Ontwikkeling zuivelketen Rusland biedt kansen
De Russische overheid stimuleert de opbouw van de eigen melkveehouderij. Dat biedt kansen voor het Nederlands agrobedrijfsleven. Komende jaren is in Rusland bijvoorbeeld grote behoefte aan hoogwaardig fokvee. Dat blijkt uit een sectorstudie die in opdracht van ministerie van LNV is uitgevoerd.
De studie naar de jongste ontwikkelingen in de Russische zuivelketen en verwachtingen voor de komende jaren, is uitgevoerd door Rusmarketconsulting. De studie is bedoeld om Nederlandse bedrijven te informeren over wat er momenteel speelt in de sector.
Stimulering eigen voedselproductie
De Russische overheid zet volop in om de eigen agrarische productie te stimuleren. Doel is om zelfvoorzienend voor voedsel te worden en nog liever: netto exporteur. Voor pluimveeproducten en varkensvlees is dat al aardig gelukt. Importsubsitutie en lokalisering zijn veel gehoorde begrippen in Rusland. Voor zuivel ligt dat gecompliceerder. De zelfvoorzieningsgraad voor zuivel ligt op 79% (2015).
Rusland telt zo’n 24.000 gezinsbedrijven met 15 tot 50 koeien en circa 8.000 grote zuivelondernemingen met 300 tot 2.000 koeien. Een twintigtal bedrijven heeft 4.000 tot 20.000 koeien. Daarnaast zijn er nog meer dan een miljoen kleine boeren met 1 of 2 koeien.
Melkproductie daalt
De melkproductie per koe varieert per bedrijf, van 3.500 liter per jaar op de kleinste bedrijven tot 6.000 liter op de grote bedrijven met personeel. De totale melkproductie in Rusland is de afgelopen jaren gedaald met 1% per jaar. Het aandeel van de gezinsbedrijven en grote ondernemingen in de melkproductie neemt toe.
Het aantal koeien is in de periode 2009 – 2016 gedaald van 9,0 naar 8,3 miljoen stuks. In dezelfde periode is de productie per koe behoorlijk gestegen.
Investeringen in zuivelketen
Uit de studie blijkt dat er laatste jaren redelijk wordt geïnvesteerd in de Russische zuivelketen. Tegelijkertijd wordt geconstateerd dat de financiers zich enige zorgen maken over de toekomst. Er is bijvoorbeeld twijfel of de overheid de zuivelsector op langere termijn financieel blijft steunen.
De zuivelconsumptie in Rusland is in de periode 2011 – 2016 licht gedaald, van 246 liter naar 233 per inwoner per jaar. Redenen hiervan zijn vooral de stijging van prijzen in de winkel en het dalende inkomen. De melkprijs ligt fors boven die in Nederland.
Import zuivelproducten
Als het gaat om import van zuivelproducten bestaat de top 5 in 2016 uit de landen Wit-Rusland (1), Argentinië (2), Uruguay (3), Nieuw-Zeeland (4) en Zwitserland (5). Van deze landen loopt Wit-Rusland ver voorop. Om een voorbeeld te noemen: 82% van de geïmporteerde kaas komt uit dit land.
In 2013 was Nederland nog een belangrijke zuivelexporteur. Vanwege het conflict tussen de Europese Unie en Rusland (De Krim, MH17) is Nederland deze positie kwijtgeraakt. Dat geldt overigens ook voor Finland.
Nederland voorop met fokvee
Als het gaat om de import van fokvee (2016) loopt Nederland juist voorop, 43% van de ingevoerde dieren is uit ons land afkomstig (fokvee valt niet onder de boycot, net zoals babymelk). Duitsland (29%), Hongarije (12%), Denemarken (8%) en Frankrijk (3%) zijn de andere landen in de top 5 van leveranciers van fokvee.
Nederland heeft sterke positie op Russische markt voor dierlijk uitgangsmateriaal
Goed imago Nederland
Uit de zuivelstudie blijkt dat Nederland een sterke positie heeft op Russische markt voor dierlijk uitgangsmateriaal. Afnemers zijn positief over de kwaliteit en de logistiek in vergelijking met Verenigde Staten en Canada.
Verwacht wordt dat de melkveehouderij en de rest van de zuivelketen zich de komende jaren verder zal ontwikkelen, dat mede door steunmaatregelen van de Russische overheid. Dit biedt kansen voor producenten van veevoer, landbouwmachines en uitgangsmaterialen.