Foodsector in Duitsland

In de Duitse levensmiddelenhandel worden duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid steeds belangrijker. Andere opmerkelijke trends zijn de stijgende vraag naar biologische, regionale (Aus der Region, für die Region), convenience en out-of-home producten. Deze ontwikkelingen bieden kansen voor de Nederlandse agribusiness met innovatieve oplossingen op onder andere het gebied van logistiek, techniek en verpakkingen die bijdragen aan duurzame regionale productie. Ook is er bij de Duitse supermarktketens behoefte aan nieuwe kwalitatief hoogwaardige en duurzaam geproduceerde levensmiddelen.

Duitse levensmiddelenmarkt

De Duitse levensmiddelenmarkt wordt gedomineerd door vier grote supermarktketens, die samen een marktaandeel van bijna 85% hebben: Edeka (Edeka, Netto, Reichelt), Rewe (Rewe, Penny), Aldi en de Schwarz-groep (Lidl, Kaufland). Daarnaast zijn er belangrijke regionale ketens actief, zoals Tegut en Feneberg, en groeit het marktaandeel van biologische supermarkten zoals Alnatura, Basic AG, Denn’s, BioCompany en Dennree. Huismerken van Duitse supermarkten hebben bij alle productgroepen een aanzienlijk aandeel: volgens de Lebensmittelzeitung wordt van elke 10 euro omzet vier euro uit private labels gegenereerd. Deze tendens zet verder door, niet alleen bij discounters en supermarktketens, maar ook drogisterijen en speciaalzaken. De laatste trends richten zich op biologische, vegetarische en veganistische huismerkproducten en snackassortiment.

Drie agro-Duitslanden: Noordwest-, Oost- en Zuid-Duitsland

Op agrogebied is en blijft Duitsland de belangrijkste handelspartner van Nederland: meer dan een kwart (ruim 20 miljard euro in 2014) van de totale Nederlandse agro-export gaat hier naartoe. De grensregio is vanouds het grootste afzetgebied. Duitsland is op landbouw-, food-en tuinbouwgebied in te delen in drie geografische gebieden. Het noord-westen heeft veel overeenkomsten met Nederland, heeft een grote consumenten-dichtheid en tweederde van de Nederlandse agro export naar Duitsland gaat hierheen, waaronder veel versproducten. Hier is echter hoge concurrentiedruk en weinig groei te verwachten. Het oosten is in ontwikkeling en heeft voornamelijk productiegebied met veel grootschalige landbouw en op een paar grote steden na een lage bevolkingsdichtheid. Zuid-Duitsland is een grote deelmarkt met groeimogelijkheden door de grote koopkracht en een sterke focus op duurzaamheid en regionaliteit. Ongeveer 10% van de Nederlandse export bereikt Zuid-Duitsland. Net als in de rest van Duitsland moeten ook in Zuid-Duitsland veel agroproducten geïmporteerd worden. Nederland is daarbij al een belangrijke handelspartner en na Oostenrijk, Italië en Frankrijk de grootste exporteur naar Zuid-Duitsland, maar er is nog ruimte voor meer handel.

Zakendoen in Zuid-Duitsland

De landbouw en de voedselverwerkende industrie in Zuid-Duitsland zijn vergeleken met de rest van Duitsland kleinschalig en traditioneel. Familiebedrijven hebben vaak meerdere inkomstenbronnen en hebben moeite hun concurrentiepositie te behouden, omdat ze de noodzakelijke modernisering van het bedrijf vaak niet kunnen financieren en te maken hebben met opvolgingsproblematiek. Door de lokale overheid wordt meer ruimte gecreëerd om de landbouw te moderniseren door een versoepelde regelgeving en een verbeterd investeringsklimaat. Het Nederlands agri-bedrijfsleven kan hierop inspelen door samenwerking te zoeken met Zuid-Duitse bedrijven en daarmee hun afzetmarkt te vergroten. Duitsland vergt door de specifieke zakencultuur en het traditionele kleinschalige karakter van de agrosector meer inspanning dan elders in Duitsland. De Nederlandse duurzame productiemethoden in de agrisector zijn vaak onbekend: men heeft tijd nodig om een netwerk op te bouwen en het vertrouwen van de zakenpartner te winnen. Het Landbouw Attaché Netwerk Berlijn kan u ter zake adviseren en ondersteunen bij individuele vragen of sectorinformatie, met handelsmissies en beursdeelnames.

Vakbladen levensmiddelensector

• LebensmittelZeitung
• Lebensmittel Praxis
• Metro Handelslexikon

Brancheorganisaties

Op de website van de brancheorganisatie van de Duitse levensmiddelenindustrie (BVE) is veel marktinformatie te vinden, zoals statistieken, trends en ontwikkelingen.

Vakbeurzen

• ANUGA (Köln, 10-14 oktober 2015) wereldwijd grootste voedingsmiddelenbeurs voor handel en gastronomie, met vakprogramma’s over trends en innovaties in de foodsector. Landbouwbureau Berlijn organiseert een food-handelsmissie naar de ANUGA.
• Iba (München, 12-17 september 2015) internationale vakbeurs voor (banket)bakkerij en snackbranche
• ISM (Köln, 31 januari - 3 februari 2016) internationale vakbeurs voor zoetwarenindustrie
• BIOFACH (Nürnberg, 10-13 februari 2016) is de belangrijkste internationale vakbeurs voor de biologische sector. Het Ministerie van Economische Zaken ondersteunt beginnende Nederlandse deelnemers met een Holland Paviljoen, neem voor meer informatie contact op met Landbouwbureau Berlijn
• INTERNORGA (Hamburg, 11 – 16 maart 2016) is met meer dan 1.300 exposanten de grootste Europese vakbeurs voor de out-of-home en horeca markt.
• ISS GUT! (Leipzig, 1-3 november 2015), nieuwe regionale beurs voor gastronomie en out-of-home markt in de oostelijke deelstaten
• Food Ingredients Europe (Parijs, 1-3 december 2015; Frankfurt, 29/11-01-12 2016)
• ANUGA FoodTec (Köln, 20-23 maart 2018) vakbeurs voor food technologie