Frankrijk heeft een nieuwe regering

Élisabeth Borne, nieuwe premier van president Macron, heeft haar kabinet op 20 mei gepresenteerd. Hierin is Marc Fesneau de nieuwe minister voor landbouw en voedselsoevereiniteit, en Amélie de Montchalin de nieuwe minister van ecologische transitie en regionale cohesie. Beiden waren in de regering Castex ook al minister. Sowieso komen veel oude gezichten terug – zij het soms wel op een nieuwe plek- en geldt deze regering dus als een teken van continuïteit. Justine Benin is wel één van de nieuwe bewindslieden en is benoemd tot staatssecretaris van Zee.

De nieuwe ploeg gaat van start terwijl er op 12 en 19 juni nog parlementsverkiezingen volgen, en veel ministers moeten daarbij hun zetel in het parlement weten te behouden. Het is nog niet zeker dat Macron in het nieuwe parlement de steun van een meerderheid van de parlementariërs zal hebben, en de koers van de nieuwe regering kan in die zin slechts ‘voorlopig’ zijn. Ook is deze regering in de ogen van velen een ‘tussenregering’ en niet de definitieve ploeg voor de komende jaren.

Élisabeth Borne
Beeld: ©AFP
Élisabeth Borne

Élisabeth Borne als premier

Maandag 16 mei eind van de middag was het zover. 22 dagen na de presidentsverkiezingen had president Macron een nieuwe Première Ministre: Élizabeth Borne, oud-minister van arbeid, werkgelegenheid en arbeidsintegratie, maar ook van ecologie (2019/2022). Haar naam werd al sinds Macrons verkiezingszege genoemd, al heeft Macron naar verluid ook andere kandidaten gepolst (onder meer Christine Lagarde van het IMF, en oud-minister Catherine Vautrin). De keuze voor de Premier is niet zonder betekenis: in het licht van de aanstaande parlementsverkiezingen op 12 en 19 juni 2022 is dit een belangrijk signaal. In Borne vond Macron iemand uit de linkerflank van zijn beweging LREM (zij is o.a. voormalig kabinetslid van de Socialistische Premier Lionel Jospin). Borne is vrouw, hoger opgeleid (ingenieur), brengt een enorme hoeveelheid bestuurlijke ervaring met zich mee en heeft ervaring op sociaal, economisch en ecologisch vlak. Borne is, net als haar voorganger, niet flamboyant noch politiek en belichaamt zo in zekere zin eerder de continuïteit dan een radicaal nieuwe koers voor Macron II.

Macron heeft gezegd dat ecologische transitie een topprioriteit zal zijn voor de komende jaren, en dat de premier persoonlijk sturing zal geven aan de dossiers rond ecologische transitie.

Als reactie op de benoeming van Élisabeth Borne heeft de grootste agrarische vakbond FNSEA in een persbericht diezelfde dag haar vermeende "bereidheid tot luisteren en dialoog, met name met de bemiddelende instanties" toegejuicht. De nieuwe regeringsleider zal dus belast zijn met de ecologische planning. FNSEA ziet deze nieuwe opdracht als een "belangrijke koerswijziging" en hoopt "af te komen van de korte termijn beslissingen waaraan de landbouwers dagelijks worden onderworpen". Deze planning moet in overeenstemming worden gebracht met de doelstelling van voedselsoevereiniteit en gebaseerd zijn op al het werk dat door de landbouwwereld is verricht", aldus FNSEA, die erop aandringt dat de landbouw "zijn volledige plaats krijgt in de arbitrage van de ecologische planning".

Beeld: ©Mouvement Democrate

De nieuwe landbouwminister Marc Fesneau

Marc Fesneau wordt de nieuwe minister van landbouw en voedselsoevereiniteit. De term ‘voedselsoevereiniteit’ is nieuw, het was eerder het ministerie van landbouw en voedsel.  Marc Fresneau werd geboren op 11 januari 1971 in Parijs. Hij studeerde Levens- en Aardwetenschappen en is in 2003 afgestudeerd aan de faculteit Science Po (politicologie).

Van 2010 tot 2017 was hij secretaris-generaal van de politieke partij MoDem en directeur van het opleidingsinstituut Institut de formation des élus démocrates. MoDem is centrumrechts en liberaal, en schurkt heel dicht aan tegen de LREM beweging van Macron (LREM staat voor La République En Marche!). Modem is dan ook onderdeel van de coalitie die Macron ondersteunt als president.

