Frankrijk: nieuw Plan voor Zaden en Planten verschenen

Frankrijk is de grootste Europese producent en grootste exporteur ter wereld van zaden. Frankrijk heeft een lange geschiedenis in de zaadhandel en is toonaangevend op deze markt. Sinds 1932 worden op de officiële rassenlijst de rassen vermeld die in Frankrijk in de handel mogen worden gebracht.

Les semences France
Beeld: Ministere de l`Agriculture et de l`Alimentation France

Enkele cijfers over de zadensector in Frankrijk

  • Nummer 1 in Europa qua productie van zaden + wereldwijde export
  • 1,6 miljoen ton gecontroleerd en gecertificeerd zaaigoed
  • 17.800 primaire producenten van zaden, op 380.000 hectare 
  • 244 productiebedrijven
  • 74 selectiebedrijven
  • 6.011 distributiebedrijven

De interprofessionele vereniging Semae verkondigde afgelopen 15 december dat Frankrijk een handelsoverschot op het gebied van de buitenlandse handel van 1,1 miljard euro geboekt.

De handelsbalans 2020-21 voor zaden en planten steeg met 6,7% en bereikte een nieuw record van 1.106 miljoen euro onder het gecombineerde effect van een stijging van de uitvoer met 3% en een daling van de invoer met 2%. 

Klimaatverandering

Naast de wereldwijde temperatuurstijging krijgen boeren ook te maken met frequentere en intensere klimaatrisico`s. Om de weerbaarheid van de landbouwproductie te waarborgen en te vergroten zijn de kwaliteit van de rassen, zaden en planten van groot belang; om beter opgewassen te zijn tegen klimaatverandering, maar ook tegen plagen en ziekten die zich hebben ontwikkeld als gevolg van de steeds intensievere wereldhandel. Kortom zaden en planten vormen een essentiële schakel voor de voedselsoevereiniteit van de landbouwketens in Frankrijk en Europa.

Zaden- en plantenplan Frankrijk

Het Franse Ministerie van Landbouw heeft dit najaar een nieuw “Plan de semences et plants” (zaden- en plantenplan) opgesteld. Het gaat bij dit plan om een nieuwe versie van het plan dat tussen 2008 en 2016 van kracht was. Het nieuwe plan is opgesteld in nauwe samenwerking met het Permanent Technisch Comité voor de Teelt van Gewassen, dat alle actoren van deze Franse topsector verenigt. Het Inrae (Frans onderzoeksinstituut voor landbouw, voeding en milieu), het Franse Ministerie van Landbouw en de SEMAE (dat is een soort productschap voor zaden en planten) zullen meewerken aan de uitvoering van het plan.

Het plan sluit aan bij de huidige Franse hervormingen voor een meer klimaatbestendige landbouw, “Varenne agricole de l`eau et du changement climatique”  genaamd (zie link onderaan het artikel voor meer informatie). Dit project werkt aan voorstellen voor nieuwe landbouwpraktijken om de Franse Landbouw meer klimaatbestendig te maken. Daaronder vallen ook genetische selectie en nieuwe gewassen.

Het plan gaat in op het gebruik van nieuwe technieken, het beter gebruiken van data en verbeterde Europese samenwerking. Bij de nieuwe technieken gaat het o.a. over nieuwe technieken voor fenotypering en moleculaire technologie bij het evalueren van soorten zaden en planten. De evaluatiemethoden moeten ook efficiënter worden, o.a. door verdere digitalisering. 
“De optimalisering van de methoden zal gebaseerd zijn op de invoering van nieuwe instrumenten in de registratie- en certificeringssystemen (genotypering, fenotypering, modellering, enz.), ondersteund door onderzoeksprojecten. »
 

Sanitaire controle van zaden
Beeld: ©sgsgroup.fr

In dit plan wordt bijzondere nadruk gelegd op de rol van zaden voor de bevordering van diversiteit van gewassen, waardoor de biologische regulering en de veerkracht van teeltsystemen worden vergroot. De acties voor de instandhouding van genetische rijkdom zullen worden geïntensiveerd en zo wordt het bijvoorbeeld weer mogelijk dat oude variëteiten op de markt komen. 

Evenzo voorziet het plan om bij te dragen aan de kwaliteit van voedsel, door versterking van de evaluatie van organoleptische en voedingscriteria (omega 3-gehalte, eiwitgehalte, enz.). Ook zullen acties worden ondernomen voor de ontwikkeling van variëteiten die beter zijn aangepast aan de omstandigheden van de biologische landbouw. Tenslotte moet dit plan een rol spelen in het verder ontwikkelen van eiwitrijke gewassen, waaronder peulvruchten (onderdeel van de Franse eiwitstrategie). 

Om al deze nieuwe kenmerken te kunnen beoordelen zonder de kosten voor de aanvragers te verhogen, zal gebruik moeten worden gemaakt van de meest recente analysetechnologieën, zoals beeldvorming, robotica, kunstmatige intelligentie of moleculaire biologie.

Semences
Beeld: ©Good Planet

Biologische zaden en regelgeving

De Europese verordening inzake biologische productie vereist dat zaden en planten biologisch worden geproduceerd. Een uitzonderingsregeling blijft van kracht tot 2036 maar Frankrijk wil vooruitlopen op deze deadline. Bovendien is deze eis voor de meeste strogranen reeds bereikt. Echter voor de productie van fruit- en wijnstokgewassen is nog vrijwel niets vastgelegd.

In een krantenartikel Ouest-France (artikel uit november 2020) is te lezen dat de Franse zaadunie (UFS) haar biologische productie heeft verhoogd. De helft van de zadenproductie wordt buiten Frankrijk afgezet. Export gaat met name naar landen als Oekraïne en Rusland, meldt de UFS. De vraag naar biologisch zaad stijgt. De productie van biologisch zaaigoed is gestegen met 40% voor maïs, 43% voor zonnebloemen, 28% voor eiwithoudende gewassen en 14% voor strogranen (29% voor zachte tarwe).

Enkele spelers in de zadensector Frankrijk

  • Lidea, het resultaat van de fusie tussen de zaadbedrijven Euralis en Caussade Semences Pro. 
  • Actisem, valt eveneens onder de groep Lidea. Dit merk blijft ondanks de fusie bestaan.  
  • Mas Seeds, een dochteronderneming van de coöperatieve groep Maïsadour.
  • Corteva Agriscience, ontwikkelt een reeks zaadtechnologieën van hoge kwaliteit. Merken zijn Pioneer en Brevan.

Zadenleveranciers in de biologische landbouw

  • Germinance, Vilmorin, Bejo Graines France, Catelin (groupe Balsamo), Semences de France, Graines Volts (bloemen), Aptiva.