Liberalisering Cuba biedt kansen
De economische liberalisering in Cuba, gecombineerd met de verbeterde verhoudingen met de VS, biedt kansen voor het exporterende agrarische bedrijfsleven in Nederland. Dat zegt algemeen directeur Gerard Backx van het pootaardappelbedrijf HZPC. “Cuba staat namelijk voor de uitdaging om de voedselproductie fors te verhogen.”
HZPC is een van de weinige Nederlandse agrobedrijven die ervaring hebben met export naar Cuba. Het bedrijf is hier al decennialang actief.
Het bedrijf exporteert op jaarbasis zo’n 7.000 ton pootaardappelen naar het eiland. Dat is weliswaar nog geen 1% van de totale hoeveelheid pootaardappelen die HZPC wereldwijd verkoopt, maar toch spreekt Backx van een interessante markt.
“Niks is zeker”, zegt Backx. “Veel hangt af van de keuzes die de Cubaanse overheid gaat maken. Er is meer voedsel nodig, dat is de enige zekerheid. En dat betekent dat er kansen zijn voor hoogwaardige agrarische producten uit Nederland.”
Centrale inkoop
Tot nu toe worden de agrarische grondstoffen zoals pootaardappelen centraal ingekocht. De Cubaanse overheid bepaalt welke handelshuizen hun uitgangsmateriaal mogen afzetten op het eiland. Als het gaat om pootaardappelen zijn dat exporteurs uit Canada, Frankrijk en Nederland. HZPC is een van de grootste exporteurs.
De concurrentiepositie van het in Joure (Friesland) gevestigde bedrijf is sterk. Backx: “In ons pakket zitten verschillende robuuste rassen die het uitstekend doen onder Cubaanse omstandigheden. Ons pootgoed is relatief duur, maar de kwaliteit steekt boven dat van onze concurrenten uit. Bovendien zorgen wij voor teeltbegeleiding. Vandaar dat de centrale inkopers in Havanna bij ons blijven aankloppen.”
Hoge importeisen
Export naar Cuba is niet makkelijk, maar dat geldt volgens HZPC-directeur Backx voor veel meer landen buiten Europa. Zo stelt de Cubaanse hoge fytosanitaire eisen. Betaling van het pootgoed kan lang op zich laten wachten. Backx: “Cuba is ver weg en tamelijk bureaucratisch. Dat vraagt veel tijd en aandacht. Toch blijft het land voor ons zeker interessant.”
Gezicht naar de buitenwereld
Cuba keert zijn gezicht langzaam naar de buitenwereld. Wat de gevolgen daarvan zijn voor de landbouw op Cuba is onzeker. Backx veronderstelt dat de aardappel een belangrijk gewas blijft en wellicht in areaal uitbreidt. “In vergelijking met maïs, tarwe en rijst produceert de aardappel namelijk meer voedingsstoffen per liter water. Onder droge en hete klimaatomstandigheden zoals in het Caraïbisch gebied is de aardappel een erg efficiënt gewas. Dat biedt kansen voor ons.”
Verhouding VS-Cuba
Het kan ook anders lopen. “De verbeterde verhouding tussen Cuba en de Verenigde Staten kan ertoe leiden dat Havanna kiest voor import van consumptieaardappelen uit Florida in plaats van de aardappelen zelf te produceren. Amerika ligt erg dichtbij. Ik maak me daar overigens geen zorgen om. Ook voor de productie van die Amerikaanse aardappelen is pootgoed nodig.”
Privatisering landbouw
Als de privatisering van de landbouwproductie doorzet, liggen er volgens Backx kansen voor agrarische exporteurs uit ons land. “Zeker als de privatisering gecombineerd wordt met uitbreiding van het toerisme. De horeca krijgt dan een impuls waardoor de vraag naar hoogwaardige agrarische producten toeneemt. Particuliere boeren kunnen daar op inspelen en zo meer verdienen. Dat leidt weer tot hogere investeringen, bijvoorbeeld aanschaf van trekkers en zaaizaad.”
Backx benadrukt dat het nu eigenlijk nog te vroeg is om precieze voorspellingen te doen. “Alleen zeker is dat de grond erg vruchtbaar is. De mogelijkheden om de eigen landbouwproductie op te krikken zijn groot. Wat dat betreft ben ik optimistisch over de exportkansen van het Nederlandse agrobedrijfsleven naar Cuba.”
Export naar tachtig landen
HZPC is een toonaangevend bedrijf in de teelt en export van pootaardappelen. Dit uitgangsmateriaal wordt geteeld door 800 telers en 55 kwekers. Bij het bedrijf zijn 300 medewerkers in dienst.
Via meer dan 10 vestigingen in Europa en daarbuiten, levert HZPC pootgoed aan zo’n 80 landen in de wereld. Cuba is daar een van.
HZPC heeft in Nederland circa 40% van de export van pootaardappelen in handen. De andere grote exporteur van pootgoed is Agrico met ongeveer hetzelfde exportaandeel.
De export van het resterende pootgoed wordt verdeeld over enkele tientallen bedrijven. Nederland exporteert op jaarbasis 750.000 ton pootaardappelen.
Mondiale aardappelproductie
In de hele wereld wordt op zo’n 19 miljoen ha aardappelen verbouwd. Het land met het grootste areaal is China met ruim 5 miljoen ha. De omvang van het aardappelareaal in de EU is rond 2 miljoen ha, ongeveer even groot als in India.
De aardappelproductie in Afrika groeit de laatste jaren flink, vooral in Oost-Afrika. Algerije is sinds jaar en dag een van grootste importeurs van Nederlands pootgoed.