproken. Veel experts hadden indertijd twijfels bij de realisatie van deze doelstelling. Hoewel de situatie op de varkensmarkt de afgelopen jaren niet heel positief was, lijken de twijfelaars uit 2011 vooralsnog gelijk te hebben. Ondanks de introductie van moderniseringsprogramma’s en steunmaatregelen in de afgelopen jaren, bleef de varkensstapel in Hongarije schommelen rond de 3 mln. dieren. Het meeste positieve effect lijkt de BTW verlaging van 27% naar 5% te hebben gehad, eerst op karkassen en levende varkens, later uitgebreid naar varkensvlees producten. Na introductie van deze maatregelen nam het aantal varkens licht toe, in de komende periode zal dit naar waarschijnlijkheid ook een positief effect hebben op de technische prestaties en concurrentiekracht. 6 mln. dieren in 2020 lijkt echter niet realistisch.
Significante overcapaciteit
In de Hongaarse slacht -en verwerkingssector is daarnaast nog steeds sprake van een significante overcapaciteit. Een gebrek aan marktontwikkeling in de sector en zwakke binnenlandse consumptie als gevolg van de economische crisis werken door in slachterij- en verwerkende industrie. Zoals in de meeste landen onder het communisme was ook de Hongaarse vleessector geïntegreerd in staatsbedrijven. Bij de privatisering van de vleessector was er weinig interesse van buitenlandse investeerders, vooral door het wegvallen van exportmarkten, overcapaciteit en het grote kapitaalbeslag. De privatisering resulteerde daarom in veel onder gekapitaliseerde ondernemingen. Met de afname van het aantal varkens en lagere arbeidsproductiviteit kunnen een groot aantal slachterijen technologisch en financieel steeds moeilijker concurreren met omringende landen. Tevens neemt de druk in de sector toe door de bouw van een nieuw slachthuis door Bonafarm, een integratie welke reeds 350.000 mestvarkens houdt t.b.v. haar varkenvlees verwerker Pick.
Begin 2017 heeft het Landbouwbureau van de Nederlandse Ambassade in samenwerking met het Hongaarse landbouweconomisch instituut een rapportage opgesteld over de stand van zaken in de Hongaarse varkensketen. Deze rapportage (Engelstalig) is elektronisch op te vragen bij het Landbouwbureau.