België: Vijfjarig samenwerkingsjubileum Nederland-Vlaanderen rond lokaal voedsel

Vijf jaar geleden zijn Nederland en Vlaanderen een samenwerking op het gebied van stadslandbouw en lokaal voedsel gestart op instignatie van het landbouwkantoor van de Nederlandse Ambassade te België. Deze maand stonden wij stil bij 5 jaar veel wederzijdse en grensoverschrijdende inspiratie.

Groep stadslandbouw

De samenwerkingspartners

De grensoverschrijdende samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen op het gebied van stadslandbouw en lokaal voedsel wordt in Nederland getrokken door Stadslandbouw Nederland en in Vlaanderen door de Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) als ook door de Vlaamse Landmaatschappij (VLM).

Twee bijeenkomsten barstensvol inspiratie

Samen met deze partners hebben wij deze maand tijdens 2 events teruggeblikt op 5 jaar inspirerende en vruchtbare samenwerking als ook vooruit gekeken naar toekomstig lokaal voedselbeleid.

Zo vond er op 21 september j.l. een lunchdiscussie plaats onder leiding van de Nederlandse Ambassadeur te België. De discussie focuste zich op voedseltransitie in steden.

Vanuit de stad Oostende werd het traject geschetst hoe men tot een succesvolle lokale voedselstrategie is gekomen. Het binnenhalen van Europese subsidies bleek hier een belangrijk element te zijn. Dit in tegenstelling tot de gemeente Gooik (Brusselse rand) waar initiatieven vooral van onderuit ontspruiten. Er werd vastgesteld dat voor de Covid-crisis de landbouw met name NAAR de stad werd gebracht, daar waar nu meer sprake is van een synergie. De pandemie heeft inderdaad bijgedragen aan een gestegen populariteit van lokale initiatieven.

Tijdens de bijeenkomst kwam ook de vraag naar boven of dit thema op Benelux-niveau ingang zou kunnen vinden.

Onderzoeker Jan Willem van der Schans informeerde dan weer dat de nodige voorzichtigheid aan boord dient gelegd te worden wanneer we Vlaams en Nederlands onderzoek met elkaar vergelijken: de ‘korte keten’ wordt in Nederland anders ‘berekend’ dan in Vlaanderen. In Nederland kijkt men naar de schakels die in de keten meespelen, in Vlaanderen baseert men zich meer op geografische afstand. Bij het vergelijken van gegevens kan dat dus nog een verschil uitmaken.

Ten slotte werd geconstateerd dat op het vlak van educatie veel te winnen valt. Hierin zou ook nog meer bilateraal kunnen worden opgetrokken.

Een paar dagen later, op 27 september 2022, organiseerde de VVSG en de VLM de Vlaamse Voedseldag. Nederlandse deelnemers konden opnieuw inspiratie opdoen van Vlaamse schepenen (wethouders) die in hun gemeente bezig zijn met lokaal voeselbeleid, korte keten, voedselverspilling en de link tussen duurzaam en betaalbaar eten en gezondheid. Tevens kwamen inspirerende sprekers zoals Carolyn Steel en Tristram Stuart aan bod. Ook zij benadrukken de rol van gemeenten en riepen op om voedsel weer au serieux te nemen.

Tijdens deze Vlaamse Voedseldag is een Engagementsverklaring lokaal voedselbeleid gepresenteerd. Hierin lees je over de cruciale rol van lokale besturen, de kracht van co-creatie en waarom voedsel verbindt.

Tevens werd drie jaar werken aan circulair voedselbeleid (2020-2022) vastgelegd in het Kookboek Lokaal voedselbeleid. Vol ingrediënten en recepten om uit te proberen in Vlaanderen en Nederland.

Beloftevolle toekomst

De 5 kaarsjes van bilaterale samenwerking op het vlak van lokale voedselstrategieën zijn uitgeblazen. Hier houdt het echter niet bij op. In november houdt de Vlaamse minister van landbouw Jo Brouns een voedseltop, waarbij hij een nieuw Vlaams voedselbeleid zal presenteren. Voeding van dichtbij zal hier een onderdeel van uitmaken en biedt dus een bodem om de jonge bilaterale vrucht verder te laten uitgroeien tot een mooi bloeiende strategische samenwerking.