'Stevig onderhandeld in Brussel, maar altijd met open vizier'

De professionele dierhouderij in de Europese Unie is op weg naar een forse verlaging van het medicijngebruik. Bij de vaststelling van het protocol hiervoor speelde Nederland een belangrijke rol. Dat zegt landbouwraad Eric van der Sommen. Hij was afgelopen vijf jaar werkzaam in het landbouwteam van de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie (PV EU). Binnenkort neemt hij afscheid.

Op zijn visitekaartje staat zijn officiële functie: Raad voor Dier- en Plantgezondheid en Duurzame Voedselproductie. Hij kan zijn belangrijkste taken in het landbouwteam eigenlijk niet kernachtiger omschrijven. De breedte van het visitekaartje komt volgens hem overeen met de grote diversiteit in dossiers die door hem worden beheerd.

Eric van der Sommen
Eric van der Sommen

Protocol geneesmiddelen

Wat betreft zijn dierlijke takenpakket was hij nauw betrokken bij de nieuwe regelgeving rond het gebruik van diergeneesmiddelen. “Vanuit Nederland willen wij dat gebruik ook in Europees verband omlaag brengen. In Nederland doen we dat al vele jaren met succes, en dat zou natuurlijk in alle lidstaten moeten gebeuren. Bijna anderhalf jaar heb ik daar in nauwe samenwerking met mijn collega’s van LNV over onderhandeld. Resultaat is het veterinaire EU-protocol diergeneesmiddelen. De ambitie in dat protocol om het gebruik van antibiotica omlaag te brengen, is hoog. Daar heb ik een rol bij kunnen spelen en dat maakt me best trots.”

Nederlandse belangen

Ons land heeft permanente vertegenwoordigingen bij de OESO (Parijs), FAO (Rome) en Europese Unie (Brussel). Bij de PV EU werken experts van alle ministeries. Doel is om de Nederlandse belangen in Brussel zo goed mogelijk te behartigen.

Het landbouwteam doet dat op het gebied van de agrofoodsector. Van der Sommen: “Wij zijn de oren en ogen van Den Haag in Brussel en vice versa. Uiteindelijk gaat het erom de Nederlandse landbouwvisie en -belangen zo goed mogelijk in de Europese gremia voor het voetlicht te brengen.”

'De kern is dat we toe moeten naar een meer duurzame landbouw. Dat is noodzakelijk om ook in de toekomst nog voedsel te kunnen produceren. Nederland wil die kant op'

Mammoettanker

Hij vergelijkt de EU met een mammoettanker. “Maar ook zo’n tanker kun je sturen. Dat gaat langzaam, vraagt veel timing, communicatie en onderhandelingstechniek, maar dan zie je dat beweging toch mogelijk is. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzame landbouw. Het landbouwteam bij de PV is een van de radertjes. Ik kijk daar met veel voldoening op terug.”

Meer dan fulltime

Door de week in Brussel, in het weekeinde terug naar zijn huis in Middelburg. Een Brusselaar is hij niet geworden, maar hij heeft wel van de stad genoten. “Maar om eerlijk te zijn, mijn werkweken waren overvol. Vergaderingen, seminars en recepties, dat gaat ook na kantoortijden door. Wie bij de Permanente Vertegenwoordiging in Brussel werkt, is daar meer dan fulltime mee bezig. Dat is trouwens helemaal niet erg, integendeel eigenlijk.”

Het Berlaymont-gebouw, vestiging van de Europese Commissie
Het Berlaymont-gebouw, vestiging van de Europese Commissie

Farm-to-Fork-strategie

Het gesprek komt op de Farm-to-Fork-strategie. Deze Brusselse visie op het toekomstige voedselsysteem heeft afgelopen jaren in belangrijke mate zijn agenda bepaald. “De kern is dat we toe moeten naar een meer duurzame landbouw. Dat is noodzakelijk om ook in de toekomst nog voedsel te kunnen produceren. Nederland wil die kant op. Aan mij de taak om samen met collega’s uit Den Haag zoveel mogelijk elementen van onze visie op kringlooplandbouw in de Farm-to-Fork-strategie te krijgen. Het gaat soms om kleine tekstwijzigingen. Ik constateer dat de eindversie van de Europese Commissie toch wel aardig lijkt op de LNV-visie. Ik zeg dan: dat hebben we niet slecht gedaan.”

Proactief

Hij wil daar graag nog wat aan toevoegen. “Bij de Farm-to-Fork-strategie zijn we er vanuit Nederland direct bovenop gesprongen, bij het prille begin. Beter aan de voorkant vanuit een positieve grondhouding meedenken en ideeën aandragen dan achteraf, als de teksten vrijwel klaar zijn, proberen om wijzigingen aan te brengen. Een proactieve houding is veel effectiever. Zeker als je dat vanuit een positieve grondhouding doet en luistert naar collega’s uit andere lidstaten. De belangen zijn nu eenmaal verschillend. Het is goed om daar rekening mee te houden en begrip voor te tonen.”

Kantoor Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie
Kantoor Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie

Dierenarts

In het verre verleden was hij praktiserend dierenarts. Die werkervaring heeft hem veel gebracht. Eerst op het ministerie van LNV, afgelopen periode in Brussel. “Ik weet hoe de praktijk eruitziet in de veehouderij; op boerderijen, in de veehandel en in slachthuizen. Dat geeft mij een voorsprong bij het bedenken van regelgeving. Ik ken sluipwegen en doodlopende routes waardoor ik beter dan andere collega’s in staat ben om praktisch uitvoerbare regels op te stellen en mee te denken over uitvoerbare handhaving.

Met open vizier

Wie bij de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland in Brussel werkt, moet af en toe keihard onderhandelen, zegt Van der Sommen. “Dat hoort bij het spel. Nederland heeft een visie en wil die Europees doorvertalen. Dat is ook een van de dingen die ik meeneem en aan mijn opvolger meegeef. Strijd met open vizier voor de Nederlandse belangen, als het moet hard, maar ga achteraf altijd een pilsje drinken met je opponenten. Ik vertrek uit Brussel zonder vijanden te hebben gemaakt. Ik denk dat openheid en transparantie daar het grootste geheim van zijn”.

Contact

E-mail: bre-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLatEU