België op weg naar circulaire voedselverpakkingen

Wallonië en Vlaanderen zetten fors in op duurzame verpakkingen voor voedsel.

België plastic afval

Vlaanderen

Met behulp van de Roadmap ‘Voedselverpakkingen van de Toekomst’ hebben 4 Vlaamse speerpuntclusters (VIL, Catalisti, SIM en Pack4Food – zie hieronder voor meer uitleg) en Flanders’ FOOD met steun van het Vlaamse Agentschap voor Innoveren en Ondernemen en bedrijven een gezamenlijke visie en strategie ontwikkeld om de ecologische voetafdruk van voedingsproducten te verkleinen. Ze willen dit vooral bereiken door in te zetten op circulaire en intelligente verpakkingen en op logistieke processen. Op deze manier wil Vlaanderen ook inspelen op de regelgeving rondom de verplichte circulaire voedselverpakkingen tegen 2030 en de huidige ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en personalisering (bijv. de toename in éénpersoonshuishoudens).

De tegenstrijdigheden van verpakkingen
Aan de ene kant dienen verpakkingen ertoe om voedingsproducten te beschermen en langer te bewaren (en dus om voedselverspilling te beperken) en geven ze de nodige informatie over het product. Aan de andere kant hebben verpakkingen een ongewenste ecologische impact. De uitdaging bestaat er dus in om een oplossing voor deze tegenstrijdige dimensies te vinden.

Oplossing: eco-design in combinatie met aangepaste logistiek
De Roadmap meent dat die oplossing in ‘eco-design’ ligt, of te wel in het ontwerpen van perfect recycleerbare en gepersonaliseerde verpakkingen, gekoppeld aan aangepaste sorteer- en recyclageprocessen. Slimme technologieën spelen een cruciale rol bij de ontwikkeling van circulaire en slimme verpakkingen en wel doorheen de hele voedingsverpakkingsketen. Vervolgens is het noodzakelijk om deze circulaire en slimme verpakkingen via de juiste logistieke processen te sorteren en recycleren. Volgens de Roadmap moet de oplossing voor dit onderdeel bij digitalisering worden gezocht.

Doel van de Roadmap
Het doel van de Roadmap is om komende jaren projecten rond duurzame verpakkingen op te starten, nieuwe logistieke behoeften te identificeren en digitale verpakkingsplatformen te stimuleren. Deze projecten moeten tot stand komen door samenwerking tussen de industrie, overheids- en kennisinstellingen. Uiteindelijk moet dit resulteren in de versterking van de concurrentiële slagkracht en de goede reputatie van de Vlaamse voedingsindustrie en haar toeleveringsbedrijven.

De partners in de Roadmap:

  • Pack4Food is een onafhankelijke organisatie van bedrijven, universiteiten en onafhankelijke onderzoeksinstellingen actief in de verschillende sectoren betrokken bij levensmiddelenverpakkingen
  • Flanders’ FOOD: speerpuntcluster voor de agrovoedingsindustrie
  • VIL: Speerpuntcluster voor de logistiek
  • Catalisti: speerpuntcluster voor chemie en kunststoffen in Vlaanderen
  • Strategisch Initiatief Materialen (SIM): speerpuntcluster voor materialen

Wallonië

Wallonië heeft in maart 2018 het ‘Plan Wallon des Déchets-Ressources’ aangenomen, dat 700 actiepunten bevat ter preventie van afval en voor het hergebruik, sorteren, recycleren en valoriseren van afval. Zo wordt het apart scheiden van organisch huishoudelijk afval verplicht in Wallonië tegen 2025, zodat het als grondstof hergebruikt kan worden. Ook benadrukt het plan het belang van eco-design, als één van de mogelijke oplossingen om verpakkingsafval te verminderen.

Volgens de laatst beschikbare cijfers produceert elke Waalse inwoner bijna 30 kilogram aan verpakkingen per jaar, wat goed is voor bijna 20% van de inhoud van zijn vuilniszak.