Italië tegen gelijktrekken hectarepremies
Over de vernieuwing van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) verschillen de meningen tussen de lidstaten. Italië is bijvoorbeeld fel tegen het gelijktrekken van de hectaretoeslagen in de EU. In gesprek met Marguerite Sipman, zij werkt sinds 2000 als vertegenwoordiger van het ministerie van LNV in Italië.
De landbouw is in Italië na de metaalindustrie de belangrijkste economische sector in het land. Het land telt 1,5 miljoen landbouwbedrijven en zorgt dus voor veel werkgelegenheid. De bedrijven zijn gemiddeld 8,5 hectare groot. De helft van de bedrijven is kleiner dan 2 hectare.
‘Made in Italy’
De landbouw krijgt veel aandacht van de overheid vanwege de belangrijke bijdrage van de sector aan de economie op het platteland. Zuivel en vlees zijn in het noorden belangrijke sectoren; in het zuiden zijn dat vooral groenten, fruit, olijven en druiven. Daarnaast speelt ook het belangrijke aandeel van ‘Made in Italy’ agrofoodproducten in de totale exportcijfers een rol.
Italië kent ruim driehonderd landbouwproducten met een zogeheten beschermde EU-oorsprongsbenaming (exclusief de wijnen, dat zijn er nog eens vijfhonderd) en heeft daarmee het hoogste aantal in de EU op haar naam. Dit zijn allemaal producten met een hoge toegevoegde waarde, waarmee Italië onderscheidend wil zijn in kwaliteit.
Hoe belangrijk zijn de hectaretoeslagen voor de Italiaanse boeren?
Sipman: “Volgens de jongste cijfers dragen de Brusselse toeslagen voor 28% bij aan het inkomen van de Italiaanse boeren en tuinders. De regering van Italië is daarom ook fel tegen het gelijktrekken van de hectaretoeslagen. Als dat zou gebeuren, gaat het inkomen van de Italiaanse boeren omlaag en dreigen veel van de bedrijven om te vallen.
De premies voor de boeren zijn bij de vorige hervormingsronde in 2014 al omlaag gegaan, een verdere daling wordt hier onacceptabel gevonden. Een gelijke hectarepremie in alle lidstaten gaat ook voorbij aan productiekosten die in de EU onderling nogal verschillen, zoals grondprijzen en arbeidskosten. Inmiddels is op initiatief van Italië in samenwerking met Nederland een coalitie in de EU gevormd met nog zes lidstaten tegen deze zogeheten externe convergentie.”
Verlaging van het GLB-budget is waarschijnlijk. Hoe kijkt Italië daar tegenaan?
“Ook daar verzet de Italiaanse regering zich tegen. De Europese Commissie wil de landbouw via het GLB verder vergroenen. Daar past geen verlaging van het Europese landbouwbudget bij, is de redenering hier. De boer kan de extra kosten die hij maakt voor klimaat en biodiversiteit niet doorberekenen aan de consument. De stelling is hier dat met een combinatie van minder steun en extra eisen een verkeerd signaal aan boeren wordt gegeven.”
Is verdere vergroening voor Italië bespreekbaar?
“Dat wel. Biodiversiteit staat hoog op de politieke agenda. Italië heeft veel natuurgebieden en daar wordt veel belang aan gehecht. Dat het GLB meer wordt gericht op natuur, landschap en klimaat krijgt steun in dit land. Een meer flexibele invulling van het GLB via de zogeheten Nationale Strategische Plannen wordt ook positief gewaardeerd. De Italiaanse regering plaatst wel een kritische kanttekening. Er zijn twijfels of dit werkelijk zal leiden tot de beoogde vereenvoudiging en lagere administratieve lastendruk.”
Wat zijn andere punten op de Italiaanse GLB-agenda?
“De overheid wil het GLB inzetten voor risicomanagement op agrarische bedrijven. Boeren moeten zich kunnen indekken tegen de risico’s van extreem weer en lage opbrengstprijzen. Het GLB zou daarvoor het instrumentarium moeten leveren. Verder wil Italië de positie van boeren in de keten verbeteren. Ook extra steun voor bedrijfsopvolgers is belangrijk voor Italië.”
Zijn maatschappelijke organisaties bij het GLB-debat betrokken?
“Maatschappelijke organisaties en ook sectororganisaties krijgen zeker de gelegenheid om mee te denken over de inbreng van Italië in Brussel. Dat geldt trouwens in de eerste plaats voor de 21 regio’s in Italië. Deze hebben veel invloed omdat ze op landbouwgebied eigen verantwoordelijkheden hebben. Voorstellen van de Europese Commissie over het GLB 2021 – 2027 worden dus besproken met de regio’s én met de betrokken maatschappelijke organisaties en andere stakeholders.”