Deens en Nederlands bezoek bij insectenproductie
Minister Esben Lunde Larsen van Milieu en Voedsel bezoekt op 29 augustus de Heimdal Entofarm in West Jutland. Hier is een themadag georganiseerd over insecten voor menselijke consumptie en diervoeding, en hoe deze onderdeel zullen gaan uitmaken van de landbouw van de toekomst.
Op de themadag zijn Deense en Nederlandse experts aanwezig, waaronder Heidi de Bruin, Executive Member van het IPIFF (International Platform Insects for Feed & Food) in Brussel, evenals CEO van Proti-Farm. Proti-Farm is een Nederlands bedrijf dat insect ingrediënten voor de voedsel- en de farmaceutische industrie ontwikkelt. Zij werken nauw samen met het Danish Technological Institute (DTI), een Deense onderzoeksinstelling vertegenwoordigt op de themadag door Lars-Henrik Lau Heckmann. Deze twee sprekers zijn het roerend met elkaar eens dat insecten niet alleen veel potentie hebben, maar ook dat de laatste jaren een stroomversnelling is ontstaan die nog lang niet aan kracht verloren heeft.
Voor dierlijke consumptie ligt de focus nu op insecten verwerkt in visvoer, en in de toekomst ook voor gevogelte. Wat Lars-Henrik Lau Heckmann vertelt is dat de echte winstmarges liggen bij de menselijke consumptie. Insecten als voedsel zijn interessant omdat de productie potentieel efficiënter per kilo eiwit is dan andere dierproducten. Insecten stoten per kilo 100 tot 1000 keer minder broeikasgassen uit dan varkens of koeien, en het verbruik van water per kilo geproduceerd is veel lager dan bij bijvoorbeeld koeienvlees. De hele opbouw van insectenproductie is anders – zo kan je bijvoorbeeld aan ‘vertical farming’ doen, vertelt Heidi de Bruin, mede omdat insecten tropische dieren zijn die van nature in groepen dicht op elkaar leven. Dit is van belang in een wereld waar steeds meer focus komt op duurzaamheid, en alsnog een snelgroeiende bevolking met vraag naar eiwitten moet worden bediend. Voor menselijke consumptie zijn insecteiwitten niet eens zo vernieuwend als soms gedacht. Geschat wordt dat ongeveer 2 miljard mensen op de wereld insecten regulier insecten eten, in landen zoals Thailand of Mexico is dit dagelijkse kost.
Regionale ontwikkelingen
Nederland en België hebben in Europa een voorsprong op het gebied van insectenproductie omdat de interpretatie van wetgeving de afgelopen jaren meer ruimte gaf dan dat het geval was in bijvoorbeeld Denemarken. Sindsdien is het geharmoniseerd op Europees niveau, en ook geprofessionaliseerd. Vanaf 2018 vallen insecten overal in Europa onder de Novel Foods Law, met als gevolg dat als een bepaalde soort in een land volledige goedkeuring krijgt dat overal in Europa geldt. Proti-Farm heeft als focus de ‘lesser mealworm’, en zij zullen dan ook waarschijnlijk als eerste het dossier voor dit insect als eten indienen. Er blijven wettelijke hobbels bestaan maar er is ook veel ontwikkeling op Europees niveau. Proti-Farm is in samenwerking met DTI aan het opschalen en automatiseren. In 2017 verwerken zij duizenden tonnen ‘natte’ larven in poeder en olie, voor wereldwijde verkoop. Heidi de Bruin meldt dat de productie voor menselijke consumptie bij Proti-Farm het afgelopen jaar al is verdubbeld.
Ook in Denemarken gebeurt er veel; beroemd is het beste restaurant van de wereld, Noma, waar mieren op het menu staan. Ook in een grote supermarkt in Jutland, Salling Super, zijn insecten te vinden in het vriesvak. Ook producten gebaseerd op insecteneiwit, zoals repen en broodbeleg zijn op de Deense markt verkrijgbaar. Daarnaast zie je veel kleinschalige initiatieven zoals start-ups die gastronomisch aan de slag gaan met insecteneiwit. Heidi de Bruin zegt ook dat dit is waar de grote kansen liggen voor bedrijven, om de grondstoffen te verwerken in producten die de Europeaan graag wil eten.
Dat insecteneiwit een hot topic is, is duidelijk. De aandacht van de minister en ook van de pers is groot, dit is bijvoorbeeld te merken aan een nieuwe documentaire ‘Bugs’ die 7 september in Denemarken in première gaat. Zoals Lars-Henrik Lau Heckmann zegt is nu de vraag of aandacht wordt vertaald in ondersteuning en investering, en hij schat die kansen goed in.
Niet alle aandacht is positief, en er zijn mensen die vragen stellen over de ethiek van insectenproductie, met dezelfde punten als over dierenwelzijn als in de reguliere vleesproductie. Zij zijn verder bang dat de aandacht voor insecten afdoet aan de focus op plantaardige eiwitten, welke efficiënter zijn dan dierproducten. In ieder geval is insectenproductie een sector waar veel te gebeuren staat, en de komende jaren spannend zullen zijn.
Jessica Brugmans, Kopenhagen, 29 augustus 2016