Coronacrisis zet Japanners aan tot online aankopen

Summary

Daar waar e-commerce in de VS, China en Europa al grote vlucht heeft genomen, bleef Japan tot op heden achter. In 2018 werden slechts 7% van alle aankopen online gedaan: laag vergeleken met andere hoge inkomens landen. In China is dat inmiddels meer dan 20%. De Corona-crisis lijkt in Japan tot een e-commerce versnelling te hebben geleid. Sinds kort is er een grote toename in afhaaldiensten, driveway- en thuisbezorging.

Op 17 April jl. heeft de Japanse regering in alle 47 prefecturen van Japan t/m 6 mei de noodtoestand uitgeroepen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Momenteel (29 april) staat het aantal besmettingen op 13.852 en het aantal doden op 389. De noodtoestand wordt hoogstwaarschijnljik verlengd tot eind mei. Lokale overheden hebben in verband hiermee maatregelen genomen. Restaurants zijn verzocht de openingstijden te bekorten. Ze mogen nu van 5.00 tot 20.00 uur open zijn en tot 19.00 uur alcoholische drank serveren. De bevolking wordt door de overheid met klem opgeroepen om zo veel mogelijk thuis te blijven en om gesloten ruimten zonder goede ventilatie, plekken met grote massa’s mensen, en te dicht bij elkaar komen te vermijden.

Dit heeft als gevolg dat het horeca-bezoek dramatisch is gedaald. Restaurants, bars en Izakaya’s zagen een omzetdaling van 43% in maart. Restaurants en eetgelegenheden zijn daarom gedwongen via andere verkoopkanalen of op andere manieren overeind te blijven. Aangezien de scholen al een paar maanden dicht zijn en steeds meer mensen thuisblijven, is de behoefte aan bezorgmaaltijden enorm toegenomen.

Lege cup-noedelschappen in de supermarkt

Thuisbezorging

De webwinkels en thuisbezorgingsservice van Seven & i Holdings, de grootste convenience store-keten in Japan, boekten een groei van 31% in maart, terwijl ter vergelijking, dit in februari slechts 0,7% was.

Niet alleen de grote bedrijven, ook kleinere coöperaties liften op de trend mee. De PAL-System thuisbezorgingsdienst van de Co-Op (Consumenten Co-operatieve Vereniging) die actief is in Tokio en de omliggende 10 prefecturen, heeft een aanzienlijke groei van 17% geboekt in het aantal bestellingen. Deze groei is uitzonderlijk hoog in deze sector, waar een 5%-groei reeds als opvallend wordt beschouwd.

In de wijk Setagaya, in het westen van Tokio, bijvoorbeeld was vorig jaar rond deze tijd het aantal bezorgde maaltijdkits met verse groente en fruit 58.000, nu is dat 80.000; 40% meer. Bestellingen van diepvries- en gekoelde producten zijn ook met 20-30% gestegen. De afzet van wc-papier is verdrievoudigd en rijst wordt 70% meer online verkocht dan vorig jaar april. Lang houdbare producten, zoals pasta en noedels, kant-en-klaar rijst en muesli zijn ook in trek. Alleen al in Setagaya, waar deze organisatie 7.000 leden telt, kwamen er recentelijk in een enkel weekend 500 nieuwe inschrijvingen binnen.

Co-op bezorgers maken overuren

Toenemende vraag naar veilig voedsel

Daichi-o-mamoru Kai, de thuisbezorgingdienst van Oisix La Daichi, die gespecialiseerd is in biologische groente en natuurlijke voedingsmiddelen van binnenlandse merken, ervaart een toename in de verkoop. Met name de verkoop van rijst, diepvriesproducten, eten in blik en gedroogde etenswaren steeg enorm. Telefonische bestellingen nam zelf toe met 25% ten opzichte van 2 maanden geleden. Om die reden heeft het bedrijf het callcenter versterkt, en consumenten aangeraden online te bestellen via PC of smartphone.

Social distancing bij de bezorging

Omdat wordt aangeraden 2 meter afstand te nemen om het coronavirus te voorkomen, zijn de zogenaamde ‘Okihai’ pakjes steeds populairder. Dit zijn bestelde goederen die in een toegewezen kluisje of voor de deur worden neergezet waardoor er geen persoonlijk contact tussen de bezorgers en de klanten is. Daar waar veel betalingen in Japan nog cash werden gedaan, is vanwege Corona ook hier een stijgende trend om met de kaart te betalen.

