Startups innoveren Duitse landbouw – Deel I: Accelerators

In navolging van de Verenigde Staten, nemen de investeringen vanuit het bedrijfsleven, multinationals en overheden in de Europese agrifoodtech eveneens steeds meer toe. Ook in Duitsland is deze trend terug te zien.

Volgens een studie van PWC (Bovensiepen et al., 2016) heeft 54% van de Duitse boeren al geïnvesteerd in zogenoemde ‘Smart Farming Technologies’, zoals GPS, apps, farm-management software en drones, terwijl 40% van plan is om dit te gaan doen. Steeds meer startups profiteren van deze omslag naar meer ‘Digitalisierung’, ‘Landwirtschaft 4.0’ en ‘Smart Farming’, om een aantal modewoorden uit de Duitse agrarische sector te gebruiken. Startups, accelerators en co-working spaces schieten als paddenstoelen uit de grond in heel Duitsland. Niet alleen in de grote steden, ook de landelijke gebieden bieden mede dankzij de ruimte om te experimenteren en de regionale ondersteuning mogelijkheden. Een serie van artikelen schetst het startup ecosysteem op Agtech en Foodtech gebied en geeft aan in welke regio’s en sectoren er kansen liggen voor het Nederlands bedrijfsleven.

Beeld: ©Schlossgut Alt Madlitz

Waarom als Nederlandse startup samenwerken met de Duitse (agro) sector?
In Duitsland wordt er mede dankzij het beleid van de Bondsregering (zie ook onderaan het artikel de brochure: Landwirtschaft verstehen – Chancen der Digitalisierung) volop ingezet op digitalisering en innovatie. Er liggen in dit land grote uitdagingen op deze gebieden, zeker ook in de landbouwsector. Duitsland is een grote afzetmarkt met 82 miljoen consumenten. Daarnaast is er in bepaalde regio’s onderscheidende expertise ten opzichte van Nederland, zoals in de  machinebouwbranche, grootschalige akkerbouw, bosbouw, bio-energie en wijnbouw. Een uiterst geschikte experimenteermarkt, waarin grote bedrijven op zoek zijn naar startups en bereid zijn te investeren in innovatieve projecten. Afhankelijk van waar een Nederlandse startup in geïnteresseerd is, zijn er in Duitsland ingangen genoeg.

Acceleratorprogramma’s

In Duitsland investeren steeds meer grote ondernemingen uit de agrarische sector (en daarbuiten) in innovatieve projecten van startups. Bedrijven zoals KWS Saat SE, Bayer, Bosch, Metro, en Edeka investeren geld en kennis in samenwerking met startups. Doel van deze bedrijven is om op een vrijblijvende manier de nodige expertise op het gebied van digitalisering van de agrofoodsector binnen te halen. Zoals machinebouwbedrijf Weidmüller de samenwerking met startup Boreallight toelichtte: “We zijn ooit begonnen als producent in de textielindustrie. Door consequent te innoveren gaan we met onze tijd mee en door samenwerking met externe experts blijven we aangesloten bij de ontwikkelingen op het gebied van digitalisering, ook in de landbouw.”

Door te investeren in innovatieve projecten met startups kunnen bedrijven nieuwe producten en diensten ontwikkelen. Er is een laag risico verbonden aan deze samenwerking. Als het project niet succesvol blijkt, dan is er relatief gezien een geringe investering aan verbonden. Een voorbeeld van deze groeiende interesse is de accelerator die door BayWa en RWA (Raiffeisen Ware Austria AG) gezamenlijk is opgezet: het Agro Innovation Lab, gevestigd in Wenen en München. Zij begeleiden en ondersteunen startups via onder meer een speciaal programma en het beschikbaar stellen van budget.

Groothandel Metro heeft in samenwerking met Techstars ook een accelerator opgericht, met focus op innovaties in hospitality en horecagroothandel. In 2018 opende de Edeka Food Tech Campus in Berlijn, waar startups toegang kunnen krijgen tot een co-working ruimte, begeleiding in product- en dienstenontwikkeling en een grote afzet- en experimenteermarkt van Edeka filialen. Een ander voorbeeld is 365 Farmnet, een startup toegespitst op het ontwikkelen van softwareoplossingen samen met én voor de agrarische sector. Ooit zijn zij begonnen als project binnen agromachinebedrijf Claas, inmiddels hebben ze zich als onafhankelijke dochteronderneming in Berlijn gevestigd.

Nederlandse startups kunnen aansluiten bij bovenstaande initiatieven, maar er zijn nog meer interessante projecten en accelerators. Accelerators en incubators gespecificeerd op Agtech-gebied zijn o.a. Seedhouse Osnabrück (akkerbouw/tuinbouw), SmartHectar Innovation (watertech/agtech) en Climate-KIC/CSA Booster die actief is in meerdere landen en zich richt op Agtech en agri finance/insurance. Op foodgebied steken de Berlijnse HungryVentures en de Proveg Incubator (plantaardige vleesvervangers en kweekvlees) er uit, naast de eerdergenoemde Metro accelerator en de Edeka Food Tech Campus.

De link tussen startups en bedrijven: Smarthectar Innovation

Bruggen slaan tussen startups en bedrijven op het gebied van innovatie in de landbouw, watermanagement en voedseltechnologie, dat is waar Smarthectar Innovation zich voor inzet.
Door middel van het organiseren van evenementen, het scouten van startups en het aanbieden van zowel leer- als acceleratie programma’s tracht dit bedrijf innovatie in de sector te bevorderen en te versnellen. Wij spraken met Hubert Moik (CSO & oprichter) en Lisa Lakké (project manager) van Smarthectar.

Moik: ‘Als ik startups een tip zou mogen geven zou het zijn dat het belangrijk is om expertise te zoeken binnen je team op alle verschillende onderwerpen, dit brengt je verder.’ Hij vervolgt: ‘Wij merken de behoefte vanuit  startups om met hun innovatieve projecten in contact te komen met grotere bedrijven om zo hun projecten sneller op te kunnen schalen. Voor zowel bedrijven als startups is dit soms nog lastig. Wij faciliteren met onze programma’s het leerproces voor bedrijven over hoe het beste samengewerkt kan worden met startups, en bieden startups de gelegenheid om samenwerkingspartners te vinden.’

Belangrijkste elementen Duitse startupsector

Innovatie: op welke thema’s dan?

Thema’s waar in de Duitse agrarische startupwereld aan gewerkt wordt zijn o.a. blockchain, robotisering, sensoren, drones, dierenwelzijn, verticale landbouw, precisielandbouw, kunstmatige intelligentie, dataplatformen en klimaatslimme landbouw. Op het gebied van Foodtech ligt de focus op de bestrijding van voedselverspilling, alternatieve eiwitten, de digitalisering van de waardeketen en de controle van voedselkwaliteit. Innovaties op deze thema’s zijn actueel door de wens van de maatschappij en politiek voor een duurzamere, meer transparante voedselproductie met meer aandacht voor dierenwelzijn en klimaat. Tegelijkertijd wil de sector zelf ook kostenefficiënt blijven produceren, met aandacht voor alle bovengenoemde thema’s.

Zie onderstaand interessante links naar verschillende accelerator programma’s en relevante studies. Graag verwijzen wij u ook naar een artikel dat vorig jaar verschenen is op onze website over voedselinnovatie in Duitsland. Hier vindt u verdere informatie over het vinden van een netwerk, actuele evenementen en trends in de foodsector. 

Accelerators & incubators

Interessante artikelen/onderzoeken