Zeer gehecht aan zijn familiewortels in het departement Loir-et-Cher, was Marc Fesneau van 1995 tot 2017 gemeenteraadslid voor het dorp Marchenoir. In deze periode was hij ook betrokken bij de regionale politiek als regionaal raadslid voor de regio Centre-Val de Loire, van 2004 tot 2010. Tevens werd hij in 2000 directeur van de afdeling "Lokaal ontwikkelingsbeleid en Europese fondsen" van de Landbouwkamer van het departement Loir-et-Cher. Marc Fesneau heeft de aanzet gegeven tot de oprichting van een houtenergiesector in de Loir-et-Cher, en hij geldt als zeer deskundig op het gebied van vraagstukken van ruimtelijke ordening en landbouw. Hij bezoekt regelmatig boeren, de laatste tijd met name om het probleem van de wolven te bespreken.

Bij de parlementsverkiezingen van 2017 werd hij verkozen als afgevaardigde voor Loir-et-Cher, en vervolgens tot voorzitter van de MoDem-fractie in de Assemblée Nationale (parlement).

Op 16 oktober 2018 werd hij benoemd tot staatssecretaris bij de eerste minister, belast met de betrekkingen met het parlement, in de regering van Premier

Op 6 juli 2020 werd hij in de regering Castex in zijn functie bevestigd, als ‘gedelegeerd minister’ belast met de betrekkingen met het Parlement en de participatie van de burgers.

Beeld: ©AFP

Amélie de Montchalin, de nieuwe minister van ecologische transitie en regionale cohesie

Amélie de Montchalin werd op 19 juni 1985 geboren in Lyon.

In 2005 ging zij studeren aan de Hogere Economische School van Parijs, waar zij in 2009 afstudeerde met een masterdiploma in management. Tijdens haar studie werkte ze als stagiaire voor Valérie Pécresse in het parlement.

Van 2009 tot 2012 werkte Montchalin als econoom belast met eurozone-analyse voor Exane BNP Paribas. Daarna studeerde ze aan de Kennedy School of Government van Harvard University, waar ze in 2014 afstudeerde met een Master of Public Administration. Vanaf september 2014 werkte ze bij de verzekeringsmaatschappij AXA aan kwesties met betrekking tot wereldwijd overheidsbeleid, gegevensbescherming en klimaatverandering.

Als lid van de LREM beweging van Macron werd zij in 2017 verkozen als lid van het parlement voor het 6e kiesdistrict Essonne (dicht bij Parijs). Van 2017 tot 2018 was zij de whip van de La République En Marche fractie in de Commissie Financiën van het parlement.

Voordat zij zich aansloot bij En Marche! identificeerde Montchalin zich als politiek centrum-rechts. Ze heeft gezegd ontgoocheld te zijn geraakt over ex-premier François Fillon en geïnspireerd te zijn geraakt door Emmanuel Macrons hervormingsgezinde en pro-Europese houding, en ook door wat zij ziet als zijn bereidheid om vaardigheden voorrang te geven boven politieke ervaring.

Op 27 maart 2019 werd ze benoemd tot staatssecretaris voor Europese Zaken, als opvolger van Nathalie Loiseau. Ze bekleedde deze functie tot juli 2020, toen ze werd bevorderd tot minister van Transformatie en Overheidsdienst. Ze geld als een naaste van Macron.

Beeld: ©AFP

Justine Bénin, staatsecretaris van Zee

Opvallend is dat ze niet de titel ‘minister van Zee’ heeft gekregen, wat haar voorgangster Annick Girardin wel was. Ze valt als staatssecretaris direct onder de Premier.

Justine Bénin werd geboren op 12 maart 1975 op het overzeese eiland Guadeloupe (Caraïben). Zij komt dus net als haar voorgangster Girardin van een overzees gebiedsdeel, en een klein eiland.

Ze maakte haar debuut in de politiek bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2008 door in de raad van Le Moule te worden gekozen op de lijst van de partij van toenmalig president Sarkozy. Bij de regionale verkiezingen van 2010 werd ze gekozen op de lijst van de socialistische winnaar Victorin Lurel.

Op 17 juni 2017 werd ze verkozen tot linkse afgevaardigde voor het 2e kiesdistrict van Guadeloupe, waarbij ze 64,26% van de uitgebrachte stemmen kreeg in de 2e ronde tegen de LREM-kandidaat Diana Peran. Ze is de afgelopen jaren echter aansluiting gaan zoeken bij de partij MoDem, die president Macron ondersteunt. Ze heeft 3 jaar geleden bekendheid gekregen met het opstellen van een gevoelig rapport voor een onderzoekscommissie van het parlement, over de vervuiling van drinkwater op het eiland Guadeloupe (met de stof Chlordécone).

Voorts

Julien Denormandie, Barbara Pompili en Annick Girardin keren niet terug in de nieuwe regering. Dat is zeker een verrassing als het gaat om minister Denormandie. Hij zegt meer tijd aan zijn gezin te willen besteden. Het is echter waarschijnlijk dat hij vroeg of laat terugkomt als leider van de partij LREM of in een andere rol, omdat hij geldt als een vertrouweling van president Macron.