Wat betekent een ‘groene Brexit’ voor Britse boeren?

Brexit betekent dat het Verenigd Koninkrijk op termijn een eigen nationaal landbouwbeleid zal invoeren. Dit zal in stapjes worden gedaan, mogelijk direct na 29 maart 2019, maar afhankelijk van de afspraken over een eventuele algehele Brexit-transitiefase mogelijk pas vanaf 2021.

De Britse regering wil het komend voorjaar een beleidsvisie publiceren. Die moet de basis vormen voor een nieuwe landbouwwet die enkele maanden later in het parlement zou moeten worden behandeld.

Britse boeren weten dus voorlopig niet hoeveel en welke vorm van subsidies zij na Brexit onder een nieuw beleid kunnen aanvragen. De regering heeft beloofd tot aan 2022 de totale hoogte van het landbouwbudget te handhaven, maar naar verwachting beweegt het beleid weg van directe inkomenssteun naar het betalen voor maatschappelijke diensten die de markt niet (voldoende) beloont. Ook wordt vermoedelijk geld gereserveerd ten behoeve van innovatie en het verhogen van de productiviteit.

Pleiten voor ‘groene’ Brexit

Landbouw- en milieuminister Michael Gove pleit voor een ‘groene Brexit’ en legt nu de laatste hand aan een nieuw 25-jarenplan voor het milieu (inclusief landbouw en landschap). De Britse boeren mogen van de regering trots zijn op hun bijdrage aan natuurbescherming, dierenwelzijn en het onderhouden van de voor de Britten zo belangrijke countryside. De regering onderzoekt daarom nu de beste wijze waarop Britse boeren ook in de toekomst voor deze maatschappelijke diensten kunnen worden beloond, zoals via programma’s voor agrarisch natuurbeheer.

In Engeland stimuleert de regering al enkele jaren meer samenwerking tussen boeren om natuurdoelen op landschapsschaal te realiseren. Zo stelt het agentschap Natural England subsidies uit het plattelandsontwikkelingsprogramma beschikbaar aan clusters van boeren voor het ontwikkelen van een gezamenlijk natuurbeheerplan. Vergelijkbare initiatieven bestaan ook in Schotland en Wales. Partnerschappen van boeren met andere organisaties die land beheren, zoals waterbedrijven, worden ook gestimuleerd. De regering volgt deze nieuwe vormen van samenwerking op de voet omdat de ervaringen hiermee worden gebruikt bij het ontwikkelen van het nieuwe landbouwbeleid.

Natuurinspanningen onder druk

Dit alles neemt niet weg dat Brexit op korte termijn juist de natuurinspanningen van boeren onder druk zet. Een nieuw rapport in opdracht van de natuur- en milieuagentschappen voorspelt een “periode van grotere onzekerheid voor de Britse landbouw” die gevolgen zal hebben voor het investeringsklimaat. Deze onzekerheid, in combinatie met toenemende financiële druk, zou kunnen betekenen dat sommige boeren milieubescherming een lagere prioriteit geven en bijvoorbeeld niet meer vrijwillig deelnemen aan programma’s voor agrarisch natuurbeheer.