Dialoog met Rusland via groene lezingen

De relatie met Rusland is complex. Eén manier om de dialoog gaande te houden, zijn frequente lezingen van Nederlandse experts in het domein Agri & Food. In Moskou, Sint-Petersburg, het Siberische Tomsk, maar ook in Wit-Rusland luisteren studenten, professionals en start-ups naar hoe Nederland omgaat met voedselverspilling, smart-farming en groene steden.

“Voor de Nederlandse land- en tuinbouw is Rusland, na de VS en China, met ruim €1,1 miljard aan exportwaarde nog altijd de derde grootste afzetmarkt buiten de Europese Unie. Onder meer landbouwmachines, tuinbouwkassen en genetisch materiaal vinden hun weg naar dit land”, aldus Meeuwes Brouwer, landbouwraad in Moskou.

Toch blijven de verhoudingen tussen Nederland en Rusland gespannen. Door middel van verschillende initiatieven probeert de Nederlandse ambassade de dialoog levend te houden. Dit komt onder meer tot uiting in het Dutch Science Talks-programma dat is opgezet samen met het Nederlandse kantoor van Nuffic in Moskou, het Netherlands Education Support Office.

Louise Fresco

Louise Fresco, Robbert van Otterdijk, Jaap Wagenaar en Corné Cocks zijn slechts enkele namen die in Rusland deelnamen aan de lezingenreeks. Fresco, voorzitter van de Raad van Bestuur van Wageningen University & Research, sprak over verantwoorde landbouw en voedselconsumptie in Moskou en Krasnodar, terwijl Van Otterdijk – werkzaam bij de FAO (de Voedsel en Landbouworganisatie van de VN) – sprak op de grootste agrarische universiteit van Rusland over voedselverspilling.

Robotisering en uitwisseling

In Skolkovo, wat de Silicon Valley van Rusland moet worden, gaf Corné Cocks – expert op het gebied van precisielandbouw – een lezing voor jonge start-ups. In een hypermodern complex even buiten Moskou ging Cocks met een jong publiek in discussie over de inhaalslag die Rusland aan het maken is op het gebied van smart farming en robotisering van de landbouw.

Zulke lezingen zorgen niet alleen voor kennisoverdracht naar de Russen, maar laten ook de Nederlandse sprekers kennismaken met hun Russische collega’s die soortgelijk onderzoek doen. Vaak leidt dat tot duurzamere contacten met herhaalde uitwisseling. De vele lezingen die worden gehouden op universiteiten zorgen er ook voor dat Russische studenten hun blik verbreden. Dit is van belang als er grensoverschrijdende uitdagingen op ons pad komen. Jaap Wagenaar, professor aan de Universiteit van Utrecht en verbonden aan het departement infectieziekten en immunologie, vertelde in Moskou bijvoorbeeld dat vermindering van het gebruik van antibiotica bij landbouwhuisdieren een wereldwijde opdracht is.

Living Lab voor Smart Cities

Ook bij temperaturen van -20 of kouder wordt er landbouw bedreven. In Tomsk, dat halverwege tussen Moskou en Vladivostok ligt, kun je inmiddels spreken van een kleine Nederlandse enclave. De vele contacten tussen de studentenstad in Siberië en Nederland zijn ontstaan middels de triple helix: het samenwerkingsmodel tussen de academische wereld, de overheid en de bedrijfsleven. Dit model komt tot uiting doordat de Nederlandse ambassade met het Nuffic Neso-kantoor in Moskou, Nederlandse bedrijven en hoger onderwijsinstellingen de afgelopen jaren meerdere bezoeken bracht aan Tomsk.

Lecture on microbiological resistance

Deze samenwerking met de regionale overheid in Tomsk, het lokale bedrijfsleven en onderwijsinstellingen heeft geresulteerd in een Living Lab op het gebied van Smart Cities, met veel aandacht voor groene zones, die de stad uiteindelijk – ook voor jongeren - aantrekkelijker moet maken.

Maar de regio Tomsk kent meer banden met Nederland. Zo reisden er meerdere Russische delegaties naar Nederland om hier kennis te maken met het ambacht van de kaasmakerij en ze bezochten science parks, waar het triple helix-model weer naar voren kwam. Een volgend project dat aandacht krijgt, is de ontwikkeling van tuinbouwkassen in extreme omstandigheden.

Een nieuwe generatie

Elk jaar studeren er meer Russen in Nederland en andersom. De aandacht bij deze jonge generatie komt steeds meer te liggen op duurzaamheid, niet alleen binnen de landbouw, maar ook breder binnen de circulaire economie. Een lokaal Russisch initiatief is de associatie van groene universiteiten waar studenten pro-actief projecten optuigen die hun instellingen moeten vergroenen: van het scheiden van afval tot het plaatsen van zonnepanelen. Het zijn deze jongeren die ook actief aansluiting zoeken bij de lezingen binnen de Dutch Science Talks. Deze people-to-people-contacten zijn uitermate belangrijk wanneer de politieke situatie complex blijft.

Dutch Science Talks is een serie van lezingen georganiseerd door het Netherlands Education Support Office (NESO) in Moskou. Dit kantoor is een van de tien buitenlandse kantoren van de Nederlandse overheidsstichting Nuffic. Neso Russia werkt, in nauwe samenwerking met de Nederlandse ambassade en consulaat, aan het positioneren van het hoger onderwijs in Rusland.

De Dutch Science Talks-lezingen worden verdeeld over vier verschillende onderwerpen:

  • Peace & Justice – Make Law, not War
  • Agriculture & Food – Good food for a better world
  • Circular Economy – Reduce, recycle and reuse for a better tomorrow
  • Designing the Future – The worlds as a better place

Links

Dutch Science Talks: www.dutchsciencetalks.com
Dutch Science Talks video: https://www.youtube.com/watch?v=BwNG0FoaGjw

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Nuffic Neso Russia, www.nesorussia.org

Jerke Verschoor, directeur Nuffic Neso Russia
Landbouwteam, Nederlandse ambassade Rusland
Twitter: @AgriMoskou
mos-lnv@minbuza.nl

November 2019

Deze bijdrage maakt deel uit van de Agrospecial Kennisuitwisseling. Via onderstaande link kunt u alle overige bijdragen lezen over dit thema.