Bezorgingskluisje in de hal van een flatgebouw

Uber Eats en Demaekan hebben nu contracten met circa 20.000 horecazaken elk

Terwijl het aantal klanten in de horeca aanzienlijk daalt, boekt de Food Delivery sector, zoals Uber Eats en Demaekan, een flinke groei. Beide cateringbedrijven hebben circa 20.000 horecazaken als klanten. Op deze manier kan de horeca eten laten bezorgen aan diegenen die niet naar de restaurants kunnen komen. Uber Eats ging in september 2016 in Japan van start. Het aantal horecazaken dat gebruikt maakte van Uber Eats was toen maar 150. Dit jaar zijn het al meer dan 20.000. Demaekan, een Japanse online cateringsite, telde eind maart dit jaar maar liefst 21.600 horecazaken als klant. Het aantal bestellingen dat werd ontvangen in maart liep op tot ruim 3 miljoen stuks, 300.000 bestellingen meer dan in februari.

Drive-through groente zaak in trek

In de prefectuur Chiba, ten oosten van Tokio, zijn het er steeds meer groentewinkels die begonnen zijn met “drive through” diensten, met als doel het infectierisico te verlagen door te vermijden dat men in tjokvolle winkels boodschappen moet doen en in de rij moet staan voor de kassa. Consumenten verwelkomen deze nieuwe verkoopmethode. Hun drive-through winkels in Tokio en Chiba, gerund door het bedrijf “Food Supply” zijn drie dagen open op dinsdag, donderdag en zaterdag. Een pakket van meer dan 20 soorten groente en 5 kilo rijst kost 5.000 yen (43 euro) en wordt binnen 20 seconden in de auto geladen, zonder persoonlijk contact. Er worden per dag zo’n 1.000 pakketten verkocht.

Taxi’s mogen boodschappen bezorgen

Het Japanse Ministerie van Land, Infrastructuur en Transport heeft per 21 april het gebruik van taxi’s, voor het bezorgen van boodschappen mogelijk gemaakt. Sendai en Sapporo in het Noorden van Japan stonden in maart al het vervoer van boodschappen door taxi’s al toe, dit om hun omzetverlies wat te verzachten. In Sendai werken taxibedrijf ‘Sendai Taxi’ en cateringbedrijf ‘Taxu-deli’ samen in een bezorgingsdienst vanaf 15 april om namens klanten boodschappen te doen bij de winkel en de boodschappen vervolgens te bezorgen. De bezorgkosten zijn 500 yen en de dienst is mogelijk vanaf een aankoop van 2.000 yen. Voor taxibedrijven, die geen of weinig klanten hebben, is dit business model een manier om het hoofd boven water houden

Vooruitzichten e-commerce in Japan

De Coronacrisis heeft E-commerce in Japan een flinke push gegeven. Qua omzet is het werelds 4e e-commerce markt, (2018: $122 mrd.) maar qua marktaandeel liep het flink achter bij andere ontwikkelde markten. Dit komt doordat dat de Japanse consumenten als het om verse groente en fruit en vlees gaat, liever zelf een fraai stuk willen uitkiezen, door de vorm, glans en geur te beoordelen. En voor diegenen die niet zo goed thuis zijn op de pc en een mobiele foon is het halen van voedselproducten bij een convenience store (er zijn er maar liefst 55.620 in het land per december 2019) of een supermarkt om de hoek een makkelijker optie. E-commerce in etenswaren in Japan groeit traag ook omdat de bedrijven die hun goederen op webshops (Amazon Fresh, Rakuten, enz) verkopen, verzendkosten op zich moeten nemen
 

Rakuten, Amazon en Yahoo! beheersen een derde van de online-markt, maar kleinere bedrijven, ook in de foodmarket, zien hun omzet omhoog worden gestuwd. Japanse consumenten zijn erg loyaal aan hun winkels. Verwacht mag worden dat het Japanse Retail landschap na de Coronacrisis er anders uit zal zien