Actieplan Franse overheid voor de landbouw n.a.v. de oorlog in Oekraïne

Op 16 maart j.l. heeft de Franse minister van Landbouw Julien Denormandie het Franse ‘weerbaarheidsplan’ voor de agrarische sector naar buiten gebracht, het zogenaamde “Plan de résilience”.

Plantje
Beeld: ©MAA

Dit weerbaarheidsplan bestaat uit 4 belangrijke onderdelen voor de korte termijn, en daarnaast maatregelen voor de middellange termijn (zie tweede lijstje):

1- Tegen de forse stijging van de brandstofprijzen

  • Korting van 15 cent/liter op brandstof, exclusief belasting, per 1 april. Dit geldt ook voor diesel voor agrarische voertuigen (niet voor de weg bestemd).
  • Naast deze maatregel voert de regering een vervroegde terugbetaling van de brandstofbelasting op wegtransport (TICPE) voor 2021 in en, op verzoek, een voorschot van 25% voor de TICPE 2022.
  • Voor vissers is door de overheid steun van 35 cent/liter brandstof toegezegd, met ingang van 17 maart. Daarnaast heeft de sectororganisatie ‘France filière pêche’ 6 miljoen euro vrijgemaakt voor het opvangen van de prijsstijging van brandstof.

2- Tegen de forse stijging van de gaskosten

Agrarische- en bosbouwbedrijven, als ook agrofoodbedrijven, kunnen in aanmerking komen voor speciale steun. Deze steun zal gaan naar ondernemingen waarvan de uitgaven voor gas en elektriciteit ten minste 3% van hun kosten bedragen en die in 2022 verliesgevend zouden worden als gevolg van de stijging van hun energiekosten.  In het kader van het “Plan de résilience” wordt de helft van de extra energiekosten gedekt, tot de limiet van de verliezen. 

Veel landbouw- en agrofoodbedrijven voldoen aan dit criterium van 3%. Denk hierbij aan tuinders, pluimveeproducenten, suikerfabrieken, zuivelbedrijven en vele anderen. 
 

3- Stijging kosten veevoeder

Concreet is deze steun bedoeld voor boeren die sterk afhankelijk zijn van de aankoop van diervoeder en die als gevolg van deze stijging verliezen zullen lijden. 

Deze maatregel is voor vier maanden geldig, vanaf 15 maart. Voor deze steun wordt maximaal 400 miljoen euro uitgetrokken. De komende dagen worden de details van dit steunpakket voor veevoerkosten in overleg met stakeholders uitgewerkt.
 

4- Verhoging dit jaar van de envelop sociale zekerheidsbijdragen met nog eens 60 miljoen euro

Dit is bedoeld voor agrarisch ondernemers die worden geconfronteerd met andere lastenverhogingen dan die welke onder de sectorale maatregelen vallen, en die hun exploitatierekeningen aanzienlijk zien verslechteren. 

Naast deze 4 maatregelen voor de korte termijn zijn er 4 maatregelen voorzien om de landbouw- en voedselproductie naar de toekomst toe veilig te stellen. 

1- Ten eerste, het openbreken van de prijsafspraken in de keten

Gezien de ingrijpende verandering van de economische omstandigheden moeten de distributeurs de meerjarige contracten die zij met veel leveranciers hebben afgesloten, waar nodig aanpassen. Er moeten dus nieuwe onderhandelingen worden geopend op basis van een transparante dialoog tussen de partijen, met de toepassing van indexeringsmechanismen. Dit kan op basis van de  heronderhandelingsclausules die in de recente wet Egalim 2 zijn opgenomen. (Voor meer informatie over de wet Egalim 2, zie link naar het Agrobericht onderaan dit artikel). 

Alle spelers in de agrovoedingsketen zijn afgelopen vrijdag bijeengebracht door het ministerie van Economie en het ministerie van Landbouw, om deze onderhandelingen af te trappen. De overheid geeft het goede voorbeeld in het kader van de contracten die het zelf heeft afgesloten. De Franse ministers van Landbouw (Julien Denormandie) en Industrie (Agnes Pannier-Runacher) roepen op tot bescherming van de inkomsten van boeren en levensmiddelenproducenten nu de energie- en tarweprijzen stijgen en de tekorten aan zonnebloemzaad, meststoffen en vis groeien. De tarweprijzen zijn sinds 26 februari met 36% gestegen (+36% voor tarwe, +30% voor maïs, +46% voor zonnebloemzaad) en zelfs +90% voor gas.

De Franse ministers roepen de retailers op "zich niet te verschuilen achter juridische formaliteiten en contracten" en roepen de fabrikanten op "transparant te zijn over de realiteit van de kostenstijgingen". Wekelijks zullen follow-upvergaderingen worden georganiseerd.  

Volgende week is een soortgelijke onderhandeling te verwachten met de restauratiesector en de kantines & cateringsector.
 

2- Het veilig stellen van de beschikbaarheid van meststoffen

Er zal een plan worden uitgewerkt om de bemesting voor de volgende campagne in het najaar van 2022 veilig te stellen, met inbegrip van: 

  • Oprichting van een werkgroep om ingevoerde grondstoffen en de productie van meststoffen op Franse bodem veilig te stellen;
  • De aanpassing of het uitstel van regelgevende maatregelen die van invloed kunnen zijn op de beschikbaarheid van meststoffen in 2022; 
  • De ontwikkeling van het gebruik van organische meststoffen. 
     

3- Ten derde, meer plantaardige eiwitten produceren, met name, in 2022

Om de productie van plantaardige eiwitten op te voeren, zou Frankrijk met name braakliggende gronden willen inzaaien. Aangezien deze maatregel niet zomaar is toegestaan binnen het GLB, moet deze op Europees niveau worden besproken. 

4- Verdere beperking van de afhankelijkheid van importen van agrarische producten

Frankrijk had van de zogenaamde ‘voedselsoevereiniteit’ de afgelopen jaren al een politieke prioriteit gemaakt. Het Coronaherstelplan en het plan France 2030 hebben al aan bijgedragen aan het herstel van deze voedselsoevereiniteit. De volgende acties zullen hier nu een extra bijdrage aan gaan leveren: 

  • De uitvoering van een ‘stikstofsoevereiniteitsplan’ door de productie van groenbemesting en de ontwikkeling van waardeketens voor organische meststoffen te bevorderen,
  • Versterking van het bestaande Franse plan inzake plantaardige eiwitten, dus uitbreiding van de productie en consumptie van plantaardige eiwitten, voor humane en diervoeding,
  • De ontwikkeling van een plan voor ‘energiesoevereiniteit’ op landbouw- en voedingsgebied, om de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen (o.a. biogas) en het koolstofvrij maken van de landbouw- en voedingsmiddelenindustrie te versnellen;
  • Tenslotte de ontwikkeling van een Frans en Europees soevereiniteitsplan "Groenten en Fruit", waarbij de overzeese gebieden nauw betrokken zullen worden. Frankrijk importeert nu 50% van de geconsumeerde groente en fruit, en wil dit inperken.